Πόλεμος στην Ουκρανία: Υπό το βάρος των νέων επιθέσεων οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη

Σε εξέλιξη βρίσκονται οι προετοιμασίες για τον β' γύρο των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που θα πραγματοποιηθούν τη Δευτέρα (2/6) στην Κωνσταντινούπολη. Οι δύο αντιπροσωπείες αναχώρησαν για την Τουρκία προκειμένου να συμμετάσχουν στον επόμενο γύρο των διαπραγματεύσεων.

Το κλίμα ωστόσο ανάμεσα στις δυο πλευρές είναι «εκρηκτικό» μετά και την «επιχείρηση Ιστός Αράχνης» κατά την οποία drones έπληξαν 40 μαχητικά αεροσκάφη σε τουλάχιστον τέσσερις βάσεις στη Ρωσία.

Μάλιστα, νέες λεπτομέρειες έρχονται στο φως σχετικά με την μαζική επίθεση με ουκρανικά drones στη Ρωσία.

Τα ερωτήματα σχετικά με το πώς η Ουκρανία κατάφερε να στοχεύσει ρωσικά βομβαρδιστικά βαθιά μέσα στη Ρωσία είναι πολλά και γίνονται αναλύσεις, ώστε να δοθούν απαντήσεις. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που χρησιμοποιήθηκαν στη μεγάλης κλίμακας επίθεση του Κιέβου κατά της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας μπήκαν λαθραία στη χώρα, σε μια επιχείρηση που προετοιμάστηκε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, όπως ανέφερε μια πηγή στο Sky News.

Τα ξύλινα κινητά εμπορευματοκιβώτια στάλθηκαν από τη μυστική υπηρεσία SBU στη Ρωσία και τοποθετήθηκαν στο πίσω μέρος φορτηγών, ενώ τα FPV drones κρύφτηκαν μέσα σε αυτά τα κοντέινερ. Οι οροφές άνοιγαν εξ αποστάσεως και τα drones πετούσαν έξω, ώστε να χτυπήσουν τα ρωσικά βομβαρδιστικά.

Πολύ μεγάλο το ύψος των ζημιών

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Κιέβου, οι ζημιές στις ρωσικές βάσεις ξεπερνούν τα 2 δισ. δολάρια, ενώ μεταξύ των στόχων που επλήγησαν ήταν στρατηγικά βομβαρδιστικά TU-95, υπερηχητικά TU-22M3, αλλά και αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης Α-50, που είναι κρίσιμα για τις επιχειρησιακές δυνατότητες της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας.

Παράλληλα, ο διοικητής των χερσαίων δυνάμεων της Ουκρανίας, υποστράτηγος Μιχάιλο Ντραπάτι, υπέβαλε την παραίτησή του. Η εν λόγω απόφαση ήρθε λίγες ώρες μετά από τη ρωσική επίθεση με βαλλιστικό πύραυλο σε στρατόπεδο εκπαίδευσης του ουκρανικού στρατού, όπου έχασαν τη ζωή τους δώδεκα στρατιώτες. Με την παραίτησή του ο Ντραπάτι πιθανότατα αναλαμβάνει την ευθύνη, σε μια περίοδο έντονων στρατιωτικών απωλειών.

Η Μόσχα κάνει λόγο για τρομοκρατική επίθεση

Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, η επίθεση της Ουκρανίας στα αεροδρόμια ήταν «τρομοκρατική», αναφέρει το πρακτορείο ειδήσεων Interfax.

Παράλληλα, η Μόσχα υπογραμμίζει ότι οι επιθέσεις κατά των αεροδρομίων αποκρούστηκαν, σημειώνοντας ότι ορισμένοι από τους συμμετέχοντες στην επίθεση συνελήφθησαν. Το υπουργείο Άμυνας τόνισε ότι αρκετά αεροσκάφη πήραν φωτιά και επισήμανε ότι οι πυρκαγιές έσβησαν, χωρίς να υπάρξουν ανθρώπινες απώλειες.

 Οι προσδοκίες από την αυριανή συνάντηση Μόσχας-Κιέβου 

Η αυριανή συνάντηση Ρωσίας και Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη δημιουργεί ελπίδες, αλλά και βαθύ σκεπτικισμό στους Τούρκους αναλυτές, που προσπαθούν να διαβάσουν πίσω από τις λέξεις της ρητορικής Μόσχας και Κιέβου. Παρότι η επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών παρουσιάζεται ως θετική εξέλιξη, κυριαρχεί η αίσθηση ότι τα θεμελιώδη εμπόδια παραμένουν άθικτα. Επισημαίνουν ότι η ουσία του πολέμου –το εδαφικό και γεωπολιτικό αδιέξοδο– παραμένει και θα παραμείνει χωρίς διέξοδο.

Οι βασικές προσδοκίες των Τούρκων αναλυτών

Πρόοδος σε σχέση με προηγούμενες συναντήσεις: Για πρώτη φορά χρησιμοποιείται από πλευράς Ρωσίας ο όρος "διαπραγματεύσεις", στοιχείο που εκλαμβάνεται ως άρση του όρου “πρώτα εκεχειρία” που είχε θέσει η Ουκρανία. Άρα, σημειώθηκε πρόοδος στο ότι οι δύο πλευρές επιστρέφουν στη συζήτηση ακόμα και χωρίς κατάπαυση του πυρός ως προϋπόθεση.

Η αλλαγή στάσης της Ρωσίας: Σύμφωνα με την τουρκική διαπίστωση, η Μόσχα φαίνεται να έχει "μαλακώσει" έναντι προηγούμενης απαίτησής της να αναγνωρίσει η Ουκρανία την αποχώρησή της από τα ίδια της τα εδάφη (Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα), πράγμα που στο παρελθόν είχε προκαλέσει εμπλοκή στις συνομιλίες.

Ο ρόλος της Τουρκίας: Τούρκοι αναλυτές αποδίδουν στην Άγκυρα, και ειδικότερα στον Τούρκο ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν, καθοριστικό ρόλο στο "ξεμπλοκάρισμα" της διαδικασίας, μέσω των επισκέψεών του σε Μόσχα και Κίεβο και της πολιτικής του ως "διευκολυντή".

Επισημαίνεται ότι η Τουρκία θα προσπαθήσει να γεφυρώσει τις θέσεις των δύο πλευρών, όχι απλώς διευκολύνοντας τεχνικά τις συζητήσεις, αλλά επηρεάζοντας και τη διαμόρφωση της ατζέντας. Όχι να προσφέρει λύσεις, αλλά να καθορίσει τα θέματα της ατζέντας που μπορεί να οδηγήσουν σε συμφωνίες.

Σύμφωνα με τις τουρκικές εκτιμήσεις/επιθυμίες, η συνάντηση θα περιστραφεί γύρω από τρία βασικά θέματα:

• Ανταλλαγή (ξανά) αιχμαλώτων, που θεωρείται τεχνικά εφικτή,
• Διερεύνηση όρων (ξανά) μιας ενδεχόμενης εκεχειρίας, όπου η Ουκρανία ζητά άμεση κατάπαυση πυρός 30 ημερών, ενώ η Ρωσία επιμένει πρώτα σε συνολική συμφωνία,
• Προετοιμασία συνόδου ηγετών, κατόπιν πρότασης Ερντογάν για τετραμερή συνάντηση Πούτιν–Ζελένσκι–Τραμπ–Ερντογάν, σε δεύτερο στάδιο.

Tί επιδιώκει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με μία 4μερή σύνοδο κορυφής;

Να διαπραγματευθούν απευθείας οι ηγέτες και να συζητηθούν θέματα όπως το τέλος του πολέμου, η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, η ανταλλαγή αιχμαλώτων και η ανοικοδόμηση.

 Οι αβεβαιότητες της συνάντησης

Η καχυποψία Ζελένσκι: Παρά την επανέναρξη των επαφών, επισημαίνεται η απροθυμία ή απαισιοδοξία του Ουκρανού προέδρου, λόγω της έλλειψης ενός ρωσικού "οδικού χάρτη" ή σχεδίου προθέσεων και της έλλειψης διαφάνειας για το τι πραγματικά θα συζητηθεί.

Η στρατιωτική εξάντληση δεν συνοδεύεται από πολιτική υποχώρηση, στοιχείο που καθιστά τη διαπραγμάτευση σκληρή.

Το "αδιέξοδο Κριμαίας" και η στρατηγική της Ρωσίας: Οι αναλυτές εκφράζουν την εκτίμηση ότι ο πυρήνας του προβλήματος παραμένει η στρατηγική επιμονή της Ρωσίας να διατηρήσει την Κριμαία και να εξασφαλίσει χερσαία σύνδεση με αυτήν μέσω των κατεχόμενων περιοχών της νότιας Ουκρανίας. Θεωρούν ότι αυτή η κατοχή δεν μπορεί να "χωνευτεί" και μπλοκάρει κάθε πιθανότητα ειρήνης.

Η απουσία ουσιαστικής ρωσικής υποχώρησης: Όπως σχολιάζεται, καμία ρωσική "φωτεινή ένδειξη" ή πρόθεση αποχώρησης δεν έχει διαφανεί, γεγονός που ενισχύει την απαισιοδοξία, παρά τη διπλωματική κινητικότητα.

Οι Τούρκοι σχολιαστές αναφέρουν ότι η Ρωσία ίσα ίσα απειλεί με επέκταση της κατοχής της, εάν οι συνομιλίες δεν αποδώσουν και ο λόγος είναι ότι επιδιώκει εσωτερικά και διεθνή οφέλη – ιδίως άρση ή χαλάρωση κυρώσεων – και όχι την επίτευξη ειρήνης.

Διπλωματικό βήμα, όχι καμπή

Συμπερασματικά, οι Τούρκοι αναλυτές βλέπουν την Κωνσταντινούπολη ως ένα διπλωματικό βήμα, όχι όμως ως καμπή. Θεωρούν ότι εάν η Ρωσία επιμείνει στο αφήγημα της "τετελεσμένης κατοχής" και δεν δώσει κανένα σήμα υπαναχώρησης, τότε η διαδικασία θα είναι μια ακόμα διπλωματική ψευδαίσθηση χωρίς προοπτική.

Οι Τούρκοι σχολιαστές δεν τρέφουν αυταπάτες για συμφωνία, αλλά βλέπουν την Κωνσταντινούπολη ως μια κρίσιμη δοκιμασία του κατά πόσο μπορεί η Τουρκία να φέρει έστω μια σταθεροποιητική παύση στη ροή του πολέμου

Την ίδια στιγμή, εκτιμούν πως ο Ζελένσκι, αν και εμφανίζεται καχύποπτος, παραμένει πιο ανοιχτός στην ειρήνη από ό,τι η ρωσική ηγεσία.

Το βαθύτερο ερώτημα που πλανάται στην Άγκυρα, όπως αφήνεται να εννοηθεί, είναι το εξής: Μπορεί η Τουρκία, μόνη της, να πετύχει εκεί που απέτυχαν όλοι οι υπόλοιποι; Οι απαντήσεις ίσως αρχίσουν να διαφαίνονται όχι τόσο από τις ανακοινώσεις της αυριανής συνάντησης, όσο από το αν υπάρξει επόμενος γύρος.

Η ρωσική αντιπροσωπεία αναχώρησε για Κωνσταντινούπολη

Η ρωσική αντιπροσωπεία αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη για τον επόμενο γύρο των συνομιλιών με την Ουκρανία που έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί αύριο Δευτέρα, 2 Ιουνίου, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA, επικαλούμενο πηγή.

Ζελένσκι: Ουκρανική αντιπροσωπεία θα συμμετάσχει στις νέες συνομιλίες

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ανακοίνωσε ότι η ουκρανική αντιπροσωπεία θα μεταβεί την Δευτέρα στην Κωνσταντινούπολη για νέες άμεσες συνομιλίες με τη Ρωσία.

Σε δήλωσή του ο Ουκρανός πρόεδρος επιβεβαίωσε τη συμμετοχή της ουκρανικής αντιπροσωπίας στη συνάντηση που πρότεινε η Ρωσία, τονίζοντας ότι έχει ήδη καταθέσει τις θέσεις της χώρας του ενόψει των διαπραγματεύσεων με επικεφαλής από την ουκρανική πλευρά τον υπουργό Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ. Σύμφωνα με πληροφορίες ο Πρόεδρος της Ουκρανίας ανέφερε ότι πρώτο αίτημα είναι η πλήρης και άνευ όρων εκεχειρία, ακολουθεί η απελευθέρωση των κρατουμένων και η επιστροφή των παιδιών που έχουν απαχθεί από τις ρωσικές δυνάμεις.