Κόσμος|16.05.2020 16:43

Τουρκία: Ο Ερντογάν διορίζει τον «αρχιτέκτονα» της συμφωνίας της Λιβύης στο ΓΕΣ

Μαρία Ζαχαράκη

Στο διορισμό του «αρχιτέκτονα» του τουρκο-λιβυκού μνημονίου, Τζιχάτ Γιαϊτζί, στο Γενικό Επιτελείου Στρατού της Τουρκίας προχώρησε σήμερα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με ειδικό προεδρικό διάταγμα.

Ο Τούρκος αντιναύαρχος, ο οποίος υπάγονταν μέχρι σήμερα στο αρχηγείο του πολεμικού ναυτικού της Τουρκίας, μετατέθηκε στο γενικό επιτελείο, όπου αναμένεται να λάβει κάποια επιτελική θέση, που –ωστόσο- ακόμη δεν έχει γίνει γνωστή.

Η μετάθεση του Τούρκου ναυάρχου εν μέσω πανδημίας με προεδρικό διάταγμα, πριν από τις κρίσεις του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου, που συνήθως γίνονται εν μέσω καλοκαιριού, προκαλεί εντύπωση και ερωτηματικά για τη σκοπιμότητα που κρύβεται πίσω από αυτή.

Η επαγγελματική καριέρα του Τζιχάτ Γιαϊτζί ενδέχεται να έχει καταλυτικό ρόλο στις πολιτικο-στρατιωτικές ισορροπίες στην Τουρκία και κυρίως στη σχέση του Ερντογάν με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ.

Το σημείο κλειδί των πολιτικών-στρατιωτικών σχέσεων στην Τουρκία -από την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 και έπειτα- βρίσκεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ Ερντογάν και Ακάρ. Κι αυτή η εμπιστοσύνη αντικατοπτρίζεται απολύτως τα τελευταία χρόνια στις σχέσεις πολιτείας-στρατού στην Τουρκία. Οι δύο πρωταγωνιστές Ερντογάν και Ακάρ διατηρούν εδώ και 4 χρόνια μία σχέση αμοιβαίας εντιμότητας και έναν δεσμό συμφωνίας κυρίων.

Ωστόσο, ο αντιναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί τα τελευταία δύο χρόνια φαίνεται να «απειλεί» αυτόν τον προσωπικό δεσμό Ερντογάν-Ακάρ, με κάποιους στην Τουρκία να θεωρούν μάλιστα ότι αν ο Γιαϊτζί καταφέρει να τον διαρρήξει, αυτό θα επηρεάσει καταλυτικά την εύθραυστη πάντα ισορροπία μεταξύ κράτους-στρατού στην Τουρκία. 

Κι αυτό γιατί ο αντιναύαρχος Γιαϊτζί μετά την επιτυχία του με το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο έχει στρέψει όλα τα φώτα και τα εύσημα της τουρκικής προεδρίας και του τουρκικού στρατού επάνω του. Γεγονός που δεν αρέσει στον Τούρκο υπουργό Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος έχει και από παλαιότερα «λογαριασμούς» με τον Γιαϊτζί.

Ο γρίφος εδώ και καιρό ήταν ποια είναι η θέση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανάμεσα σε Γιαϊτζί και Ακάρ και για αυτό όλα τα μάτια φέτος ήταν στραμμένα στο Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, όπου θα καθόριζε την τύχη του Τζιχάτ Γιαϊτζί. Αν ο στρατός θα τον προήγαγε –ενδεχομένως σε ναύαρχο- ή αν ο Ερντογάν θα άφηνε τον Ακάρ να τον… αφοπλίσει, με άλλα λόγια να τον αποστρατεύσει πολύ πριν γίνει «επικίνδυνος» για τον Τούρκο υπουργό Άμυνας.

Η απροσδόκητη σημερινή κίνηση του προέδρου Ερντογάν θεωρείται –προς το παρόν- αμφίσημη: Αποτελεί προαγωγή σε κάποια σημαντική επιτελική θέση ή άνοιγμα του δρόμου για καθαίρεση του φιλόδοξου αντι-ναυάρχου από τον Ακάρ μέσω ΓΕΣ;

«Λάθος» η μετάθεση του Γιαϊτζί, υποστηρίζει ο «πατέρας» της Γαλάζιας Πατρίδας, Τζεμ Γκιουρντενίζ. Την αντίδρασή του για την «προεδρική» απόφαση να μετατεθεί στο ΓΕΣ Τουρκίας ο αντιναύαρχος, Τζιχάτ Γιαϊτζί, σε μία περίοδο που το γεωπολιτικό μέτωπο της Τουρκίας είναι στραμμένο στις θάλασσες εκφράζει ο «εμπνευστής» του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας, αντιναύαρχος εν αποστρατεία, Τζεμ Γκιουρντενίζ.

«Είναι λάθος να τίθεται τέλος στα καθήκοντα κάποιου που έχει πρωτοπορήσει στην ανατ. Μεσόγειο και στη Λιβύη με τετελεσμένα μέσα σε ένα σαββατοκύριακο, δύο μήνες πριν από τις στρατιωτικές κρίσεις. Αυτή η απόφαση είναι ακόμη πιο λάθος, εάν ελήφθη χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του αρχηγού του πολεμικού ναυτικού», υποστήριξε ο Τζεμ Γκιουρντενίζ σε δηλώσεις του στην εθνικιστική εφημερίδα «Αϊντινλίκ», αμέσως μετά το άκουσμα της είδησης.

Ο «πατέρας» του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας εκφράζει την ανησυχία του μήπως αυτή η απόφαση επηρεάσει την πολιτική της Τουρκίας στις θάλασσες, μία πολιτική που ο ίδιος έχει διαγράψει και αναπτύξει.

«Ελπίζω ότι το κράτος θα αξιοποιήσει καλύτερα τις προηγμένες γνώσεις και εμπειρίες του αντιναυάρχου Γιαϊτζί. Ας μην ξεχνάμε ότι το γεωπολιτικό μέτωπο της Τουρκίας στον 21ο αιώνα είναι το μέτωπο της Γαλάζιας Πατρίδας, το οποίο δεν επιδέχεται ούτε οπισθοχώρηση, ούτε δισταγμούς», σημειώνει ο Τούρκος αντιναύαρχος εκτοξεύοντας έμμεσες βολές προς την κυβέρνηση για την απόφασή της.

Τουρκική αντιπολίτευση: Καθαίρεσαν αυτόν που αποκάλυψε τις παρανομίες της Ελλάδας στο Αιγαίο

Ο βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Αλί Οζτρούντς, εξέφρασε την έντονη αντίδρασή του αποδίδοντας την «απόλυση», όπως την ονομάζει, του αντιναυάρχου Γιαϊτζί, σε λόγους εκδίκησης, εξαιτίας του έντονου αγώνα που έδινε κατά των γκιουλενιστών.

«Το όνομα που αποκάλυψε ότι η Ελλάδα παρανομεί σε 16 από 23 νησιά στο Αιγαίο μεταφέροντας εκεί βαριά οπλισμένους στρατιώτες, αυτός που οριοθέτησε τις ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας ανάμεσα στην Τουρκία και τη Λιβύη, ήταν στο στόχαστρο εδώ και καιρό από τους γκιουλενιστές», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ρετζέπ Ταγίπ ΕρντογάνΛιβύηΤζιχάτ ΓιαϊτζίΤουρκία