Τι σηματοδοτεί η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου του Κολοράντο για τον Τραμπ: Θα μπορέσει να είναι υποψήφιος;

Το Ανώτατο Δικαστήριο του Κολοράντο έκρινε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει δικαίωμα να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για τον Λευκό Οίκο, επικαλούμενο τον ρόλο του στην επίθεση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο, σε μια απόφαση που θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ που θα διεξαχθούν το 2024.

Η απόφαση αφαιρεί τον Τραμπ από το ψηφοδέλτιο των προκριματικών εκλογών των Ρεπουμπλικανών της πολιτείας και απορρέει από μια σπάνια χρησιμοποιούμενη διάταξη του αμερικανικού συντάγματος, γνωστή ως ρήτρα εξέγερσης.

Ο Guardian συγκέντρωσε όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής και επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα, τι μπορεί να σημαίνει για τον πρώην πρόεδρο και σημερινό επικρατέστερο υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών η απόφαση του δικαστηρίου.

Τι είναι η ρήτρα εξέγερσης και γιατί χρησιμοποιήθηκε;

Η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου του Κολοράντο είναι η πρώτη φορά που ένας υποψήφιος κρίνεται μη επιλέξιμος για τον Λευκό Οίκο βάσει της διάταξης του αμερικανικού συντάγματος.

Το άρθρο 3 της 14ης τροπολογίας, που αναφέρεται και ως ρήτρα εξέγερσης, αποκλείει από το Κογκρέσο, τον στρατό και τα ομοσπονδιακά και πολιτειακά αξιώματα όσους κάποτε ορκίστηκαν να υπερασπιστούν το Σύνταγμα, αλλά στη συνέχεια «ενεπλάκησαν» σε «εξέγερση ή στάση» εναντίον του.

Η 14η τροπολογία, που επικυρώθηκε το 1868, συνέβαλε στη διασφάλιση των πολιτικών δικαιωμάτων για τους πρώην υπόδουλους, αλλά είχε επίσης ως στόχο να αποτρέψει τους πρώην αξιωματούχους της Συνομοσπονδίας από το να ανακτήσουν την εξουσία ως μέλη του Κογκρέσου και να αναλάβουν την κυβέρνηση εναντίον της οποίας είχαν μόλις επαναστατήσει.

Ένας αυξανόμενος αριθμός νομικών μελετητών λέει ότι η μετεμφυλιακή ρήτρα ισχύει για τον Τραμπ λόγω του ρόλου του στην προσπάθειά του να ανατρέψει τις προεδρικές εκλογές του 2020 και να παρεμποδίσει τη μεταβίβαση της εξουσίας στον Τζο Μπάιντεν, ενθαρρύνοντας τους υποστηρικτές του να εισβάλουν στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ.

«Οι κίνδυνοι από το να επιτραπεί ποτέ στον Τραμπ να επιστρέψει σε δημόσιο αξίωμα είναι ακριβώς αυτοί που προέβλεψαν οι διαμορφωτές του άρθρου 3«, δήλωσε ο Ρον Φάιν, νομικός διευθυντής της οργάνωσης Free Speech for People, σε πρόσφατη συνέντευξή του στον Guardian.

Πώς συνέβη αυτό;

Η απόφαση της Τρίτης σηματοδοτεί μια νίκη για τις ομάδες υπεράσπισης και τους ψηφοφόρους κατά του Τραμπ, οι οποίοι έχουν εγείρει παρόμοιες νομικές προκλήσεις κατά της υποψηφιότητας του Τραμπ, επικαλούμενοι τη ρήτρα εξέγερσης.

Η υπόθεση ασκήθηκε από μια ομάδα ψηφοφόρων του Κολοράντο, με τη βοήθεια της ομάδας Citizens for Responsibility and Ethics in Washington, οι οποίοι υποστήριξαν ότι ο Τραμπ θα πρέπει να αποκλειστεί από το ψηφοδέλτιο για τον ρόλο του στην επίθεση της 6ης Ιανουαρίου.

Η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου του Κολοράντο ανέτρεψε προηγούμενη απόφαση δικαστή περιφερειακού δικαστηρίου. Εκείνος ο δικαστής έκρινε ότι οι ενέργειες του Τραμπ στις 6 Ιανουαρίου ισοδυναμούσαν με υποκίνηση εξέγερσης, αλλά δήλωσε ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί από το ψηφοδέλτιο, επειδή δεν ήταν σαφές ότι η ρήτρα είχε ως στόχο να καλύψει τον ρόλο της προεδρίας.

Έχει ξανασυμβεί κάτι τέτοιο;

Η διάταξη δεν έχει χρησιμοποιηθεί σχεδόν ποτέ και όχι σε μια υπόθεση τόσο υψηλού προφίλ. Το 1919, το Κογκρέσο αρνήθηκε να εκλέξει έναν σοσιαλιστή στο Κογκρέσο, υποστηρίζοντας ότι παρείχε βοήθεια και παρηγοριά στους εχθρούς της χώρας κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου.

Πέρυσι, στην πρώτη χρήση της διάταξης από τότε, ένας δικαστής του Νέου Μεξικού απαγόρευσε σε έναν επαρχιακό επίτροπο που είχε εισέλθει στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου να ασκήσει τα καθήκοντά του βάσει της ρήτρας. Σύμφωνα με τη διάταξη, η έκπτωση από το αξίωμα μπορεί να ανατραπεί «με ψήφο των δύο τρίτων κάθε Βουλής».

Τι σημαίνει αυτό για τις εκλογές;

Μέχρι στιγμής, η απόφαση του Κολοράντο ισχύει μόνο για τις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικάνων της πολιτείας, οι οποίες θα διεξαχθούν στις 5 Μαρτίου, πράγμα που σημαίνει ότι ο Τραμπ δεν θα εμφανιστεί στο ψηφοδέλτιο για τη συγκεκριμένη ψηφοφορία.

Αλλά το συμπέρασμά της θα επηρεάσει πιθανότατα και το καθεστώς του Τραμπ στην πολιτεία για το ψηφοδέλτιο των γενικών εκλογών στις 5 Νοεμβρίου. Επιπλέον, η απόφαση θα μπορούσε να επηρεάσει και άλλες υποθέσεις σε όλες τις ΗΠΑ, όπου τα ανώτατα δικαστήρια στη Μινεσότα και στο Μίσιγκαν, μια σημαντική πολιτεία που αποτελεί πεδίο μάχης, εξετάζουν παρόμοια επιχειρήματα.

Οι συνήγοροι ήλπιζαν να χρησιμοποιήσουν την υπόθεση για να δώσουν ώθηση σε μια ευρύτερη προσπάθεια αποκλεισμού και ενδεχομένως να θέσουν το ζήτημα ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ.

Έχει απαντήσει ακόμη ο Τραμπ;

Ο Τραμπ δεν ανέφερε την απόφαση κατά τη διάρκεια μιας συγκέντρωσης το βράδυ της Τρίτης στο Γουότερλου της Αϊόβα, αλλά η εκστρατεία του έστειλε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για τη συγκέντρωση χρημάτων αναφέροντας αυτό που αποκάλεσε «τυραννική απόφαση».

Οι δικηγόροι του, εν τω μεταξύ, έχουν υποστηρίξει ότι η γλώσσα της 14ης τροπολογίας δεν ισχύει για την προεδρία και υποσχέθηκαν να ασκήσουν αμέσως έφεση για τυχόν έκπτωση στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, το οποίο έχει τον τελικό λόγο σε συνταγματικά θέματα.

Ένας δικηγόρος του Τραμπ υποστήριξε ότι η εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο δεν ήταν αρκετά σοβαρή ώστε να χαρακτηριστεί εξέγερση και ότι τα όποια σχόλια έκανε ο Τραμπ στους υποστηρικτές του εκείνη την ημέρα στην Ουάσινγκτον προστατεύονταν από την ελευθερία του λόγου. Ο δικηγόρος υποστήριξε ότι τα δικαστήρια δεν έχουν την εξουσία να διατάξουν την απομάκρυνση του Τραμπ από το ψηφοδέλτιο.