Σύμφωνο Μετανάστευσης Ε.Ε.: Όχι σε μετεγκαταστάσεις, ναι σε εξασφαλισμένη αλληλεγγύη

Σύστημα «εξασφαλισμένης αλληλεγγύης» για τις χώρες πρώτης υποδοχής περιλαμβάνει το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση που παρουσιάζει σήμερα η Κομισιόν. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι χώρες που δέχονται μεταναστευτικές πιέσεις μπορούν να ζητούν βοήθεια, η οποία θα παρέχεται από άλλα κράτη μέλη. Αυτή η συμμετοχή δεν θα είναι εθελοντική ή ad hoc όπως σήμερα, αλλά μια υποχρέωση στο πλαίσιο της Ε.Ε.

Επίσης, δεν θα υπάρχουν αναγκαστικές μετεγκαταστάσεις προσφύγων και μεταναστών σε χώρες της Ε.Ε., όπως ζητούν Ελλάδα και Ιταλία. Ωστόσο, χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να αναλαμβάνουν επιστροφές μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους, αλλιώς θα πρέπει να τους φιλοξενήσουν. Τέλος, η Ε.Ε. επιχειρεί να αφήσει πίσω το Δουβλίνο με μια νέα λογική εξέτασης των αιτημάτων σε διάφορα σημεία της Ε.Ε.  

Το μεγαλόπνοο σχέδιο της Κομισιόν αποτελεί μια πρόταση, που πρέπει να γίνει αποδεκτή από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (κράτη - μέλη) και το Ευρωκοινοβούλιο. Μια δύσκολη διαδικασία, αφού το μεταναστευτικό είναι εδώ και χρόνια το «αγκάθι» στις σχέσεις μεταξύ των κρατών μελών.

Οπότε, ο χρονικός ορίζοντας τελικής έγκρισης της πρότασης, αν τελικά εγκριθεί, παραμένει άγνωστος. Ιδανικά, στα μέσα 2021, η διαδικασία θα μπορούσε να έχει τελειώσει. Ωστόσο, αυτό είναι το πιο αισιόδοξο σενάριο – οι διαφωνίες και τα παζάρια αναμένεται να «σπρώξουν» την έγκριση περαιτέρω έως και το Μάιο του 2022, που θα πραγματοποιηθούν οι γαλλικές εκλογές.

Τι συμπεριλαμβάνει η πρόταση 

Από την προηγούμενη πρόταση της Κομισιόν, το 2016, πέντε προτάσεις συζητιούνται ακόμα σε Συμβούλιο και Ευρωκοινοβούλιο! Σε αυτές θα προστεθούν οι 10 νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες. Σύμφωνα με πληροφορίες, «το νέο, ολιστικό πακέτο δεν θα αναπαράγει τις διαφωνίες του παρελθόντος και θα λαμβάνει υπόψιν τα διδάγματα της "αποτυχίας" του 2016».

Όπως έχει πει ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, η πρόταση θα περιλαμβάνει «τρεις ορόφους», εκ των ο οποίων «ο πρώτος όροφος» θα περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός νέου «οικοσυστήματος με τις τρίτες χώρες», παρέχοντας κίνητρα για να παραμένουν οι μετανάστες σε αυτές κάνοντας χρήση όλων των πιθανών εργαλείων.

Ο «δεύτερος όροφος», ο οποίος «καθοδηγείται από τα διδάγματα του Έβρου» αφορά την ισχυρή φύλαξη των συνόρων με ένα μοντέλο υποστήριξης των χωρών πρώτης υποδοχής από τα  άλλα Κράτη Μέλη με ένα πιο δεδομένο τρόπο. Ο «τρίτος όροφος», θα «απεγκλωβίζει την Ε.Ε. από την δίλημματική συζήτηση περί υποχρεωτικής και εθελοντικής αλληλεγγύης» και τη μεταφέρει στη «μόνιμη και αποτελεσματική αλληλεγγύη». Θα περιέχει τρεις διαφορετικές διαδικασίες για συνθήκες κανονικές, απειλής, ή κρίσης, με κοινό παρονομαστή ότι αν ένα κράτος μέλος ζητήσει αλληλεγγύη σε οποιαδήποτε φάση, θα ξέρει ότι θα λάβει από το σύστημα.

Πρόκειται για έναν έντιμο συμβιβασμό. «Κανείς δε θα είναι χαρούμενος όταν θα δει την πρόταση, αλλά ούτε και ριγμένος», διαβεβαίωσε στη συνέντευξή της στο OPEN και το ethnos.gr η Επίτροπος Μετανάστευσης, Ίλβα Γιόχανσον.

«Όλοι κερδίζουν κάτι», εξήγησε πηγή της Κομισιόν. «Οι χώρες πρώτης υποδοχής, θα έχουν τη βεβαιότητα αυτής της μόνιμης αλληλεγγύης, οι χώρες μετεγκατάστασης (Γερμανία, Σουηδία κλπ) θα έχουν περισσότερη προβλεψιμότητα και ασφάλεια στη διαχείριση ροών και οι χώρες του Βίσεγκραντ από τη μια δε θα δουν σύστημα υποχρεωτικής μετεγκατάστασης, αλλά μηχανισμό μόνιμης αλληλεγγύης και θα μπορούν να συμμετέχουν με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχουν αλληλεγγύη που απαιτείται. Αν όχι θα πρέπει να τους την επιβάλουμε».

Σε σχέση με την Τουρκία, η Κομισιόν είναι ξεκάθαρη. «Αν υπάρχει κάποιος που πιστεύει ότι η Ε.Ε. μπορεί να διαχειριστεί το μεταναστευτικό χωρίς τη συνεργασία της Τουρκίας ζει σε άλλο πλανήτη. Η Τουρκία, όπως και άλλες χώρες όπως η Λιβύη, χώρες στην Αφρική, αλλά και χώρες προέλευσης όπως Πακιστάν, Αφγανιστάν, όλες αποτελούν προτεραιότητα», τονίζεται.