Φιδόψαρο του ποταμού Batman: Ψάρι που πίστευαν ότι είχε εξαφανιστεί εντοπίστηκε στην Τουρκία

Επιστήμονες που εργάζονται στο πλαίσιο του προγράμματος Search For The Lost Fishes εντόπισαν το φιδόψαρο του ποταμού Batman, το οποίο έχει να εμφανιστεί από το 1974. Το ψάρι του γλυκού νερού που οι επιστήμονες θεωρούσαν εξαφανισμένο, βρέθηκε στη νοτιοανατολική Τουρκία, μετά από απουσία σχεδόν 50 ετών.

«Ερευνώ αυτή την περιοχή εδώ και 12 χρόνια και αυτό το ψάρι ήταν πάντα στη λίστα των επιθυμιών μου», δήλωσε ο Δρ Cuneyt Kaya, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Μου πήρε πολύ καιρό. Όταν είδα τις χαρακτηριστικές λωρίδες στο ψάρι, ένιωσα τόσο χαρούμενος. Ήταν μια τέλεια στιγμή». Το απειλούμενο με εξαφάνιση φιδόψαρο του ποταμού Batman (Paraschistura chrysicristinae), ένα μικροσκοπικό κίτρινο-καφέ ριγωτό ψάρι που φτάνει σε μέγιστο μήκος 3,6 εκατοστά, είχε βρεθεί στο παρελθόν σε ρυάκια και παραπόταμους των ποταμών Batman και Ambar, όπου εθεάθη για τελευταία φορά το 1974.

Ο Kaya, ταξινομολόγος ψαριών, και ο Δρ Munevver Oral, γενετιστής και ερευνητής στο ίδιο πανεπιστήμιο, επικέντρωσαν την έρευνά τους για το φιδόψαρο στο φράγμα Batman, το οποίο κατασκευάστηκε μεταξύ 1986 και 1999. «Επειδή το είδος είχε χαθεί, δεν μπορούσαμε να γνωρίζουμε τον αρχικό φυσικό βιότοπο, οπότε δεν ήμασταν σίγουροι πού να ψάξουμε», δήλωσε ο Kaya. «Το είδος είναι επίσης πολύ μικρό και κυλινδρικό, οπότε τα δίχτυα έπρεπε να είναι μικρότερα. Νωρίτερα, χρησιμοποιούσαμε μεγαλύτερα δίχτυα και νομίζω ότι το ψάρι πέρασε μέσα από τα δίχτυα, οπότε δεν το βρήκαμε».

Χρησιμοποιώντας δίχτυα στενής πλέξης, οι Kaya και Oral βρήκαν 14 φιδόψαρα σε ρηχές, βραχώδεις, ταχείας ροής περιοχές του ρέματος Sarim και άλλα εννέα στο ρέμα Han. Το μέγεθος του ψαριού μπορεί να μέτρησε υπέρ του. «Είμαστε τυχεροί, γιατί αυτό το είδος δεν έχει καμία απολύτως οικονομική αξία», δήλωσε ο Oral. «Αν μιλούσαμε για μεγάλα φιδόψαρα, ο κόσμος θα ήθελε να πηγαίνει για ψάρεμα. Οι άνθρωποι συνήθως σκέφτονται τα ψάρια που μπορούν να καταναλώσουν. Όμως το φιδόψαρο του ποταμού Μπάτμαν είναι τόσο μικροσκοπικό. Οι ντόπιοι μας λένε: "Γι' αυτό κάνατε τόσο δρόμο, μόνο και μόνο για να βρείτε αυτό;"».

Απαιτείται τώρα περισσότερη δουλειά για να διασφαλιστεί το μέλλον του φιδόψαρου, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης πιθανών απειλών, όπως ο κατακερματισμός των πληθυσμών από το φράγμα, η ξηρασία (η οποία ήταν ιδιαίτερα σοβαρή στην Τουρκία το 2021) και η ρύπανση. «Η ανθρωπογενής ρύπανση είναι ένα ζήτημα, οπότε πρέπει να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση των ντόπιων», δήλωσε ο Oral. «Η κατασκευή του φράγματος είναι μια άλλη απειλή. Δεν γνωρίζουμε την οικολογία των ειδών, οπότε πρέπει να κάνουμε περισσότερη έρευνα».

Η αποστολή της Kaya και του Oral υποστηρίχθηκε από τις οργανώσεις προστασίας Shoal και Re:wild, στο πλαίσιο του παγκόσμιου προγράμματος Search For The Lost Fishes. Το φιδόψαρο του ποταμού Μπάτμαν είναι το πρώτο ψάρι που βρέθηκε στον κατάλογο των 10 «πιο περιζήτητων» χαμένων ειδών, ο οποίος περιλαμβάνει επίσης το παχύ γατόψαρο (Rhyzosomichthys totae) στη λίμνη Tota της Κολομβίας σε μεγάλο υψόμετρο και το παπιδοσκέφαλο buntingi (Adrianichthys kruyti) στη λίμνη Poso της Ινδονησίας.

«Τα ψάρια του γλυκού νερού έχουν σημασία για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που βασίζονται σε αυτά για την καθημερινή τους επιβίωση», δήλωσε ο Mike Baltzer, εκτελεστικός διευθυντής της Shoal. «Υπάρχουν πάνω από 18.000 είδη ψαριών. Είναι σημαντικά για τη βιοποικιλότητα και την κλιματική αλλαγή και αποτελούν έναν τέλειο δείκτη της υγείας των ποταμών και των λιμνών από τις οποίες εξαρτάται η επιβίωσή μας. Μόλις βρεθούν αυτά τα ψάρια, πρέπει να γίνουν εργασίες για τη διάσωση των ειδών».

Σύμφωνα με την έκθεση «Τα ξεχασμένα ψάρια του κόσμου», την οποία δημοσίευσαν φέτος το WWF, η Shoal και άλλοι εταίροι, τα ψάρια του γλυκού νερού αντιμετωπίζουν σοβαρές απειλές.

«Τα ψάρια του γλυκού νερού θεωρούνται η πιο απειλούμενη ομάδα πανίδας στον πλανήτη», δήλωσε ο Baltzer. «Περισσότερα από το ένα τρίτο των ειδών ψαριών του γλυκού νερού απειλούνται με εξαφάνιση. Τα ψάρια του γλυκού νερού χρειάζονται περισσότερη προσοχή - πρέπει να διαφυλάξουμε τα ποτάμια και τις λίμνες. Είναι πολύ συναρπαστικό να ανακαλύπτεις ένα είδος όπως το φιδόψαρο του ποταμού Batman που θεωρούνταν ότι είχε εξαφανιστεί. [Δείχνει] ότι αν εστιάσουμε το μυαλό και τις προσπάθειές μας, μπορούμε να βρούμε άλλα είδη και να σταματήσουμε την εξαφάνιση των ψαριών».