Γαλλία: Τα νέα μέτρα δεν έσβησαν τη φωτιά των «κίτρινων γιλέκων»

Ειρωνεία της Ιστορίας, η πυρκαγιά στην Παναγία των Παρισίων οδήγησε στην ακύρωση του τηλεοπτικού διαγγέλµατος του Γάλλου προέδρου Εµανουέλ Μακρόν που είχε προγραµµατιστεί για το βράδυ της ∆ευτέρας 15 Απριλίου.

Ο λόγος για ένα διάγγελµα που θα ερχόταν ως απάντηση και συµπέρασµα του προέδρου από την καταγραφή των αιτηµάτων και των προβληµάτων της κοινωνίας όπως αυτά αποτυπώθηκαν στον δίµηνο µεγάλο διάλογο, µια πρωτοβουλία του Μεγάρου των Ηλυσίων για να εκτονωθεί η εξεγερσιακή ατµόσφαιρα που δηµιουργήθηκε από τις κινητοποιήσεις των «Κίτρινων Γιλέκων».

Το διάγγελµα Μακρόν θα αφορούσε το εσωτερικό µέτωπο λίγο πριν από τις ευρωεκλογές, µε δεδοµένο το βραχυκύκλωµα, µε υπαιτιότητα του Βερολίνου, της πρωτοβουλίας του Γάλλου προέδρου για συνολική µεταρρύθµιση της ΕΕ-Ευρωζώνης όπως αυτή διατυπώθηκε στην οµιλία του στην Σορβόνη τον Σεπτέµβριο του 2017 και επανήλθε στην επικαιρότητα πριν από λίγες εβδοµάδες µε τη µορφή άρθρου σε 28 ευρωπαϊκές εφηµερίδες. Η καταστροφή της Παναγίας των Παρισίων δηµιούργησε κλίµα εθνικής ενότητας και οµοψυχίας, που προκαλεί όµως αµηχανία και στο Μέγαρο των Ηλυσίων και στα «Κίτρινα Γιλέκα» για τις επόµενες κινήσεις τους.

Προσωρινή ανακωχή

Στο πρόσφατο παρελθόν, οι τροµοκρατικές επιθέσεις στο «Σαρλί Εµπντό» («Charlie Hebdo») και στο Μπατακλάν µετά το αρχικό σοκ δεν φαίνεται να λειτούργησαν θετικά υπέρ της τότε κυβέρνησης Ολάντ, παρά τις προσπάθειές της να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να αξιοποιήσει την τροµοκρατική απειλή για να εκτονώσει την κοινωνική και πολιτική δυσαρέσκεια.

Τα µέτρα που επρόκειτο να εξαγγείλει ο Μακρόν έγιναν γνωστά και κινούνται στη λογική της συνέχειας του πρώτου πακέτου φοροελαφρύνσεων και δηµοσιονοµικής επεκτατικής κοινωνικής πολιτικής που εξήγγειλε ο Γάλλος πρόεδρος στα τέλη του 2018, το κόστος των οποίων είχε υπολογιστεί στα 10 δισ. ευρώ και ταυτόχρονα είχε εκτιµηθεί ότι ήταν ασύµβατο µε τη δέσµευση της προσαρµογής της Γαλλίας στη δηµοσιονοµική πειθαρχία του Συµφώνου Σταθερότητας.

Φοροελαφρύνσεις για τα µεσαία στρώµατα, σύνδεση των χαµηλών συντάξεων µε τον πληθωρισµό, λαϊκά δηµοψηφίσµατα σε τοπικό επίπεδο, πενταετές πάγωµα του κλεισίµατος νοσοκοµείων και σχολείων, συµπεριλαµβάνονται στο νέο πακέτο Μακρόν, µέτρα που εκ των πραγµάτων σκιάζονται από την απόφαση κατάργησης της Εθνικής Σχολής ∆ιοίκησης (ΕΝΑ) που ιδρύθηκε το 1946 και τροφοδοτεί την ανώτερη και ανώτατη δηµοσιοϋπαλληλική ιεραρχία της Γαλλίας, µια σχολή που εδώ και χρόνια κατηγορείται ότι διαµορφώνει και αναπαράγει µια κλειστή ελίτ µανδαρίνων γραφειοκρατών που δεν µπορούν να αφουγκραστούν τα προβλήµατα της κοινωνίας.

Τα πρώτα σχόλια για το νέο πακέτο Μακρόν ήταν ότι πρόκειται για διορθωτικές κινήσεις περιορισµένης εµβέλειας και όχι για αλλαγή-ανατροπή πολιτικής προς µια δυναµική ανάπτυξης, ενώ η κατάργηση της ΕΝΑ αντιµετωπίστηκε ως επικοινωνιακό πυροτέχνηµα.

Ακόµη και η προθυµία επιχειρηµατικών οµίλων και επιχειρηµατιών σε ατοµικό επίπεδο να συµβάλουν µε µεγάλες δωρεές στην αποκατάσταση της Παναγίας των Παρισίων έγινε αντικείµενο κριτικής, µε κεντρικό επιχείρηµα ότι υπάρχει πλούτος που, µέσω µιας δίκαιης φορολογικής πολιτικής αναδιανοµής του, µπορεί να στηρίξει µια πολιτική κοινωνικής αλληλεγγύης χωρίς να διαταραχτούν οι δηµοσιονοµικές ισορροπίες.

Συγκοινωνούντα δοχεία

Ενα είναι βέβαιο: ότι το στοίχηµα Μακρόν να συνδυάσει τη σταθεροποίηση της Γαλλίας µε την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης µε επίκεντρο την Ευρωζώνη έχει χαθεί. Η Γερµανία αφού έπαιξε το παιχνίδι της καθυστέρησης µε τις εκλογές του Σεπτεµβρίου του 2017 και την πολύµηνη µετεκλογική αβεβαιότητα που ακολούθησε, διαδοχικά απονεύρωσε και συρρίκνωσε τις προτάσεις Μακρόν για υπουργό Οικονοµικών της Ευρωζώνης, Κοινοβούλιο του ευρώ και κυρίως κοινό προϋπολογισµό της Ευρωζώνης για τη χρηµατοδότηση πολιτικών ανάπτυξης. Η στρατηγική Μακρόν είχε στόχο να πείσει τη γαλλική κοινωνία ότι η εµβάθυνση της Ευρωζώνης απαιτούσε µεν περικοπές, µεταρρυθµίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές, αλλά υποσχόταν στο επίπεδο της ενισχυµένης ευρωπαϊκής συνοχής αυτό που δεν είναι εφικτό σε εθνικό επίπεδο, την επιστροφή στην ανάπτυξη και στην απάλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Τόσο η Μέρκελ όσο και η διάδοχός της στην ηγεσία των Χριστιανοδηµοκρατών, Κραµπ-Καρενµπάουερ, αλλά και ο Σοσιαλδηµοκράτης υπουργός Οικονοµικών, Σολτς, σε πιο προσεκτική διατύπωση, δεν κράτησαν ούτε τα προσχήµατα ενός ευρωπαϊκού συµβιβασµού για τον Μακρόν. Ετσι, η σχέση συγκοινωνούντων δοχείων µεταξύ εσωτερικών και ευρωπαϊκών µεταρρυθµίσεων και εξελίξεων που ήταν η πεµπτουσία του µακρονισµού ακυρώθηκε και µαζί της το συνολικό αφήγηµα του Γάλλου προέδρου αλλά και η προσπάθεια εξαγωγής του στην Ευρώπη.

Ο Μακρόν βρέθηκε στην ίδια θέση που βρέθηκαν οι προκάτοχοί του Σαρκοζί και Ολάντ όταν διαπίστωσαν ότι το Βερολίνο εµµένει στην κόκκινη γραµµή του στην Ευρωζώνη, δηλαδή στην πάση θυσία αποφυγή της αµοιβαιοποίησης των κινδύνων και της µεταφοράς πόρων. Η αντιµετώπιση των «Κίτρινων Γιλέκων», ενός αχειραγώγητου µέχρι στιγµής και ετερόκλητου κινήµατος κοινωνικής και πολιτικής διαµαρτυρίας, ήταν ένας συνδυασµός σκληρής, πρωτοφανούς για την Γαλλία, αστυνοµικής καταστολής και τακτικισµού, µε την προσδοκία ότι µία ή περισσότερες λίστες που θα διεκδικήσουν την εκπροσώπηση των «Κίτρινων Γιλέκων» µαζί µε την Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν θα οριοθετήσουν την εκλογική εµβέλεια του Εθνικού Συναγερµού της Λεπέν.

Μοντέλο Σαλβίνι

Την ∆ευτέρα 15 Απριλίου, η Λεπέν ξεκαθάρισε ότι ο Εθνικός Συναγερµός δεν θέτει πλέον θέµα αποχώρησης της Γαλλίας από την ΕΕ και την Ευρωζώνη, αλλά ζητά δραστικές µεταρρυθµίσεις, µε κύριο αίτηµα την κατάργηση της Κοµισιόν και τη µεταβίβαση όλων των αρµοδιοτήτων της στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο. Η Λεπέν προφανώς είδε ότι η πορεία και τα αδιέξοδα του Brexit στη Βρετανία φοβίζουν τους ψηφοφόρους και καθιστούν την απειλή για Frexit πολιτικό πλεονέκτηµα υπέρ του Μακρόν. Αντίθετα, η γραµµή Σαλβίνι για σκληρή και υπερήφανη διεκδίκηση των συµφερόντων της Ιταλίας εντός της ΕΕ φαίνεται πιο επικερδής πολιτική τακτική, όπως πιστοποιείται από τις δηµοσκοπήσεις που δίνουν στη Λέγκα δυναµική κυριαρχίας στον χώρο της ∆εξιάς. Αν η Λεπέν πάψει να φοβίζει µε την απειλή του Frexit, µπορεί να επιχειρήσει να αξιοποιήσει την ακύρωση του ευρωπαϊκού αφηγήµατος του Μακρόν.