Εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο: Πού διαφώνησε η Ελλάδα στις κυρώσεις της Κομισιόν - Τι σημαίνει για τις τιμές στην αντλία το μέτρο

Ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο πρότεινε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όμως την ίδια στιγμή φαίνεται πως δεν βρίσκονται όλες οι χώρες της Ένωσης στην ίδια σελίδα αναφορικά με τις νέες κυρώσεις κατά Μόσχας. Η Ουγγαρία αλλά και η Σλοβακία πρόβαλαν σοβαρές αντιρρήσεις για την εν λόγω απόφαση και κυρίως για το χρονοδιάγραμμα της εφαρμογής της.

Ως απάντηση στις ανησυχίες που εξέφρασαν, για τις δύο χώρες καταρτίστηκαν ειδικές ρυθμίσεις που θα τους δώσουν ένα επιπλέον έτος για να προσαρμοστούν στην απαγόρευση. Το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα της σταδιακής κατάργησης του πετρελαίου δεν ήταν η μόνη ανησυχία που εξέφρασαν οι χώρες της ΕΕ την Τετάρτη.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του POLITICO, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να απαγορευτεί σε πλοία με σημαία της ΕΕ - που να ελέγχονται από την ΕΕ- να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο σε τρίτες χώρες, δήλωσαν διπλωμάτες.

Η ένσταση της Ελλάδας και των άλλων δύο χωρών του ευρωπαϊκού νότου, φαίνεται ότι εκφράζει φόβο ότι χωρίς διεθνή συμφωνία, το μέτρο θα πλήξει περισσότερο την ΕΕ παρά τη Ρωσία καθώς είναι ορατός ο κίνδυνος, οι δραστηριότητες που απαγορεύονται για τα πλοία της ΕΕ, να αναληφθούν από άλλες χώρες όπως η Κίνα, η Τουρκία ή ο Παναμάς που μοιάζουν έτοιμες να αδράξουν την ευκαιρία.

Περισσότερες Ευρωπαϊκές διαφωνίες

Ωστόσο, το ζήτημα μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου από χώρες της ΕΕ, το οποίο θα εξακολουθήσει να αποτελεί σημείο διαφωνίας στις προσεχείς συναντήσεις, δεν αναμένεται να εκτροχιάσει την έκτη δέσμη κυρώσεων της ΕΕ, σύμφωνα με διπλωμάτες.

Το ίδιο ισχύει και για τις ανησυχίες ορισμένων από τις σκανδιναβικές  και τις Κάτω Χώρες σχετικά με την προτεινόμενη απαγόρευση τριών ακόμη κρατικών ρωσικών ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών, σε μια κίνηση που αποσκοπεί στην πάταξη της «προπαγάνδας» του Κρεμλίνου μετά την εισβολή στην Ουκρανία. «Εκφράζουν κάποιες ανησυχίες σχετικά με την ανάγκη προστασίας της ελευθερίας του λόγου», δήλωσαν διπλωμάτες.

Κατά τη διάρκεια των κατ' ιδίαν συζητήσεών τους την Τετάρτη, οι πρεσβευτές ζήτησαν περισσότερο χρόνο για να μελετήσουν τα κείμενα, καθώς έλαβαν την πρόταση μόλις πολύ αργά το βράδυ της Τρίτης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ήθελε να έχει θέσει σε εφαρμογή τις νέες κυρώσεις μέχρι την Ημέρα της Ευρώπης, την ερχόμενη Δευτέρα, δήλωσαν ορισμένοι από τους διπλωμάτες.

Παρά τις παραπάνω ανησυχίες, αρκετοί διπλωμάτες δήλωσαν ότι είναι αισιόδοξοι ότι το πακέτο θα συμφωνηθεί από τις χώρες της ΕΕ μέχρι το τέλος της εβδομάδας. «Κανένα από τα προβλήματα που τέθηκαν δεν είναι πολύ μεγάλο για να βρεθεί λύση», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. Ένας άλλος δήλωσε ότι ενώ θα υπάρξουν κάποιες προτάσεις που θα πηγαίνουν μπρος-πίσω, «στο τέλος θα λυθούν».

Οι προτάσεις της φον ντερ Λάιεν και οι αντιδράσεις από Σλοβακία και Ουγγαρία

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπέβαλε προτάσεις για τον τερματισμό των εισαγωγών αργού πετρελαίου από τη Ρωσία εντός έξι μηνών και των επεξεργασμένων καυσίμων έως τις 31 Δεκεμβρίου.

Η κυβέρνηση του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν εξέφρασε σημαντικές επιφυλάξεις και άφησε να εννοηθεί ότι ενδέχεται να μην είναι σε θέση να υποστηρίξει το νέοπακέτο κυρώσεων.

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας της Σλοβακίας δήλωσε στο POLITICO ότι η χώρα υποστήριξε τις κυρώσεις της ΕΕ, αλλά θα χρειαστεί τουλάχιστον μέχρι το 2025 για να προετοιμαστεί. Κάλεσε παράλληλα τις άλλες χώρες της ΕΕ να επιδείξουν αλληλεγγύη προς την περιοχή, υποστηρίζοντας ότι οι προτάσεις δεν θα ασκήσουν πίεση μόνο στις προμήθειες πετρελαίου για τη Σλοβακία, αλλά και για την Αυστρία, την Τσεχική Δημοκρατία και την Ουκρανία.

Για την Πολωνία και για τις χώρες της Βαλτικής, ωστόσο, το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα είναι ήδη οδυνηρά αργό. Μια ακόμη πιο αργή εφαρμογή του εμπάργκο στο ρωσικού πετρελαίου θα ήταν δύσκολο να την δεχθούν.

Το βασικό ερώτημα για την φον ντερ Λάιεν είναι αν η Ουγγαρία και η Σλοβακία απλώς πιέζουν με την ελπίδα να εξασφαλίσουν καλύτερους όρους. Σε κάθε περίπτωση, η πρόταση χρειάζεται ομόφωνη στήριξη και από τις 27 χώρες της ΕΕ για να προχωρήσει.

Μετά από μια πρώτη συζήτηση σχετικά με την πρόταση από τους πρεσβευτές της ΕΕ την Τετάρτη, ένα ευρύ φάσμα διπλωματών και αξιωματούχων της ΕΕ δήλωσαν στο POLITICO ότι αναμένουν ότι η Ουγγαρία και η Σλοβακία θα συμφωνήσουν τελικά, αν μπορέσουν να κερδίσουν περισσότερες παραχωρήσεις.

Ενώ η Σλοβακία υποστήριξε ότι το τέλος του 2025 θα ήταν ήδη μια μεγάλη επιμήκυνση για την οικονομία της χώρας, οι διπλωμάτες τόνισαν ότι είναι μια τυπική διαπραγματευτική στρατηγική να ξεκινάς με μια υψηλή αρχική προσφορά για να καταλήξεις κάπου στη μέση. Ένας διπλωμάτης της ΕΕ περιέγραψε τις αντιδράσεις της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας ως «πόζα».

Άλλοι ήταν πιο επιεικείς. «Φτάσαμε σε ένα σημείο όπου οι κυρώσεις βλάπτουν περισσότερο οικονομικά», δήλωσε άλλος διπλωμάτης. «Είναι κατανοητό ότι ορισμένες χώρες πιέζουν λίγο προς τα πίσω».

Ο 2ος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου

Την ίδια στιγμή η τιμή του πετρελαίου ολοένα και αυξάνεται ενώ ο  τραπεζικός κολοσσός JP Morgan, προειδοποίησε τον προηγούμενο μήνα πως ένα πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο θα  έπληγε τους Ευρωπαίους καταναλωτές βραχυπρόθεσμα, καθώς το Brent ανά βαρέλι θα μπορούσε να αγγίξει τα 185 δολ.

Όπως αναφέρει το imerisia.gr, η Ρωσία είναι ο 3ος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου παγκοσμίως, μετά τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία και ο 2ος μεγαλύτερος εξαγωγέας αργού, πίσω μόνο από τη Σαουδική Αραβία.

Τον Δεκέμβριο του 2021 η Ρωσία παρήγαγε 7,8 εκατ. βαρέλια ορυκτών καυσίμων την ημέρα, με το 60% εξ αυτών να είναι αργό πετρέλαιο. Τον Ιανουάριο του 2022, η συνολική παραγωγή ορυκτών καυσίμων της Ρωσίας ξεπέρασε τα 11,3 εκατ. βαρέλια την ημέρα, με τα 10 από αυτά να είναι αργό πετρέλαιο. Οι ΗΠΑ την ίδια περίοδο παρήγαγαν 17,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα και οι Σαουδάραβες 12 εκατ. 

Η εξάρτηση Ελλάδας και Ευρώπης

Η Ευρώπη εισάγει από τη Ρωσία το 27% των αναγκών της σε πετρέλαιο και μετά την εφαρμογή του εμπάργκο θα πρέπει να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις. 

Σχεδόν το 50% των εξαγωγών της Ρωσίας σε πετρέλαιο κατευθύνονται προς την Ευρώπη.

Η Ελλάδα εισάγει από το 24 έως και το 29% των αναγκών της σε πετρέλαιο από τη Ρωσία. Ενδεικτικά τον Νοέμβριο, η χώρα μας εισήγαγε 683.000 βαρέλια την ημέρα εκ των οποίων τα 200.000 από τη Ρωσία (περίπου το 29%).

Νέο ρεκόρ στην βενζίνη 

Την ίδια ώρα φωτιά έχουν πάρει οι τιμές στην αντλία με τη μέση τιμή της αμόλυβδης να σημειώνει νέο εθνικό ιστορικό ρεκόρ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το παρατηρητήριο του υπουργείου Ανάπτυξης, η μέση τιμή της αμόλυβδης έφτασε τα 2,113€/lt, κατρρίπτοντας το προηγούμενο των 2,110€/lt που σημειώθηκε στις 14 Μαρτίου.

Στα ύψη βρίσκονται και οι τιμές των υπόλοιπων υγρών καυσίμων ενώ ψηλή είναι και η τιμή του πετρελαίου κίνησης που έχει επιδοτηθεί οριζόντια στην αντλία κατά 0,15€/lt.

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο θα απογειώσει τις τιμές και στην αντλία.

Ο αντιπρόεδρος των εμπόρων πρατηριούχων καυσίμων, Γιώργος Ασμάτογλου δήλωσε πως «αυτή η εξέλιξη θα επιβαρύνει περισσότερο την υφιστάμενη κατάσταση» και εκτίμησε πως «πιθανότατα για τα μεγάλα αστικά κέντρα να δούμε τις τιμές της βενζίνης πάνω από το 2,2€/lt και στη νησιωτική Ελλάδα είναι σίγουρο ότι θα βρεθούμε πάνω από τα 2,4€/lt».