Τα μεγαλεπήβολα σχέδια της Κίνας για τη Σελήνη, τον Άρη και την εξερεύνηση του διαστήματος

Τρεις Κινέζοι αστροναύτες ξεκίνησαν αποστολή έξι μηνών, για να εργαστούν στον νέο διαστημικό σταθμό της χώρας.

Πρόκειται για το τελευταίο βήμα της Κίνας προς την κατεύθυνση της ανάδειξής της σε κορυφαία διαστημική δύναμη για τις επόμενες δεκαετίες.

Τι είναι ο διαστημικός σταθμός Tiangong;

Πέρυσι, η Κίνα έθεσε σε τροχιά την πρώτη μονάδα του διαστημικού της σταθμού Tiangong ή «Ουράνιο Παλάτι». Σχεδιάζει να προσθέσει περισσότερες μονάδες, όπως το επιστημονικό εργαστήριο Mengtian, μέχρι το τέλος του έτους.

Το επόμενο έτος, θα εκτοξεύσει ένα διαστημικό τηλεσκόπιο, που ονομάζεται Xuntian. Αυτό θα πετάξει κοντά στο διαστημικό σταθμό και θα προσκολλάται σε αυτόν για συντήρηση και ανεφοδιασμό. Το Tiangong θα έχει τη δική του ενέργεια, προώθηση, συστήματα υποστήριξης της ζωής και χώρους διαμονής.

Η Κίνα είναι μόλις η τρίτη χώρα στην ιστορία που έχει στείλει αστροναύτες στο διάστημα και έχει κατασκευάσει διαστημικό σταθμό, μετά τη Σοβιετική Ένωση (και τώρα τη Ρωσία) και τις ΗΠΑ. Έχει μεγάλες φιλοδοξίες για τον Tiangong και ελπίζει ότι θα αντικαταστήσει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), ο οποίος πρόκειται να παροπλιστεί το 2031.

Οι Κινέζοι αστροναύτες αποκλείονται από τον ISS επειδή η νομοθεσία των ΗΠΑ απαγορεύει στη διαστημική υπηρεσία της, τη NASA, να μοιράζεται τα δεδομένα της με την Κίνα.

Τα σχέδια της Κίνας για την Σελήνη και τον Άρη

Οι φιλοδοξίες της Κίνας δεν τελειώνουν εδώ. Σε λίγα χρόνια από τώρα θέλει να πάρει δείγματα από αστεροειδείς κοντά στη Γη. Mέχρι το 2030, σκοπεύει να έχει στείλει τους πρώτους αστροναύτες της στη Σελήνη και να έχει στείλει ανιχνευτές για να συλλέξουν δείγματα από τον Άρη και τον Δία.

Τι κάνουν άλλες χώρες;

Καθώς η Κίνα διευρύνει το ρόλο της στο διάστημα, πολλές άλλες χώρες στοχεύουν επίσης να φτάσουν στη Σελήνη. Η NASA σχεδιάζει να επιστρέψει στη Σελήνη με αστροναύτες από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες από το 2025 και μετά και έχει ήδη δρομολογήσει τον νέο γιγαντιαίο πύραυλό της SLS στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι.

Η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ρωσία, η Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εργάζονται επίσης για τις δικές τους σεληνιακές αποστολές. Η Ινδία έχει ήδη εκτοξεύσει τη δεύτερη μεγάλη αποστολή της στη Σελήνη και θέλει να έχει το δικό της διαστημικό σταθμό μέχρι το 2030.

Εν τω μεταξύ, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος, ο οποίος συνεργάζεται με τη NASA για τις αποστολές στη Σελήνη, σχεδιάζει επίσης ένα δίκτυο σεληνιακών δορυφόρων για να διευκολύνει την επικοινωνία των αστροναυτών με τη Γη.

Ποιος θέτει τους κανόνες για το διάστημα;

Η Συνθήκη του ΟΗΕ για το Διάστημα του 1967 αναφέρει ότι κανένα μέρος του διαστήματος δεν μπορεί να διεκδικηθεί από ένα έθνος. Η συμφωνία του ΟΗΕ για τη Σελήνη του 1979 λέει ότι το διάστημα δεν πρέπει να αξιοποιείται εμπορικά, αλλά οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία αρνήθηκαν να την υπογράψουν.

Τώρα, οι ΗΠΑ προωθούν τις Συμφωνίες Άρτεμις, οι οποίες καθορίζουν πώς τα έθνη μπορούν να εκμεταλλευτούν τα ορυκτά της Σελήνης με συνεργατικό τρόπο. Η Ρωσία και η Κίνα δεν θα υπογράψουν τις συμφωνίες, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν δικαίωμα να θέτουν τους κανόνες για το διάστημα.

Ποια είναι η ιστορία της Κίνας στο διάστημα;

Η Κίνα έθεσε τον πρώτο της δορυφόρο σε τροχιά το 1970 - καθώς περνούσε από μαζικές διαταραχές λόγω της Πολιτιστικής Επανάστασης.

Οι μόνες άλλες δυνάμεις που είχαν πάει στο διάστημα μέχρι τότε ήταν οι ΗΠΑ, η Σοβιετική Ένωση, η Γαλλία και η Ιαπωνία.

Τα τελευταία 10 χρόνια, η Κίνα έχει εκτοξεύσει περισσότερους από 200 πυραύλους. Έχει ήδη στείλει μια μη επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη, με την ονομασία Chang'e 5, για να συλλέξει και να επιστρέψει δείγματα πετρωμάτων. Τοποθέτησε μια κινεζική σημαία στη σεληνιακή επιφάνεια - η οποία ήταν σκόπιμα μεγαλύτερη από τις προηγούμενες αμερικανικές σημαίες.

Με την εκτόξευση του Shenzhou 14, η Κίνα έχει πλέον στείλει 14 αστροναύτες στο διάστημα, έναντι 340 των ΗΠΑ και περισσότερων από 130 της Σοβιετικής Ένωσης (και τώρα της Ρωσίας). Αλλά υπήρξαν και πισωγυρίσματα. Το 2021, μέρος ενός κινεζικού πυραύλου έφυγε από την τροχιά του και συνετρίβη στον Ατλαντικό Ωκεανό, ενώ δύο εκτοξεύσεις απέτυχαν το 2020.

Ποιος πληρώνει για το διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας;

Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης Xinhua δήλωσαν ότι τουλάχιστον 300.000 άνθρωποι έχουν εργαστεί στα διαστημικά προγράμματα της Κίνας - σχεδόν 18 φορές περισσότεροι από όσους εργάζονται σήμερα για τη NASA.

Η κινεζική Εθνική Διαστημική Διοίκηση ιδρύθηκε το 2003 με αρχικό ετήσιο προϋπολογισμό δύο δισεκατομμυρίων γουάν (300 εκατ. δολάρια, 240 εκατ. λίρες). Ωστόσο, το 2016 η Κίνα άνοιξε τη διαστημική της βιομηχανία σε ιδιωτικές εταιρείες, και αυτές επενδύουν πλέον περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια γιουάν (1,5 δισεκατομμύρια δολάρια, 1,2 δισεκατομμύρια λίρες) ετησίως, σύμφωνα με τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης.

Γιατί η Κίνα πηγαίνει στο διάστημα;

Η Κίνα επιθυμεί να αναπτύξει τη δορυφορική της τεχνολογία, για τις τηλεπικοινωνίες, τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας, την πρόγνωση του καιρού και την πλοήγηση και πολλά άλλα. Αλλά πολλοί από τους δορυφόρους της έχουν επίσης στρατιωτικούς σκοπούς. Μπορούν να τη βοηθήσουν να κατασκοπεύει αντίπαλες δυνάμεις και να κατευθύνει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.

Η Lucinda King, υπεύθυνη διαστημικών προγραμμάτων στο Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ, λέει ότι η Κίνα δεν επικεντρώνεται μόνο σε διαστημικές αποστολές υψηλού προφίλ: «Είναι παραγωγική σε όλες τις πτυχές του διαστήματος. Έχουν το πολιτικό κίνητρο και τους πόρους για να χρηματοδοτήσουν τα προγραμματισμένα προγράμματά τους».

Οι αποστολές της Κίνας στη Σελήνη υποκινούνται εν μέρει από τις ευκαιρίες εξόρυξης μετάλλων σπάνιων γαιών από την επιφάνειά της. Ωστόσο, ο καθηγητής Sa'id Mosteshar, διευθυντής του Ινστιτούτου Διαστημικής Πολιτικής και Δικαίου του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, λέει ότι πιθανότατα δεν θα συμφέρει την Κίνα να στείλει επανειλημμένες αποστολές εξόρυξης στη Σελήνη. Αντίθετα, λέει ότι το διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας καθοδηγείται περισσότερο από την επιθυμία να εντυπωσιάσει τον υπόλοιπο κόσμο. «Είναι μια προβολή ισχύος και μια επίδειξη τεχνολογικής προόδου».

Με πληροφορίες απο BBC