Τι περιμένουν σε Αθήνα και Βρυξέλλες από τον Ντόναλντ Τράμπ: Η «ανάγνωση» του νέου σκηνικού και οι πρώτες κινήσεις

Στην επίσημη αλλαγή φρουράς στο Λευκό Οίκο είναι στραμμένη η προσοχή της διεθνούς κοινότητας, καθώς σήμερα  θα γίνει η τελετή ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ.

Όπως είναι φυσικό στην Αθήνα παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις και έχει ενδιαφέρον πως θα κινηθεί ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ σε δύο θέματα πρώτης γραμμής: την οικονομία και την εξωτερική πολιτική.

Ειδικότερα:

-Στο πεδίο της οικονομίας θα φανεί αν ο Ντόναλντ Τραμπ θα προχωρήσει άμεσα στην επιβολή δασμών όπως είχε πει προεκλογικά αλλά και αν τελικά αυτό θα αφορά και τα ευρωπαϊκά προϊόντα. Σε μια τέτοια περίπτωση η ελληνική οικονομία - αν και δεν έχει σημαντικό  βαθμό οικονομικής εξάρτησης από τις ΗΠΑ- θα επηρεαστεί λόγω του αντίκτυπου που θα έχει μια τέτοια κίνηση στην ευρωπαϊκή οικονομία (π.χ. πληθωριστικές πιέσεις με αρνητικές συνέπειες σε επιτόκια, στο διαθέσιμο εισόδημα, στην απασχόληση, στις επενδύσεις  κ.α.). Δεδομένο είναι πως στην κυβέρνηση σε καμία περίπτωση δεν θέλουν να βρεθούν αντιμέτωποι με μία τέτοια ευρωπαϊκή κατάσταση, ιδιαίτερα  σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία που συνεχίζεται η μάχη με την ακρίβεια.

Να σημειωθεί εδώ πως για τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει η επιβολή δασμών στη διεθνή σκηνή έχει προσφάτως  χτυπήσει καμπανάκι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Όπως σημειώνει «μια εντατικοποίηση των προστατευτικών πολιτικών, για παράδειγμα με τη μορφή ενός νέου κύματος δασμών, θα μπορούσε να επιδεινώσει τις εμπορικές εντάσεις, να μειώσει τις επενδύσεις, να μειώσει την αποτελεσματικότητα της αγοράς, να στρεβλώσει τις εμπορικές ροές και να διαταράξει ξανά τις εφοδιαστικές αλυσίδες» και αναφέρει ότι η ανάπτυξη θα μπορούσε να υποφέρει από τέτοια μέτρα τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μεσοπρόθεσμα.

-Εξωτερική πολιτική. Ένα θέμα που ενδιαφέρει την Αθήνα είναι πως θα κινηθεί στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ και πως βλέπει την κατάσταση στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η αλλαγή στο Λευκό Οίκο γίνεται σε μία χρονική συγκυρία που η προσοχή της διεθνούς κοινότητας είναι στραμμένη στην ευρύτερη «γειτονιά» και ενώ ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί εδώ και καιρό να αξιοποιήσει τη συγκυρία (π.χ. τις πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία) για να εμφανιστεί ως ισχυρός παίκτης στην περιοχή

Αυτό που επανειλημμένα έχουν τονίσει από την κυβέρνηση είναι πως η χώρα είναι πυλώνας  σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή και πως οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι ισχυρές.  Αμέσως μετά την εκλογή του κ. Τραμπ σε ανάρτησή του ο πρωθυπουργός είχε σημειώσει ότι   η Ελλάδα  προσβλέπει σε περαιτέρω εμβάθυνση της στρατηγικής σχέσης μεταξύ των δύο χωρών  και σε συνεργασία σε σημαντικά περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα.

Τέλος μένει να φανεί πώς θα κινηθεί ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ και σε άλλα θέματα  όπως για παράδειγμα το περιβάλλον (καθώς μετά όλα όσα είχε πει προεκλογικά δεν αναμένεται να στηρίξει μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής). Παράλληλα ένα ακόμα θέμα που μένει να φανεί είναι  αν η σκληρή γραμμή  που προκρίνει στο μεταναστευτικό  θα βρει υποστηρικτές και σε κάποια ευρωπαϊκά κράτη.

Ευρωπαϊκή άμυνα

Μέσα πάντως σε ένα νέο τοπίο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται  οι πρώτες κινήσεις που θα γίνουν από τους ηγέτες των κρατών της Ε.Ε. για την ευρωπαϊκή άμυνα και ήδη έχει προγραμματιστεί σύνοδος στις 3 Φεβρουαρίου. Μετά το τέλος της τελευταίας Συνόδου Κορυφής το Δεκέμβριο ο πρωθυπουργός είχε σημειώσει ότι η τεράστια γεωπολιτική ένταση την οποία αντιμετωπίζουμε απαιτεί και μία γεωπολιτική και αμυντική αφύπνιση της ηπείρου μας, η οποία θα μπορεί να κινηθεί σε πολλά διαφορετικά επίπεδα.

Μάλιστα ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επαναλάβει πως απαιτείται κινητοποίηση και ευρωπαϊκών πόρων, προκειμένου να υπάρχει ένα ευρωπαϊκό αμυντικό ταμείο, το οποίο θα μπορεί να χρηματοδοτεί αμυντικές δράσεις που θα αφορούν το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (λέγοντας ότι αυτό δεν είναι μία δράση ανταγωνιστική προς το ΝΑΤΟ αλλά απολύτως συμπληρωματική). Είχε δε σημειώσει ότι με αυτόν τον τρόπο «θα μπορούσαμε να στέλναμε κι ένα μήνυμα και στις Ηνωμένες Πολιτείες -οι οποίες και με τον Πρόεδρο Τραμπ είμαι σίγουρος ότι θα πιέσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση για παραπάνω αμυντικές δαπάνες- ότι αναλαμβάνουμε σοβαρά κι εμείς τις ευθύνες που μας αναλογούν, στο κάτω-κάτω για τη δική μας άμυνα».

Να σημειωθεί εδώ πως  ο κ. Τραμπ είναι υπέρ της αύξησης του ποσοστού που δίνουν τα κράτη του ΝΑΤΟ για την άμυνα  (σήμερα τον στόχο του 2% τον πληρούν μόνο 23 από τα 32 μέλη της Συμμαχίας). Πάντως στην  Ελλάδα το  ποσοστό αυτό υπολογίζεται πως προσεγγίζει  το 3 %.