Παγκόσμια κατακραυγή για το λουτρό αίματος στη Γάζα: Σοκαριστικά στοιχεία από τις σφαγές αμάχων

Πληροφορίες από μια απόρρητη βάση δεδομένων της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ δείχνουν ότι πέντε στους έξι Παλαιστίνιους που έχασαν τη ζωή τους από τις ισραηλινές δυνάμεις στη Γάζα ήταν άμαχοι.

Πρόκειται για ένα ποσοστό εξαιρετικά υψηλό και σπάνια παρατηρείται σε πολέμους τις τελευταίες δεκαετίες, όπως μεταδίδει ρεπορτάζ του Guardian.

Τον Μάιο, 19 μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, Ισραηλινοί αξιωματούχοι πληροφοριών κατέγραψαν 8.900 κατονομαζόμενους μαχητές της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ ως νεκρούς ή «πιθανόν νεκρούς», σύμφωνα με έρευνα του Guardian, του ισραηλινο-παλαιστινιακού +972 Magazine και του εβραϊκής γλώσσας Local Call.

Στην ίδια περίοδο, οι Αρχές Υγείας της Γάζας ανακοίνωσαν 53.000 Παλαιστίνιους νεκρούς από τις ισραηλινές επιθέσεις, ένας αριθμός που συμπεριλαμβάνει μαχητές και άμαχους. Οι μαχητές που κατονομάζονται στην απόρρητη στρατιωτική βάση δεδομένων αποτελούν μόλις το 17% του συνόλου, υποδηλώνοντας ότι το 83% των απωλειών ήταν άμαχοι.

Ασυνήθιστα υψηλό το ποσοστό αμάχων μεταξύ των νεκρών

Αυτό το ποσοστό κρίνεται εξαιρετικά υψηλό για σύγχρονες συγκρούσεις, ακόμα και για εμφύλιους πολέμους που χαρακτηρίζονται από ανεξέλεγκτη βία, όπως αυτοί στη Συρία και το Σουδάν.

«Αυτό το ποσοστό αμάχων μεταξύ των νεκρών θα ήταν ασυνήθιστα υψηλό, ειδικά καθώς διαρκεί τόσο πολύ», δήλωσε η Therese Pettersson από το Uppsala Conflict Data Program, που καταγράφει θανάτους αμάχων παγκοσμίως. Πρόσθεσε: «Αν επιλέξεις μια συγκεκριμένη πόλη ή μάχη σε άλλη σύγκρουση, μπορεί να βρεις παρόμοια ποσοστά, αλλά σπάνια συνολικά».

Από το 1989, σε παγκόσμιες συγκρούσεις που παρακολουθεί το UCDP, μεγαλύτερη αναλογία αμάχων παρατηρήθηκε μόνο στη Σρεμπρένιτσα —αν και όχι συνολικά στον πόλεμο της Βοσνίας—, στη γενοκτονία της Ρουάντα και κατά την πολιορκία της Μαριούπολης από τη Ρωσία το 2022.

Πολλοί ειδικοί, νομικοί και ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων Ισραηλινών ακαδημαϊκών και οργανώσεων, αποδίδουν στο Ισραήλ κατηγορίες για γενοκτονία στη Γάζα, επικαλούμενοι τη μαζική θανάτωση αμάχων και τον λιμό, τον οποίο οργανώσεις έχουν χαρακτηρίσει «σκόπιμο».

Η απάντηση του ισραηλινού στρατού

Ο ισραηλινός στρατός δεν έθεσε σε αμφισβήτηση την ύπαρξη της βάσης δεδομένων, ούτε τα στοιχεία για τους θανάτους της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ όταν ρωτήθηκε από το Local Call και το +972 Magazine. Όταν ο Guardian ζήτησε σχόλιο για τα ίδια δεδομένα, ένας εκπρόσωπος δήλωσε ότι αποφάσισαν να «αναδιατυπώσουν» την απάντησή τους.

Μια σύντομη δήλωση προς τον Guardian δεν απάντησε άμεσα στις ερωτήσεις για τη βάση δεδομένων στρατιωτικών πληροφοριών. Ανέφερε ότι «τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο άρθρο είναι λανθασμένα», χωρίς όμως να διευκρινίζει ποια δεδομένα αμφισβητεί, και ότι οι αριθμοί «δεν αντικατοπτρίζουν τα δεδομένα που υπάρχουν στα συστήματα του Ισραηλινού Στρατού», χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες.

Η βάση δεδομένων κατονομάζει 47.653 Παλαιστίνιους ως ενεργούς στα στρατιωτικά τμήματα της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ. Βασίζεται σε εσωτερικά έγγραφα που κατασχέθηκαν στη Γάζα και δεν έχουν ελεγχθεί από τον Guardian.

Πολλαπλές πηγές πληροφοριών που γνωρίζουν τη βάση δήλωσαν ότι ο στρατός τη θεωρεί ως το μόνο αξιόπιστο αρχείο για τους θανάτους μαχητών.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο στρατός θεωρεί επίσης αξιόπιστο τον αριθμό νεκρών που δίνει το υπουργείο Υγείας της Γάζας, ενώ ο πρώην επικεφαλής στρατιωτικών πληροφοριών τον επικαλέστηκε πρόσφατα, αν και Ισραηλινοί πολιτικοί συχνά απορρίπτουν αυτούς τους αριθμούς, ισχυριζόμενοι πως πρόκειται για προπαγάνδα.

Πιθανή υποτίμηση των πραγματικών νούμερων

Και οι δύο βάσεις δεδομένων είναι πιθανό να υποτιμούν τους αριθμούς των θυμάτων. Το υπουργείο Υγείας της Γάζας καταγράφει μόνο τα άτομα που έχουν ανακτηθεί, όχι τα χιλιάδες που έχουν θαφτεί κάτω από τα συντρίμμια. Οι ισραηλινές στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών δεν γνωρίζουν όλους τους θανάτους μαχητών ή όλων των νέων στρατολογηθέντων. Ωστόσο, αυτές οι βάσεις χρησιμοποιούνται για τον στρατιωτικό σχεδιασμό.

Ισραηλινοί πολιτικοί και στρατηγοί έχουν δημοσιοποιήσει διαφορετικά νούμερα για τους μαχητές που σκοτώθηκαν —έως και 20.000— ή έχουν ισχυριστεί ότι η αναλογία αμάχων προς μαχητές είναι 1:1.

Οι υψηλότεροι αριθμοί ενδέχεται να περιλαμβάνουν και αμάχους με συνδέσεις στη Χαμάς, όπως κρατικούς υπαλλήλους και αστυνομικούς, παρόλο που το διεθνές δίκαιο απαγορεύει τη στοχοποίηση ατόμων που δεν εμπλέκονται στη μάχη.

Πιθανώς περιλαμβάνουν και Παλαιστίνιους χωρίς καμία σύνδεση με τη Χαμάς, αναφέρει ο το βρετανικό μέσο. Η νοτιοϊσραηλινή διοίκηση επέτρεπε στους στρατιώτες να καταγράφουν θύματα στη Γάζα ως μαχητές χωρίς ταυτοποίηση ή επαλήθευση, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες.

«Προάγονται στον βαθμό του τρομοκράτη μετά τον θάνατό τους», δήλωσε μια πηγή πληροφοριών που συνόδευε τις δυνάμεις στο πεδίο. «Αν άκουγα την ταξιαρχία, θα έλεγα ότι είχαμε σκοτώσει 200% των μαχητών της Χαμάς στην περιοχή».

Ο Itzhak Brik, απόστρατος στρατηγός, δήλωσε ότι οι ενεργοί στρατιώτες γνώριζαν ότι οι πολιτικοί υπερβάλλουν όταν αναφέρονται στον αριθμό των μαχητών. «Δεν υπάρχει καμία σύνδεση μεταξύ των ανακοινωθέντων αριθμών και της πραγματικότητας. Είναι απλά μια μεγάλη μπλόφα».

Ακόμη και αν μεγάλο μέρος της Γάζας έχει καταστραφεί και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, η απόρρητη βάση αναφέρει σχεδόν 40.000 άτομα που θεωρούνται μαχητές και είναι ζωντανοί.

Ταυτόχρονα, εκτιμήσεις από μέλη της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ δείχνουν ότι οι Ισραηλινοί υπερβάλλουν όταν μιλούν για τον αριθμό των μαχητών στις δημόσιες δηλώσεις.

Η αναλογία θανάτων αμάχων πιθανώς αυξήθηκε περαιτέρω μετά τον Μάιο, όταν το Ισραήλ επιχείρησε να αντικαταστήσει τον ΟΗΕ και ανθρωπιστικές οργανώσεις που τροφοδοτούσαν τους Παλαιστίνιους καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου.

Τώρα οι πεινασμένοι επιζώντες, περιορισμένοι σε μόλις το 20% της περιοχής, έλαβαν εντολή να εγκαταλείψουν το βόρειο τμήμα καθώς το Ισραήλ ετοιμάζεται για μια νέα χερσαία επιχείρηση, που ενδέχεται να έχει καταστροφικές συνέπειες για τους αμάχους.

«Να τερματιστεί ο πόλεμος υπό όρους του Ισραήλ»

Την Πέμπτη (21/8), ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε σε στρατιώτες στη Γάζα ότι θα ξεκινήσουν άμεσα συζητήσεις για την απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας και για τον τερματισμό του πολέμου, υπό όρους που θα είναι αποδεκτοί από το Τελ Αβίβ.

Επιπλέον, ανέφερε ότι το ίδιο βράδυ θα συναντηθεί με τους στρατιωτικούς διοικητές για να εγκριθούν τα σχέδια για την κατάληψη της πόλης της Γάζας και την ήττα της Χαμάς.

«Ταυτόχρονα, έδωσα οδηγίες για να ξεκινήσουν αμέσως διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση όλων των ομήρων μας και για να τερματιστεί ο πόλεμος υπό όρους αποδεκτούς από το Ισραήλ», είπε ο Νετανιάχου και συμπλήρωσε: «Βρισκόμαστε σε φάση λήψης αποφάσεων».

Ο Ισραηλινός Στρατός συνέχισε και την Πέμπτη, το σφυροκόπημα στην πόλη της Γάζας, με σφοδρούς βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Την προηγούμενη ημέρα, ο στρατός είχε καλέσει 60.000 εφέδρους να παρουσιαστούν, μια κίνηση που υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση προχωρά στο σχέδιο κατάληψης του μεγαλύτερου αστικού κέντρου του παλαιστινιακού θύλακα, παρά τις διεθνείς αντιδράσεις.

Ενώ οι έφεδροι δεν έχουν ακόμη παρουσιαστεί για υπηρεσία, κάτι που πιθανότατα θα χρειαστεί αρκετές εβδομάδες, οι μεσολαβητές έχουν στη διάθεσή τους κάποιο χρόνο για να γεφυρώσουν τις διαφορές των δύο πλευρών στην πρόταση εκεχειρίας.

Η εν λόγω πρόταση προβλέπει κατάπαυση του πυρός για 60 ημέρες και την απελευθέρωση 10 ζωντανών ομήρων και την παράδοση 18 σορών που κρατά η Χαμάς. Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα αποφυλακίσει περίπου 200 Παλαιστίνιους που εκτίουν πολυετείς ποινές σε ισραηλινές φυλακές.

Η ισραηλινή κυβέρνηση επιμένει ότι οι περίπου 50 όμηροι που παραμένουν στη Γάζα πρέπει να απελευθερωθούν όλοι μαζί. Αξιωματούχοι του Τελ Αβίβ πιστεύουν ότι τουλάχιστον 20 από αυτούς είναι ακόμη εν ζωή.

Ο Νετανιάχου δεν έκανε καμία σαφή αναφορά σε αυτή την πρόταση, την οποία υπέβαλαν η Αίγυπτος, το Κατάρ και οι ΗΠΑ. Η Χαμάς, από την πλευρά της, ανακοίνωσε τη Δευτέρα (18/8) ότι την αποδέχεται.

Προειδοποίηση Ισραήλ σε νοσοκομεία και ΜΚΟ για εκκένωση στα βόρεια

Νωρίτερα, ο Ισραηλινός Στρατός ανακοίνωσε πως άρχισε να ενημερώνει τα νοσοκομεία και τις διεθνείς οργανώσεις που επιχειρούν στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας να προετοιμαστούν για την εκκένωση της περιοχής προς τον νότο, πριν από μια προγραμματισμένη επιχείρηση με στόχο τον έλεγχο της πόλης της Γάζας και των περιχώρων της.

«Στο πλαίσιο των προετοιμασιών (…) για την ασφάλεια των πληθυσμών, αξιωματικοί (…) εξέδωσαν αρχικές προειδοποιητικές εντολές πριν από δύο ημέρες (την Τρίτη) προς ιατρικούς φορείς και διεθνείς οργανώσεις στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, προκειμένου να προετοιμάσουν την οργανωμένη απομάκρυνση του πληθυσμού προς το νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας», εξηγήθηκε σε ένα δελτίο Τύπου από τον Ισραηλινό Στρατό.

Διευκρινίζεται πως «ρυθμίσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, ώστε να προσαρμοστούν οι νοσοκομειακές υποδομές στο νότιο τμήμα της Λωρίδας, με στόχο να υποδεχθούν τους ασθενείς και τους τραυματίες, αυξάνοντας την είσοδο των αναγκαίων ιατρικών εξοπλισμών» στη Γάζα.

Βάσει της ανακοίνωσης, οι στρατιωτικοί τονίζουν πως προειδοποιούν τους εν λόγω φορείς ότι «σχετικά με το ενδεχόμενο της εισόδου του στρατού στη πόλη της Γάζας, θα υπάρξει πλήρης εκκένωση της Γάζας προς το νότιο τμήμα του θύλακα».

«Αυτό καθιστά αναγκαίο να προετοιμάσετε ένα σχέδιο για να μεταφέρετε το ιατρικό υλικό από τον βορρά στον νότο, προκειμένου να μπορέσετε να παράσχετε φροντίδα σε όλους τους ασθενείς στο νότιο τμήμα και να προετοιμάσετε τα νοσοκομεία να υποδεχθούν τους ασθενείς που έρχονται από τον βορρά», προστίθεται στο δελτίο Τύπου.

«Θα σας παράσχουμε ένα μέρος για να επιχειρείτε, είτε πρόκειται για ένα νοσοκομείο εκστρατείας είτε για κάθε άλλου είδους νοσοκομείο», συμπληρώνουν οι αξιωματικοί, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ισραηλινού Στρατού.

Η κλίμακα της σφαγής αποδίδεται εν μέρει στη φύση της σύγκρουσης, σύμφωνα με τη Mary Kaldor, καθηγήτρια στο LSE και διευθύντρια του Conflict Research Programme.

Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο αναπτύχθηκε για να προστατεύει τους αμάχους σε παραδοσιακούς πολέμους, όπου κράτη συγκρούονται στρατιωτικά. Στη Γάζα, το Ισραήλ αντιμετωπίζει μαχητές της Χαμάς σε πυκνοκατοικημένες πόλεις και εφαρμόζει κανόνες εμπλοκής που επιτρέπουν μαζικούς θανάτους αμάχων ακόμα και με επιθέσεις σε χαμηλόβαθμους μαχητές.

Η αναλογία αμάχων μεταξύ των νεκρών στη Γάζα συγκρίνεται με πολέμους στο Σουδάν, την Υεμένη, την Ουγκάντα και τη Συρία, όπου η βία στρεφόταν κυρίως κατά των αμάχων. «Πρόκειται για πολέμους όπου οι ένοπλες ομάδες αποφεύγουν τη μάχη και σκοτώνουν άμαχους για τον έλεγχο εδάφους», λέει η Kaldor.

Η ισραηλινή κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι ο πόλεμος αποτελεί αυτοάμυνα μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, που σκότωσαν 1.200 άτομα.

«Τώρα δεν έχει σημασία αν είναι παιδιά»

Ωστόσο, πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες χρησιμοποιούν συχνά ρητορική γενοκτονίας. Ο στρατηγός που ηγήθηκε των στρατιωτικών πληροφοριών όταν ξεκίνησε ο πόλεμος δήλωσε ότι 50 Παλαιστίνιοι πρέπει να πεθάνουν για κάθε άνθρωπο που σκοτώθηκε εκείνη την ημέρα, προσθέτοντας ότι «τώρα δεν έχει σημασία αν είναι παιδιά».

Πολλοί Ισραηλινοί στρατιώτες έχουν καταθέσει ότι όλοι οι Παλαιστίνιοι θεωρούνται στόχοι στη Γάζα, με αναφορές για πυροβολισμούς ακόμη και κατά παιδιών.

Η Neta Crawford, καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στο Oxford και συνιδρύτρια του Costs of War project, δήλωσε ότι οι τακτικές του Ισραήλ δείχνουν ανησυχητική εγκατάλειψη δεκαετιών πρακτικών προστασίας αμάχων.

«Ισχυρίζονται ότι χρησιμοποιούν τις ίδιες διαδικασίες εκτίμησης και μετριασμού θυμάτων όπως κράτη σαν τις ΗΠΑ. Αλλά αν κοιτάξει κανείς τα ποσοστά θανάτων και τις καταστροφές υποδομών, είναι σαφές ότι δεν το κάνουν», είπε.

Παγκόσμια κατακραυγή για το ισραηλινό σχέδιο εποικισμού της Δυτικής Όχθης

Το μεγάλο σχέδιο εποικισμού της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης που εγκρίθηκε χθες από το Ισραήλ είναι «απαράδεκτο» και συνιστά «παραβίαση του διεθνούς δικαίου», εκτιμούν σήμερα 21 χώρες, μεταξύ των οποίων η Βρετανία και η Γαλλία, σε κοινή ανακοίνωσή τους.

«Καταδικάζουμε αυτήν την απόφαση και ζητάμε σθεναρά να ακυρωθεί αμέσως» υπογραμμίζουν οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών αυτών, μεταξύ των οποίων είναι επίσης ο Καναδάς, η Ισπανία και η Ιταλία. Το κείμενο φέρει επίσης την υπογραφή της Κάγια Κάλας, της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.

Το σχέδιο κατασκευής 3.400 κατοικιών στη Δυτική Όχθη θα διχοτομήσει αυτό το έδαφος, υπονομεύοντας την εδαφική συνέχεια ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους.

Τα μέτρα που λαμβάνει η ισραηλινή κυβέρνηση «υπονομεύουν την κοινή βούλησή μας να διασφαλίσουμε την ασφάλεια και την ευημερία στη Μέση Ανατολή», συνεχίζουν οι υπουργοί. Καλούν επίσης την ισραηλινή κυβέρνηση «να βάλει τέλος στην οικοδόμηση οικισμών» και «να άρει τους οικονομικούς περιορισμούς που επέβαλε στην Παλαιστινιακή Αρχή».

Η Βρετανία κάλεσε εξάλλου σήμερα για εξηγήσεις την πρέσβειρα του Ισραήλ στο Λονδίνο, Τζίπι Χοτοβέλι.

Το «Σχέδιο Ε1» του Ισραήλ καταδικάστηκε επίσης από τον ΟΗΕ την Τετάρτη.

Εκτός της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, που έχει προσαρτηθεί από το Ισραήλ, περίπου 3 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι ζουν στη Δυτική Όχθη, πλάι σε περίπου 500.000 Ισραηλινούς εποίκους. Ο εποικισμός θεωρείται παράνομος από τον ΟΗΕ, με βάση το διεθνές δίκαιο.

Ο εποικισμός της Δυτικής Όχθης, παλαιστινιακού εδάφους που συνορεύει με την Ιορδανία, συνεχίζεται από το 1967, επί όλων των ισραηλινών κυβερνήσεων, από την αριστερά μέχρι τη δεξιά. Εντάθηκε επί Νετανιάχου, ιδίως αφού ξεκίνησε ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας, τον Οκτώβριο του 2023. Αυξήθηκαν επίσης οι αντιπαραθέσεις –κάποιες φορές αιματηρές– μεταξύ των ντόπιων Παλαιστινίων, του ισραηλινού στρατού και των Εβραίων εποίκων.

Το Ισραήλ πολιορκεί την Γάζα

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε σήμερα πως άρχισε να προειδοποιεί τα νοσοκομεία και τις διεθνείς οργανώσεις που επιχειρούν στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας να προετοιμάζονται να εκκενώσουν την περιοχή προς τον νότο, πριν από μία επιχείρηση που προβλέπεται να διεξαχθεί με στόχο τον έλεγχο της πόλης της Γάζας και των περιχώρων της.

«Στο πλαίσιο των προετοιμασιών (…) για την ασφάλεια των πληθυσμών, αξιωματικοί (…) εξέδωσαν αρχικές προειδοποιητικές εντολές πριν από δύο ημέρες (την Τρίτη) προς ιατρικούς φορείς και διεθνείς οργανώσεις στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, προκειμένου να προετοιμάσουν την οργανωμένη απομάκρυνση του πληθυσμού προς το νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας», εξηγεί σε ένα δελτίο Τύπου ο στρατός.

Ο στρατός διευκρινίζει «πως ρυθμίσεις βρίσκονται σε εξέλιξη ώστε να προσαρμοστούν οι νοσοκομειακές υποδομές στο νότιο τμήμα της Λωρίδας, με στόχο να υποδέχονται τους ασθενείς και τους τραυματίες, αυξάνοντας την είσοδο των αναγκαίων ιατρικών εξοπλισμών» στη Γάζα.

Βάσει της ανακοίνωσης, οι στρατιωτικοί επισημαίνουν πως προειδοποιούν τους εν λόγω φορείς ότι «σχετικά με το ενδεχόμενο της εισόδου του στρατού στη πόλη της Γάζας, θα υπάρξει πλήρης εκκένωση της Γάζας προς το νότιο τμήμα του θύλακα».

«Αυτό καθιστά αναγκαίο να προετοιμάσετε ένα σχέδιο για να μεταφέρετε το ιατρικό υλικό από τον βορρά στον νότο, προκειμένου να μπορέσετε να παράσχετε φροντίδα σε όλους τους ασθενείς στο νότιο τμήμα και να προετοιμάσετε τα νοσοκομεία να υποδεχθούν τους ασθενείς που έρχονται από τον βορρά», συνεχίζει το δελτίο Τύπου.

«Θα σας παράσχουμε ένα μέρος για να επιχειρείτε, είτε πρόκειται για ένα νοσοκομείο εκστρατείας είτε για κάθε άλλου είδους νοσοκομείο», συμπληρώνουν οι αξιωματικοί, σύμφωνα με την ανακοίνωση του στρατού.