Πόλεμος στην Ουκρανία: Στα άκρα ΕΕ και Ρωσία για το φυσικό αέριο - Σχέδιο έκτακτης ανάγκης από τη Γερμανία εν μέσω απειλών της Μόσχας

Ταυτόχρονα με τις στρατιωτικές μάχες που λαμβάνουν χώρα στην Ευρώπη μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, ένα ακόμα πόλεμος διαδραματίζεται ταυτόχρονα στη Γηραιά Ήπειρο σε ενεργειακό επίπεδο. Η Γερμανία ενεργοποίησε σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τη διαχείριση προμήθειας φυσικού αερίου στο πλαίσιο προετοιμασίας για ενδεχόμενη διατάραξη ή ακόμα και τερματισμό της ροής από την Ρωσία, ενώ η Μόσχα απειλεί ότι αν η ΕΕ επιθυμεί αέριο, πετρέλαιο, σιτηρά ή μέταλλα θα πρέπει να «βρει ρούβλια» για να πληρώσει.

Οι ρωσικές εξαγωγές αντιστοιχούν στο 55% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Γερμανίας για το 2021. Αν και το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 40% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε ότι η Γερμανία δεν θα επιτύχει πλήρη ανεξαρτησία από τις ρωσικές προμήθειες πριν από τα μέσα του 2024.

Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος της ρωσικής Δούμας Βιάτσεσλαβ Βολόντιν προειδοποίησε την ΕΕ, ότι αν θέλει να εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία, θα πρέπει να πληρώνει σε ρούβλια, ενώ πρόσθεσε ότι το ίδιο ενδέχεται να ισχύσει και για τις εξαγωγές πετρελαίου, σιτηρών, μετάλλων, λιπασμάτων, άνθρακα και ξυλείας.

Ποιο το πρόβλημα;

Η Μόσχα ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα την θέσπιση μηχανισμού μέχρι τις 31 Μαρτίου στο πλαίσιο του οποίου οι «μη φιλικές» προς το Κρεμλίνο χώρες, όσες δηλαδή έχουν επιβάλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία, θα πληρώνουν σε ρούβλια για την αγορά ρωσικού φυσικού αερίου. Το μέτρο αφορά την Γερμανία και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες μέχρι σήμερα πληρώνουν σε δολάρια.

Ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο γερμανός υπουργός υπεύθυνος για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, έχει απορρίψει την ρωσική απαίτηση λέγοντας ότι τα συμβόλαια θα εφαρμοσθούν με τους όρους που προβλέπουν.

Οι μεγαλύτεροι Γερμανοί πελάτες της Ρωσίας είναι οι Uniper, RWE και VNG της EnBW, που έχουν μακράς διάρκειας συμβόλαια. Δεν έχουν σχολιάσει ερωτήματα για επιμέρους προετοιμασίες για την αντιμετώπιση της διατάραξης της προμήθειας φυσικού αερίου.

Ποιο είναι το έκτακτο σχέδιο της Γερμανίας;

Το Σχέδιο Εκτακτης Ανάγκης του Βερολίνου για το φυσικό αέριο προβλέπει τρία επίπεδα συναγερμού. Το πρώτο επίπεδο, που ενεργοποίησε την Τετάρτη η γερμανική κυβέρνηση, εφαρμόζεται όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι πιθανόν να υπάρξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις προμήθειες φυσικού αερίου. Το δεύτερο επίπεδο σημαίνει συναγερμό όταν η διατάραξη της προμήθειας ή η εξαιρετικά υψηλή ζήτηση επηρεάζουν την συνήθη ισορροπία, αλλά μπορεί να υπάρξει διόρθωση χωρίς παρέμβαση.

Το τρίτο επίπεδο αποτελεί κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης και ενεργοποιείται όταν τα μέτρα της αγοράς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις. Στο επίπεδο αυτό, η ρυθμιστική αρχή του δικτύου, η Bundesnetzagentur, καλείται να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα διανεμηθούν τα υπάρχοντα αποθέματα πετρελαίου στην χώρα.

Ποιος επηρεάζεται πρώτος;

Αν η Γερμανία δεν διασφαλίσει επαρκή προμήθεια φυσικού αερίου, η πρώτη που θα πληγεί θα είναι η βιομηχανία, που αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο της γερμανικής ζήτησης.

«Αυτό σημαίνει ότι χάνεται βιομηχανική παραγωγή, χάνονται εφοδιαστικές αλυσίδες», δήλωσε ο Λέοναρντ Μπίρνμπάουμ, διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού ομίλου E.ON στο δίκτυο ARD. «Το βέβαιο είναι ότι μιλάμε για πολύ μεγάλες απώλειες».

Τα νοικοκυριά θα έχουν προτεραιότητα έναντι της βιομηχανίας, ενώ τα νοσοκομεία, τα κέντρα φροντίδας και άλλα ιδρύματα του δημοσίου τομέα με ειδικές ανάγκες θα είναι τα τελευταία που θα πληγούν από την έλλειψη φυσικού αερίου.

Τι ισχύει με την Ελλάδα

Όπως αναφέρει η imerisia.gr, στην Ελλάδα ρωσικό αέριο προμηθεύονται τρεις εταιρείες. Το μεγαλύτερο ποσοστό η ΔΕΠΑ Εμπορίας και το μικρότερο η Mytilineos και η Promitheusgas του ομίλου Κοπελούζου. Όπως αναφέρουν πληροφορίες, οι πληρωμές σε ευρώ αποτελούν συμβατική υποχρέωση της Gazprom σε όλη την Ευρώπη και δεν γίνεται να προχωρήσει σε μονομερή αλλαγή της σύμβασης.

Από την άλλη νομικοί κύκλοι αναφέρουν ότι η Gazprom μπορεί να ισχυριστεί ανωτέρα βία, νόμο του κράτους και να αρνηθεί να παραδώσει ποσότητες αερίου αν δεν γίνει η πληρωμή σε ρούβλια.

«Οχι» από G7 και Μακρόν για πληρωμή σε Ρούβλια

«Αδύνατο να πληρώσουμε σε ρούβλια για το ρωσικό φυσικό αέριο»... Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε την Τρίτη επικοινωνία με το Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν, και ξεκαθάρισε ότι δεν είναι δυνατό για τους δυτικούς πελάτες φυσικού αερίου να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους σε ρούβλια, δήλωσε ένας αξιωματούχος της γαλλικής προεδρίας στους δημοσιογράφους την Τρίτη.

«Η Γαλλία είναι κατά της πληρωμής σε ρούβλια», είπε Γάλλος αξιωματούχος. Ο Πούτιν είχε διατάξει την περασμένη εβδομάδα ότι το ρωσικό φυσικό αέριο θα μπορούσε να παραδοθεί σε «μη φιλικά» κράτη μόνον εάν πληρωθεί σε ρούβλια. Αυτό έχει ήδη απορριφθεί από ορισμένους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων και την G7, που κάνουν λόγο για παραβίαση των υφιστάμενων συμβάσεων.