Μεγαλόδοντας: Γιατί εξαφανίστηκε ο μεγαλύτερος καρχαρίας που υπήρξε ποτέ

Ο μεγαλόδοντας, ο γιγάντιος καρχαρίας που έζησε πριν από περισσότερα από 23 εκατομμύρια χρόνια και αποτέλεσε έμπνευση για την ταινία «The Meg», ήταν σχεδόν τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον μεγάλο λευκό καρχαρία που διασχίζει τους ωκεανούς μας σήμερα.

Ωστόσο, τα δύο είδη καρχαριών, που κάποτε συνυπήρχαν, πιθανότατα κυνηγούσαν κάποια από τα ίδια θηράματα. Αυτός ο ανταγωνισμός θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι ένας λόγος για τον οποίο ο μεγαλόδοντας μήκους 20 μέτρων εξαφανίστηκε, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Για να καταλήξουν σε αυτή τη διαπίστωση, οι ερευνητές που συμμετείχαν στη μελέτη χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική. Ανέλυσαν τις διατροφικές υπογραφές που περιέχονται στα δόντια 13 εξαφανισμένων ειδών καρχαριών και 20 σύγχρονων καρχαριών για να κατανοήσουν πού εντάσσονται στην τροφική αλυσίδα - γνωστό και ως τροφικό τους επίπεδο.

«Ο μεγαλόδοντας συνήθως απεικονίζεται ως ένας υπερμεγέθης, τερατώδης καρχαρίας σε μυθιστορήματα και ταινίες, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι γνωρίζουμε ακόμη πολύ λίγα για τον εξαφανισμένο καρχαρία», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Kenshu Shimada, καθηγητής παλαιοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο DePaul στο Σικάγο και ερευνητικός συνεργάτης στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Sternberg στο Κάνσας.

«Η νέα μας μελέτη δείχνει ότι το διατροφικό εύρος του πρώιμου πλειόκαινου μεγάλου λευκού καρχαρία είναι πολύ παρόμοιο με αυτό του μεγαλόδοντα, υποδεικνύοντας ότι τα δεδομένα μας δεν αντικρούουν την υπόθεση του ανταγωνισμού», δήλωσε σύμφωνα με το CNN.

Οι ερευνητές μπόρεσαν να συγκεντρώσουν αυτές τις πληροφορίες εξετάζοντας την παρουσία διαφορετικών ισοτόπων ή παραλλαγών του χημικού στοιχείου ψευδάργυρος που διατηρούνται στο σμάλτο των δοντιών των καρχαριών.

Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για τους ζωντανούς οργανισμούς και παίζει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη των οστών. Η αναλογία των βαρέων και ελαφρών ισοτόπων ψευδαργύρου στα δόντια διατηρεί ένα αρχείο του είδους της ζωικής ύλης που έτρωγαν οι καρχαρίες.

«Τα ισότοπα του ψευδαργύρου μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως οικολογικοί δείκτες, επειδή η αναλογία αυτών των δύο διαφορετικών ισοτόπων αλλάζει καθώς ανεβαίνουμε στην τροφική αλυσίδα», δήλωσε ο συν-συγγραφέας Michael Griffiths, γεωχημικός και καθηγητής στο τμήμα περιβαλλοντικών επιστημών του Πανεπιστημίου William Paterson στο Νιου Τζέρσεϊ.

Για παράδειγμα, αν ο μεγαλόδοντας έτρωγε μεγάλους λευκούς καρχαρίες, η υψηλότερη θέση του στην τροφική αλυσίδα θα αντικατοπτριζόταν στο ισοτοπικό αρχείο. Όμως, η μελέτη διαπίστωσε ότι τα δύο είδη είχαν κάποια επικάλυψη, γεγονός που υποδηλώνει ότι μοιράζονταν παρόμοια θηράματα. Ωστόσο, οι συγγραφείς προειδοποίησαν ότι δεν μπορούν να αποκλείσουν το ενδεχόμενο ο μεγαλόδοντας να κυνηγούσε μεγάλους λευκούς καρχαρίες, δεδομένου ότι οι τιμές των ισοτόπων του, και ειδικά ένας στενός συγγενής του μεγαλόδοντας, που ονομάζεται Chubutensis megalodon, είχαν τιμές χαμηλότερες από κάθε σύγχρονο και απολιθωμένο θαλάσσιο σπονδυλωτό που μετρήθηκε.

Η διατροφή στο ίδιο τροφικό επίπεδο δεν συνεπάγεται απαραίτητα άμεσο ανταγωνισμό μεταξύ του μεγαλοδόντη και του μεγάλου λευκού καρχαρία για το ίδιο θήραμα, καθώς και τα δύο είδη θα μπορούσαν να έχουν εξειδικευτεί σε διαφορετικά θηράματα. Ωστόσο, τουλάχιστον κάποια επικάλυψη στα είδη διατροφής μεταξύ των δύο ειδών ήταν πιθανή, αναφέρει η μελέτη.

«Όπως και οι μεγάλοι λευκοί καρχαρίες σήμερα, πιθανότατα τρέφονταν με μεγάλα ψάρια. Οι μικρότερου μεγέθους μεγάλοι λευκοί πιθανότατα δεν απαιτούσαν τόση τροφή όσο ο μεγαλοδόντης, οπότε θα είχαν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αν τρέφονταν με παρόμοια αντικείμενα λείας», δήλωσε ο Griffiths μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications την Τρίτη.

Η μελέτη αυτή ήταν η πρώτη φορά που αποδείχθηκε ότι τα ισότοπα ψευδαργύρου που σχετίζονται με τη διατροφή διατηρούνται σε απολιθωμένα δόντια καρχαριών.

Μια παρόμοια τεχνική, που χρησιμοποιεί ισότοπα αζώτου για τη μελέτη των διατροφικών υπογραφών για άλλες ομάδες ζώων, είναι καθιερωμένη, αναφέρει η μελέτη. Ωστόσο, το άζωτο στην οδοντίνη των δοντιών δεν διατηρείται αρκετά καλά για τη μελέτη ζώων που εξαφανίστηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια.

Η τεχνική που χρησιμοποιεί τα ισότοπα του ψευδαργύρου θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλα εξαφανισμένα ζώα για την κατανόηση της διατροφής και της οικολογίας τους.