Βενεζουέλα: Τα τέσσερα πιθανά σενάρια της «επόμενης μέρας»

Πέρασαν δύο εβδομάδες από τότε που ο Νικολάς Μαδούρο ορκίστηκε για τη δεύτερη προεδρική του θητεία, εν μέσω καταγγελιών από την αντιπολίτευση για νοθεία στις εκλογές και αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Ωστόσο, διατηρεί μέχρι και σήμερα την υποστήριξη του στρατού.

Από την άλλη, ο αυτοανακηρυχθείς προσωρινός πρόεδρος, Χουάν Γκουαϊδό, χαίρει ευρείας λαϊκής αναγνώρισης, όπως και της αποδοχής των δυτικών κρατών με πρώτες και κύριες τις ΗΠΑ, Μάλιστα, την Πέμπτη (31/1) το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον αναγνώρισε ως τον προσωρινό πρόεδρο της χώρας. Ωστόσο, δεν ελέγχει τους κρατικούς θεσμούς, παράγοντας σημαντικός για τη νίκη του ή μη έναντι του Μαδούρο. 

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ποια θα είναι η τύχη της χώρας, την επομένη της «τρικυμίας»; Ο βρετανικός Guardian καταγράφει τα τέσσερα επικρατέστερα σενάρια. 

Ο Μαδούρο μένει στην προεδρία - Αλλά για πόσο; 

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μαδούρο καλείται να αντιμετωπίσει τέτοιους είδους προκλήσεις στην προεδρική του θητεία. Μετά τις μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του 2014, έβαλε στο στόχαστρο ηγέτες της Αντιπολίτευσης, όπως τον πολιτικό μέντορα του Γκουαϊδό, τον Λεοπόλδο Λόπεζ, ο οποίος συνελήφθη και του απαγορεύτηκε να βάλει υποψηφιότητα για πρόεδρος της Βενεζουέλας. 

Νέες αναταραχές ξέσπασαν το 2017, όταν ο Μαδούρο περιόρισε τις ελευθερίες της Εθνοσυνέλευσης, αφότου αυτή πέρασε στην επιρροή της Αντιπολίτευσης. Οι διαδηλώσεις πνίγηκαν στο αίμα, καθώς σκοτώθηκαν 120 πολίτες και εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Η καταστολή εκείνων των ημερών προκάλεσε τη διεθνή κατακραυγή, αλλά ο Μαδούρο παρέμεινε στην εξουσία, εδραιώνοντας την κυριαρχία του ακόμη περισσότερο. 

Αυτή η προσέγγιση μοιάζει λιγότερο εφικτή σήμερα. Μπορεί ο Μαδούρο να διατηρεί τη στήριξη σταθερών συμμάχων της Βενεζουέλας όπως η Ρωσία, η Κούβα κι εσχάτως και η Τουρκία, αλλά υπόκειται σε μια άνευ προηγουμένου διεθνή πίεση να εγκαταλείψει την προεδρία, συμπεριλαμβανομένων και 12 χωρών της Λατινικής Αμερικής, όπως η Βραζιλία. 

Η ηγεσία του στρατού είναι στο πλευρό του Μαδούρο, ωστόσο για πρώτη φορά υπάρχουν διαρροές από κατώτερους αξιωματικούς. Για να διατηρήσει τη στήριξη των ανώτατων αξιωματούχων του στρατού, ο Μαδούρο τούς έχει δώσει θέσεις στην κυβέρνηση αλλά και στην κρατική πετρελαϊκή εταιρεία PDVSA. Ωστόσο, οι κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ στην PDVSA μπορούν να φέρουν αλλαγές σε αυτό το καθεστώς. 

Αν ο Μαδούρο επιβιώσει πολιτικά από την τρέχουσα κατάσταση, τότε θα πρέπει να κρατήσει τον στρατό με το μέρος του, κάτι που σημαίνει να βρει τρόπους να πληρώνει ικανοποιητικά τους στρατηγούς του. 

Ο Μαδούρο αντικαθίσταται ή γίνεται πραξικόπημα 

Η παρούσα κατάσταση στη Βενεζουέλα μπορεί να αλλάξει με πραξικόπημα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα είναι προς όφελος του λαού της χώρας. Κι αυτό γιατί μπορεί το πραξικόπημα αυτό να μην σημαίνει τίποτα άλλο πέρα από αλλαγή στα πρόσωπα αλλά όχι και στην κακοδιαχείριση και τον αυταρχισμό. 

Πιθανοί διάδοχοι στην προεδρία θα μπορούσαν να είναι ο υπολοχαγός του Μαδούρο, Diosdado Cabello ή ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Vladimir Padrino López. Και οι δύο χαίρουν της υποστήριξης του στρατεύματος αλλά όχι και των Βενεζουελάνων. Όσον αφορά στους πιθανούς διαδόχους από την πολιτική ηγεσία, αυτές είναι η αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Delcy Rodríguez ή η προκάτοχός της Tareck El Aissami. Ωστόσο και δύο θεωρούνται διεθνώς «παρίες». 

Σε κάθε μία από τις παραπάνω περιπτώσεις, υπάρχει πάντα η πιθανότητα οι υποστηρικτές του Τσαβισμού και αντίπαλοι του επερχόμενου καθεστώτος να στραφούν στον ένοπλο αγώνα. 

Η εξουσία στον λαό ή μια αποχώρηση του Μαδούρο με όρους 

Η μετάβαση σε ένα αμιγώς δημοκρατικό καθεστώς θα ήταν ο ευκολότερος τρόπος για την έξοδο από την κρίση που βιώνει η χώρα, ωστόσο ο Μαδούρο έχει λίγα να κερδίσει και πολλά να χάσει, παραδίνοντας την εξουσία. Έχει δηλώσει ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις με την ανάμειξη ενός διεθνούς διαμεσολαβητή, ωστόσο στο παρελθόν έχει χρησιμοποιήσει τέτοιου είδους συνομιλίες για να διαιρέσει την Αντιπολίτευση και να κερδίσει χρόνο. 

Ακόμη και αν ο Μαδούρο συμφωνήσει να φύγει, δεν θα ρισκάρει να χάσει την επιρροή του στο Κράτος, ούτε όμως και οι στρατιωτικοί και δημόσιοι αξιωματούχοι που τον υποστήριξαν.

Ο Γκουαϊδό έχει υποσχεθεί αμνηστία στα μέλη των ενόπλων δυνάμεων που «θα συνεισφέρουν στην επαναφορά της Δημοκρατίας». Υπάρχει ρεαλισμός σε αυτή την κίνηση του Γκουαϊδό, σύμφωνα με τον Δημήτρη Παντούλα, σύμβουλο που διαμένει στο Καράκας και συνέβαλε στις ειρηνευτικές συνομιλίες του 2016 ανάμεσα στην κυβέρνηση της Κολομβίας και της οργάνωσης Farc. «Δεν μπορείς να προκαλέσεις την εξορία ή την καταδίκη δεκάδων χιλιάδων, θα δημιουργηθεί χάος», δήλωσε. 

Σε αυτό το σενάριο, το πιο πιθανό είναι ο Μαδούρο και ο κύκλος του να εγκαταλείψουν τη χώρα και να ζητήσουν άσυλο αλλού, αλλά είναι άγνωστο το πού θα μπορούσαν να αποταθούν. Οι μόνοι διεθνείς σύμμαχοί του είναι η Ρωσία, η Κούβα, η Κίνα και η Τουρκία αλλά δεν είναι γνωστό αν κάποια από αυτές θα δεχόταν να δώσει άσυλο στον Μαδούρο και τους συντρόφους του. 

Πόλεμος

Ο Μαδούρο ανέκαθεν χαρακτηρίζει τα δεινά που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η χώρα του, αποτέλεσμα του εμπάργκο που εφαρμόζει εδώ και δεκαετίες η Αμερική στη Βενεζουέλα. Και, μέχρι σήμερα, αυτή η θέση τον βοήθησε να συσπειρώσει τους στρατηγούς στο πλευρό του. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που αναλυτές φοβούνται μια πραγματική σύρραξη ανάμεσα στις δύο χώρες. 

Η κρίση στη Βενεζουέλα έχει προκαλέσει το μεγαλύτερο κύμα μετανάστευσης στην ιστορία της σύγχρονης Λατινικής Αμερικής, με τα γειτονικά κράτη της χώρας να ζητούν απελπισμένα λύση. 

Προς το παρόν, μια ένοπλη σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Βενεζουέλας θεωρείται ισχνή ως πιθανότητα, ωστόσο οι δεξιέ κυβερνήσεις της Βραζιλίας και της Κολομβίας θα ήταν πρόθυμες να συνδράμουν ένα στρατιωτικό συνασπισμό ενάντια στον Μαδούρο, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. 

Αν ένας τέτοιος πόλεμος γίνει πραγματικότητα, θα πρόκειται για την πρώτη εμπόλεμη σύρραξη ανάμεσα σε χώρες της Λατινικής Αμερικής εδώ και 80 χρόνια, με ανυπολόγιστες συνέπειες. 

Όμως, πώς μπορεί κάποιος να είναι ήσυχος ότι αυτό δεν θα συμβεί, παρατηρώντας τις τελευταίες εξελίξεις; 

Διαβάστε επίσης: 

Βενεζουέλα: Ο Μπόλτον γράφει για 5.000 στρατιώτες των ΗΠΑ στην Κολομβία (pic)

Μαδούρο: Ο Τραμπ παρήγγειλε στη Μαφία τη δολοφονία μου

Βενεζουέλα: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζει τον Γκουαϊδό 

Ακολουθήστε το ethnos.gr στο Instagram