Μιχάλης Ιγνατίου: Το παρασκήνιο πίσω από τις σχέσεις έντασης ΗΠΑ-Τουρκίας

Εξαιρετικά άσχημη τροπή έχει λάβει η υπόθεση των σχέσεων της Τουρκίας και των Ηνωµένων Πολιτειών, µετά την αποφασιστική παρέµβαση µελών του αµερικανικού Κογκρέσου, τα οποία µε έντονα επιθετικό τρόπο απαιτούν στην ουσία το «σκότωµα» της αγοράς των µαχητικών F-35 από την κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν.

Είναι αξιοσηµείωτο ότι σε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες που ανέλαβαν γερουσιαστές και βουλευτές δεν εναντιώνεται η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραµπ. Αντιθέτως, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το «Εθνος της Κυριακής», τα µέλη του Κογκρέσου ενηµερώνουν αξιωµατούχους του Λευκού Οίκου, του Στέιτ Ντιπάρτµεντ και του Πενταγώνου πριν καταθέσουν τα νοµοσχέδιά τους.

Οι Αµερικανοί πολιτικοί που εναντιώνονται στην αγορά του ρωσικού συστήµατος S-400 από την Τουρκία υπογραµµίζουν σε κάθε ευκαιρία την αντισυµµαχική πράξη της Αγκυρας και τον κίνδυνο η Ρωσία να υποκλέψει τα απόρρητα µυστικά κατασκευής του F-35. Η γερουσιαστής του ∆ηµοκρατικού Κόµµατος Τζιν Σαχίν, µία εκ των εισηγητών του νέου νοµοσχεδίου, το οποίο απαγορεύει τη µεταφορά των F-35 στην Τουρκία µέχρις ότου η κυβέρνηση των ΗΠΑ πιστοποιήσει ότι η Αγκυρα δεν θα παραλάβει τους S-400, δήλωσε τα εξής, αποκαλύπτοντας και τις ανησυχίες του Πενταγώνου: «Η προοπτική να έχει πρόσβαση η Ρωσία σε αεροσκάφη και τεχνολογίες των ΗΠΑ σε µια χώρα του ΝΑΤΟ, την Τουρκία, αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την εθνική και παγκόσµια ασφάλεια».

Έτοιμες οι κυρώσεις

Σύµφωνα µε πληροφορίες, που διακινούν οι αντίπαλοι του κ. Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, το Στέιτ Ντιπάρτµεντ έχει ετοιµάσει το πακέτο των κυρώσεων για την Τουρκία, το οποίο θα στείλει στο Κογκρέσο ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Ποµπέο. Ο επικεφαλής της αµερικανικής διπλωµατίας όπως και ο υπουργός Αµυνας είναι υποχρεωµένοι από τους αµερικανικούς νόµους να ενηµερώσουν τη Βουλή και τη Γερουσία για τον τρόπο αντίδρασης της Αµερικής στην περίπτωση που ο Ταγίπ Ερντογάν δεν ακυρώσει την παραγγελία του ρωσικού συστήµατος.

Στην Ουάσιγκτον πιστεύουν τον πρόεδρο της Τουρκίας, όταν επαναλαµβάνει σε κάθε ευκαιρία ότι η παραγγελία από τη Ρωσία ∆ΕΝ θα ακυρωθεί ποτέ. Οµως έχουν µια µικρή ελπίδα ότι στο τέλος δεν θα σπάσει το σχοινί, καθώς δίνουν µεγάλη σηµασία στη συνάντηση του κ. Ερντογάν µε τον Ρώσο οµόλογό του, Βλαντιµίρ Πούτιν, στις 8 Απριλίου. Οι πληροφορίες που έχουν εξασφαλίσει αναφέρουν ότι η συνάντηση γίνεται βασικά για τους S-400. Στην αµερικανική πρωτεύουσα οι πολύ αισιόδοξοι δεν αποκλείουν την πιθανότητα να συµφωνηθεί µια φόρµουλα που θα αφαιρέσει την πίεση από την Τουρκία και η οποία θα αφορά είτε µια αναβολή στην παράδοση των S-400 είτε µια συµφωνία που δεν θα επιτρέπει σε Ρώσους τεχνικούς να έχουν τον έλεγχο του συστήµατος όταν αυτό εγκατασταθεί στην Τουρκία. Οµως τα παραπάνω ∆ΕΝ στηρίζονται από τις δηλώσεις του κ. Ερντογάν.

Φυσικά, τα µέλη της οµάδας των «απαισιόδοξων» πιστεύουν ότι ο Ερντογάν ζήτησε να επισκεφθεί τη Ρωσία για να συζητήσει µε τον κ. Πούτιν τα µέτρα που θα λάβουν από κοινού για να αντιµετωπίσουν τις αµερικανικές κυρώσεις… Το ίδιο έπραξαν και το περσινό καλοκαίρι, όταν µετά την αµερικανική επίθεση εναντίον της τουρκικής οικονοµίας και της κατάρρευσης της τουρκικής λίρας, ο κ. Πούτιν προσέφερε οικονοµική βοήθεια, ενώ τόνωσε και τον τουρκικό τουρισµό.

Ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να είπε σε Αµερικανούς συνοµιλητές του ότι αγόρασε τους S-400 για προσωπική του προστασία και ότι θα εγκατασταθούν στην Αγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, όπου βρίσκονται τα προεδρικά παλάτια. Είναι φανερό, λένε, ότι λόγω της τραυµατικής του εµπειρίας από το «σικέ» πραξικόπηµα προχώρησε στην αγορά των S-400 για να αντιµετωπίσει τα αµερικανικά F-16 στην περίπτωση νέας προσπάθειας ανατροπής του. Η αµερικανική απόφαση είναι γνωστή και µε τα σηµερινά δεδοµένα δεν θα αλλάξει. Ο Λευκός Οίκος απαιτεί ακύρωση της αγοράς του ρωσικού συστήµατος και αντικατάστασή του από τους αµερικανικούς Patriot. Στην περίπτωση αυτή, που τη δεδοµένη στιγµή δεν είναι και η πλέον πιθανή, η Τουρκία θα παραµείνει στο πρόγραµµα κατασκευής των F-35, στο πλαίσιο του οποίου θα παραλάβει και 100 µαχητικά αεροπλάνα, που θεωρούνται τα καλύτερα στην αγορά.

Βαρύ το κόστος

Εάν η Αγκυρα δεν συµµορφωθεί µε τις αµερικανικές υποδείξεις, θα εισπράξει αυστηρές κυρώσεις, που θα αφορούν και πρόσωπα πολύ κοντά στον Ερντογάν. Επίσης, θα ακυρωθεί η παραγγελία των F-35 και οι τουρκικές εταιρείες που συµµετέχουν στην κατασκευή «κοµµατιών» του αεροπλάνου θα εκδιωχθούν από το πρόγραµµα. Το κόστος για την τουρκική οικονοµία θα είναι βαρύτατο. Σε µια επιστολή µεγάλης οµάδας βουλευτών προς τον κ. Ποµπέο αναφέρονται τα εξής, που δείχνουν και το πραγµατικό καθεστώς των τουρκοαµερικανικών σχέσεων: «Η Τουρκία εξακολουθεί να απειλεί τα συµφέροντα και τους συµµάχους των ΗΠΑ στην περιοχή, συµπεριλαµβανοµένων των αµερικανικών δυνάµεων στη Συρία, των δυνάµεων του κουρδικού YPG, της Ελλάδας του Ισραήλ και της Κύπρου». Οποιος διαβάζει πίσω από τις γραµµές καταλαβαίνει ότι οι παραπάνω είναι οι νέοι σύµµαχοι της Αµερικής στην περιοχή…