Οι 100 πλούσιοι της Τουρκίας και οι... αμαρτωλές συνθήκες εργασίας που τους κάνουν να πλουτίζουν

Το περιοδικό Economist δημοσίευσε τον κατάλογο των 100 πλουσιότερων ανθρώπων και οικογενειών της Τουρκίας για το 2023. Οι οικογένειες Κοτς και Σαμπαντζί βρέθηκαν και πάλι στην κορυφή του καταλόγου, ωστόσο σύμφωνα με τα ρεπορτάζ των τουρκικών ΜΜΕ, τα μητρώα πολλών από αυτές τις εταιρείες των μεγάλων ομίλων περιλαμβάνουν χαμηλούς μισθούς, καταπιέσεις, κλείσιμο συνδικάτων, αλλά και φορολογικές αμνηστίες από την κυβέρνηση.

Κοτς

Η οικογένεια Κοτς βρέθηκε για άλλη μια φορά στην κορυφή της λίστας των πλουσιότερων ανθρώπων της Τουρκίας με περιουσία άνω των 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο Κοτς είναι επίσης επικεφαλής της MESS με τις εταιρείες του, όπως η Ford, η Arcelik και η TOFAS. Το τρίτο τρίμηνο του 2023, μόνο η Arcelik αύξησε τα κέρδη της από την παραγωγή κατά 151%. Στα μεγάλα εργοστάσια του ομίλου, οι μισθοί των εργατών έχουν πέσει στις 13-15 χιλιάδες λίρες (400-500€), ενώ μαζί με την πτώση των μισθών, έχουν επιδεινωθεί και οι συνθήκες εργασίας.

Η οικογένεια Κοτς έχει εξαπλωθεί στην Αίγυπτο προς άγραν φθηνών εργατικών χεριών. Η συνδεδεμένη με τον Κοτς Arcelik σχεδιάζει να επενδύσει 100 εκατομμύρια δολάρια και να ανοίξει εργοστάσιο στην Αίγυπτο. Ο κατώτατος μισθός στην Αίγυπτο θα είναι 3.500 αιγυπτιακές λίρες, δηλαδή 113 δολάρια. Ο κατώτατος μισθός στην Τουρκία αντιστοιχεί σε 392 δολάρια.

Ουλκέρ 

Ο Μουράτ Ουλκέρ της μεγάλης μπισκοτο-βιομηχανίας Ουλκέρ κατατάσσεται στην 8η θέση. Το 2022 κατέλαβε την πρώτη θέση στη λίστα των πλουσιότερων ανθρώπων της Τουρκίας με προσωπική περιουσία 4,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων και είναι γνωστός για την αντιπάθειά του απέναντι στα συνδικάτα και τις απολύσεις στην Ουλκέρ ως "ξεκαθάρισμα αδικιών".

Τοσγιαλί 

Η οικογένεια Τοσγιαλί καταλαμβάνει την 17η θέση του καταλόγου. Το αφεντικό της Φουάτ Τοσγιαλί έχει στενή σχέση με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το 2010, ο Δήμος Αλεξανδρέττας άλλαξε το σχέδιο χωροθέτησης για την Τοσγιαλί, επιτρέποντας την εκμετάλλευση της θάλασσας στην περιοχή. Πραγματοποιεί εξορυκτικές δραστηριότητες κάνοντας σοβαρές επενδύσεις στην Αγκόλα και τη Σενεγάλη. Τα κίνητρα που έλαβε η Τοσγιαλί το 2018 ανήλθαν σε 28 δισεκατομμύρια λίρες.

Ρονεσάνς 

Η Ρονεσάνς του Ερμάν Ιλιτζάκ, που κατατάσσεται στη 19η θέση του καταλόγου, είναι γνωστή για τους πολυάριθμους διαγωνισμούς που έλαβε από την κυβέρνηση του ΑΚΡ. Η Ρονεσάνς κατασκεύασε 5 από τα νοσοκομεία της πόλης, τα οποία επικρίθηκαν για το γεγονός ότι ήταν εκτός του πεδίου εφαρμογής του νόμου περί δημοσίων συμβάσεων και ότι αποτελούσαν μαύρη τρύπα στον κρατικό προϋπολογισμό.

Η Ρονεσάνς, η οποία αναφερόταν στα "Pandora Papers", μετέφερε 210,7 εκατομμύρια δολάρια στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους για να αποφύγει φόρους. Υπάρχουν επίσης πολυάριθμες καταγγελίες για τα εγχώρια και διεθνή εργοτάξια της Ρονεσάνς για κακές συνθήκες εργασίας και απλήρωτους μισθούς.

Τορούν 

Η οικογένεια Τορούν κατατάσσεται στην 37η θέση του καταλόγου. Το 2014, στην κατασκευή του γηπέδου Αλί Σαμί Γεν, ένας ανελκυστήρας έπεσε από τον 32ο όροφο με 10 εργάτες μέσα που σκοτώθηκαν. Η Τορούν κρίθηκε αθώα.

Ερντέμογλου

Η Ερντέμογλου Holding βρίσκεται στη 10 θέση και περιλαμβάνει τις SASA, Merinos Hal?, Dinarsu και Padisah Hal?. Το εργοστάσιο χαλιών Merinos Carpet της Ερντέμογλου στο Αντέπ βρέθηκε στο επίκεντρο με τις απολύσεις και τις σκληρές συνθήκες εργασίας κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία. Ο Ερντέμογλου ανάγκασε τους εργάτες της SASA και τους εργάτες της Dinarsu να αγοράσουν μετοχές του εργοστασίου του στο χρηματιστήριο, ώστε να δεσμεύει τους εργάτες.

Τζενγκίζ, Λιμάκ, Καλιόν

Οι τρεις αυτές εταιρείες πλούτισαν με το ΑΚΡ και αναπτύχθηκαν με δημόσιους διαγωνισμούς. Η Cengiz Limak και Kalyon μπήκαν στην πρώτη 10άδα μεταξύ των εταιρειών που έλαβαν τους περισσότερους δημόσιους διαγωνισμούς στον κόσμο το 2020. Καταγγέλλεται ότι δισεκατομμύρια λίρες μεταφέρθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό σε αυτές τις εταιρείες.

Ο Limak μπήκε στο δάσος Ακμπελέν στη Μούγλα το περασμένο καλοκαίρι και έκοψε χιλιάδες. Οι κάτοικοι αντιστάθηκαν και συνελήφθησαν.

Ζόρλου 

Η οικογένεια Ζόρλου κατατάσσεται στη 13η θέση του καταλόγου. Οι εργαζόμενοι στη Vestel, η οποία αποτελεί μέρος της Ζόρλου Holding, λένε ότι η εταιρεία έχει ως στόχο να "ξεφορτωθεί" τους παλιούς εργαζόμενους χωρίς αποζημίωση και να τους αντικαταστήσει με νέους εργαζόμενους με χαμηλότερους μισθούς μέσω πιέσεων και mobbing. Η Ζόρλου, η οποία διαθέτει εργοστάσια σε πολλούς τομείς, όπως η κλωστοϋφαντουργία, το μέταλλο και τα τρόφιμα, παράγει επίσης μη επανδρωμένα αεροσκάφη στη βιομηχανία όπλων. Από τα λευκά είδη μέχρι τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, η Ζόρλου δεν επιτρέπει σε κανένα συνδικάτο να εισέλθει στα εργοστάσιά της. Η Ζόρλου καλύπτει επίσης το 10% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας του Ισραήλ.

Ντεμέτ Μουτλού - Εβρέν Ουτσόκ

Οι Ντεμέτ Μουτλού και Εβρέν Ουτσόκ, οι οποίοι κατέχουν το 5% και 6% των μετοχών της Trendyol, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου και αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο των 100 κορυφαίων. Ο κινεζικός όμιλος Alibaba κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο στην Trendyol. Καταγγέλλεται ότι τόσο η καταπίεση όσο και η εκμετάλλευση στην Trendyol, η οποία αύξησε τα κέρδη της με τον όμιλο Alibaba, έχουν ενισχυθεί με την πάροδο των ετών. Η Trendyol βρήκε τρόπο να απασχολεί χιλιάδες κούριερ χωρίς ασφάλιση.

Κέρδη για την Baykar

Παρά την αύξηση της ζήτησης λόγω των πολέμων, η πλειοψηφία των κορυφαίων παραγωγών όπλων στον κόσμο κατέγραψε λιγότερα έσοδα το 2022 από ό,τι το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης SIPRI.

Αυτό δεν ισχύει ωστόσο, για την αμυντική εταιρεία Baykar της Τουρκίας που κατασκευάζει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar. Κατέγραψε τα μεγαλύτερα έσοδα μεταξύ των 100 κορυφαίων παραγωγών όπλων και παρόχων στρατιωτικών υπηρεσιών στον κόσμο.

Το Ισραήλ και οι τουρκικές εταιρείες συγκαταλέγονται στους 100 μεγαλύτερους κατασκευαστές όπλων στον κόσμο.

Τουρκική υπηκοότητα με 400.000 δολάρια

Νέο προεδρικό διάταγμα άλλαξε το ύψος του ποσού, το οποίο μπορεί να επενδύσουν οι ξένοι για να αποκτήσουν την τουρκική υπηκοότητα.

Οι αλλοδαποί που αγοράζουν ακίνητα ύψους 400.000 δολαρίων μπορούν να λάβουν τουρκική υπηκοότητα. Νωρίτερα το όριο ήταν 250.000 δολάρια.

Οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξήθηκαν κατά 816%

Παράλληλα, οι πωλήσεις αυτοκινήτων στην Τουρκία ξεπέρασαν τις 800 χιλιάδες τους πρώτους 11 μήνες. Σχεδόν 55 χιλιάδες από αυτές τις πωλήσεις ήταν ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ο εν λόγω αριθμός πωλήσεων αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 816% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Η Τουρκία κατέλαβε την 21η θέση μεταξύ 32 ευρωπαϊκών χωρών. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος σε αυτό το τμήμα είναι 14,78%.