Κόσμος|23.03.2024 12:05

Ο τουρκικός γαύρος υπό... απειλή

Μαρία Ζαχαράκη

Ο πληθυσμός των ψαριών στον Εύξεινο Πόντο επηρεάζεται όλο και περισσότερο από οικολογικές παρεμβάσεις, συχνά με τη μορφή κατασκευών ή περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς και από την κλιματική αλλαγή, η οποία μεταβάλλει τη θερμοκρασία των υδάτων, τα ρεύματα και τα θαλάσσια ενδιαιτήματα. Ταυτόχρονα, η ανεξέλεγκτη πρακτική της υπεραλίευσης ασκεί περαιτέρω πίεση στη θαλάσσια ζωή της Μαύρης Θάλασσας, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO). Οι συνδυασμένες επιπτώσεις και των τριών τάσεων απειλούν τη βιωσιμότητα της περιφερειακής αλιευτικής βιομηχανίας, η οποία είναι κεντρικής σημασίας για τις οικονομίες και την ταυτότητα των παράκτιων πόλεων της Μαύρης Θάλασσας και κυρίως του γαύρου, που είναι το ψάρι που αλιεύεται περισσότερο στην Τουρκία.

Στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα μαζί, η Τουρκία παράγει τις μεγαλύτερες ποσότητες άγριων ψαριών και εκτρεφόμενων ψαριών, διαθέτοντας τον μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στη Μαύρη Θάλασσα, με σχεδόν 9.000 αλιευτικά σκάφη. Σύμφωνα με τον Ιλχάν Γιαντί, καθηγητή πανεπιστημίου στη Ριζούντα, «όλα τα είδη ψαριών στη Μαύρη Θάλασσα τρέφονται με γαύρο. Όταν ο γαύρος μειώνεται, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα και σε άλλα είδη», προτείνοντας ως λύση την πλήρη απαγόρευση της αλιείας του για κάποιες περιόδους.

Ανέβηκε στους 13 βαθμούς Κέλσιου η θερμοκρασία της θάλασσας

Η θερμοκρασία του θαλασσινού νερού στη Μαύρη Θάλασσα είναι σήμερα 13 βαθμοί, αλλά θα έπρεπε να ήταν 9 βαθμοί αυτή τη σεζόν. Αυτό επηρεάζει τη μεταναστευτική κατεύθυνση των ψαριών, που κινούνται ανατολικά αναζητώντας ψυχρότερα νερά στη Γεωργία ή τη Ρωσία. «Εκεί που καθόμαστε τώρα, σε αυτό ακριβώς το σημείο, πριν από δεκαπέντε χρόνια ψαρεύαμε istavrit και mezgit», λέει ο ψαράς Ατζουνέρ στην Τουρκία, χρησιμοποιώντας τους τουρκικούς όρους για το σταυρίδι και το μπακαλιάρο.

«Πηγαίναμε το βράδυ, ρίχναμε τα δίχτυα και το πρωί πιάναμε εύκολα 50 με 100 κιλά. Τώρα ρίχνουμε δίχτυα τρεις φορές μεγαλύτερα και πιάνουμε τα ίδια», λέει ένας άλλος ψαράς ο Αχμέτ Μουτλού.

23,2 δισεκατομμύρια λίρες σε επιδοτήσεις από το 2002

«Η αλιεία χειροτερεύει κάθε χρόνο», δηλώνει ο ψαράς Εμίν Αβτζί. «Τα ψάρια σιγά-σιγά εξαφανίζονται. Ας πούμε ότι είχαμε δεκαπέντε είδη ψαριών στο παρελθόν, τώρα έχουν απομείνει πέντε ή έξι. Αν συνεχιστεί έτσι, οι Τούρκοι δεν θα ξαναδούν ψάρια εδώ", αναφέρει.

Επιδοτήσεις αλιείας: Η τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζει επί του παρόντος την αλιευτική βιομηχανία με δάνεια μέσω της Αγροτικής Τράπεζας και των Αγροτικών Πιστωτικών Συνεταιρισμών. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, έχουν δοθεί στον τομέα συνολικά 23,2 δισεκατομμύρια λίρες από το 2002. Επιπλέον, υπάρχει ένα πακέτο στήριξης 15,6 δισεκατομμύρια λίρες από το 2004, όπου οι αλιείς δεν χρειάζεται να πληρώσουν τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα.

Στις 26 Φεβρουαρίου, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με τον ΠΟΕ, δεσμευόμενη να μην χορηγεί επιδοτήσεις σε τύπους αλιείας που συμβάλλουν στην παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία. Πρόβλημα οι HEPPs: Οι πόλεις στην Μαύρη Θάλασσα στην Τουρκία βρίσκονται συχνά στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια και για έναν άλλο λόγο. Εξαιτίας των λατομείων και των ορυχείων που λειτουργούν στην περιοχή, των οδικών έργων, της ταχείας κατασκευής και των υδροηλεκτρικών σταθμών (HEPP) σε ρέματα.

Υπάρχουν 246 HEPPs που λειτουργούν μόνο στην περιοχή της κεντρικής και ανατολικής Μαύρης Θάλασσας στην Τουρκία. Αυτοί οι μεγάλοι και μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί, των οποίων το μερίδιο στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Τουρκίας δημιουργεί διάσταση απόψεων, επικρίνονται ότι θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή στην περιοχή καταστρέφοντας τη φύση. Τον περασμένο μήνα, η πρόταση του CHP να επισπεύσει τη συζήτηση για τη διερεύνηση των ζημιών που προκλήθηκαν από το HEPP στην περιοχή Artvin Arhavi απορρίφθηκε από τις ψήφους των βουλευτών του AKP και του MHP στην τουρκική βουλή.

γαύροςΜαύρη ΘάλασσαΡετζέπ Ταγίπ Ερντογάνειδήσεις τώραΤουρκία