Τι σημαίνει στην πράξη η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους - Η κρίσιμη Γ.Σ του ΟΗΕ και τα εμπόδια Νετανιάχου

Σε μια καθυστερημένη κίνηση που αναμένεται να φέρει νέα πίεση προς την κυβέρνηση Νετανιάχου και την ώρα που η διεθνής κοινότητα καταδικάζει τη γενοκτονία που διαπράττεται σε βάρος του Παλαιστινιακού λαού, το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε η 150η χώρα από τις συνολικά 193 του ΟΗΕ που αναγνωρίζει το παλαιστινιακό κράτος.

Ενόψει της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που αναμένεται να ξεκινήσει τις εργασίες της στη Νέα Υόρκη την Δευτέρα (22/09), η ανησυχία κορυφώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπεται πως και άλλα κράτη θα προχωρήσουν στην αναγνώριση της Παλαιστίνης, με τις συζητήσεις που θα ακολουθήσουν να αναμένονται ιδιαίτερα έντονες.

Τι σημαίνει όμως η αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους;

Η Παλαιστίνη θεωρείται ένα κράτος που κατά μία έννοια «υπάρχει και δεν υπάρχει» ταυτόχρονα. Γεγονός που σημαίνει ότι ενώ διαθέτει ευρεία διεθνή αναγνώριση και διατηρεί διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό, συμμετέχοντας με αθλητικές ομάδες σε διοργανώσεις όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες, δεν διαθέτει διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα, πρωτεύουσα ή στρατό λόγω της συνεχιζόμενης διαμάχης με το Ισραήλ.

Στη Δυτική Όχθη, η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1990 μέσω ειρηνευτικών συμφωνιών, δεν ασκεί πλήρη έλεγχο στη γη ή τον πληθυσμό της, εξαιτίας της Ισραηλινής στρατιωτικής κατοχής.

Βάσει της Σύμβασης του Μοντεβιδέο του 1933, ένα κράτος πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια για να αναγνωριστεί ως κυρίαρχο σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Αυτά τα κριτήρια περιλαμβάνουν, την ύπαρξη μόνιμου πληθυσμού, καθορισμένων συνόρων, μιας αποτελεσματικής κυβέρνησης και την ικανότητα διεξαγωγής διεθνών σχέσεων, καθώς και τη διατήρηση επίσημων διπλωματικών διαδικασιών όπως πρεσβείες, πρέσβεις και συνθήκες.

Μέχρι τον Μάρτιο του 2025, η Παλαιστίνη είχε αναγνωριστεί ως κράτος από 147 από τα 193 κράτη-μέλη του ΟΗΕ. Μεταξύ των χωρών που την έχουν αναγνωρίσει είναι η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία, καθώς και Ευρωπαϊκά έθνη όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Νορβηγία.

Άλλες χώρες που έχουν προβεί σε αυτή την αναγνώριση είναι η Αργεντινή, η Αρμενία, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Σλοβενία, η Σουηδία, η Πολωνία, η Τουρκία, η Ρουμανία και η Ουγγαρία.

Τι σημαίνει στην πράξη η αναγνώριση

Λόγω της κατάστασης του «ημι-κράτους», η αναγνώριση έχει κυρίως συμβολική αξία. Παρόλο που συνιστά μια ισχυρή ηθική και πολιτική δήλωση, οι ειδικοί αναλυτές εκτιμούν ότι στην πράξη θα υπάρξουν ελάχιστες αλλαγές. Σύμφωνα με την Τζούλι Νόρμαν, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο University College London με ειδίκευση στην πολιτική της Μέσης Ανατολής, η κίνηση αυτή έχει μεγάλο διπλωματικό και ηθικό βάρος, ακόμα και αν ο χαρακτήρας της είναι κυρίως συμβολικός.

Μια άμεση συνέπεια θα μπορούσε να είναι η αναβάθμιση των διπλωματικών σχέσεων με τους Παλαιστίνιους. Ένας Βρετανός κυβερνητικός αξιωματούχος δήλωσε ότι η Βρετανία μπορεί τελικά να ανοίξει πρεσβεία στη Δυτική Όχθη, μετά τις ανακοινώσεις Στάρμερ. Η αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους θα μπορούσε επίσης να ωθήσει τη Βρετανική κυβέρνηση να επανεξετάσει τις σχέσεις της με το Ισραήλ.

Η αναγνώριση αυτή πάντως δεν θα άλλαζε σημαντικά την κατάσταση, όπως πιστεύουν αναλυτές, η κίνηση όμως παραμένει σημαντική, καθώς θεωρούν ότι η θέση της Παλαιστίνης θα είναι πιο ισχυρή όταν οι εμπλεκόμενες πλευρές καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία ένταξης νέων κρατών στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ακολουθούνται συγκεκριμένα βήματα. Αρχικά, ένα κράτος υποβάλλει αίτηση στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, ο οποίος την προωθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας για αρχική εξέταση και ψηφοφορία. Για να εγκριθεί η αίτηση, χρειάζονται τουλάχιστον εννέα θετικές ψήφοι, χωρίς να ασκηθεί βέτο από κάποιο από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου, δηλαδή τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Ρωσία ή την Κίνα.

Εφόσον το Συμβούλιο δώσει την έγκρισή του, η αίτηση προωθείται στη Γενική Συνέλευση, όπου απαιτείται πλειοψηφία των δύο τρίτων για την έγκρισή της. Ένα κράτος δεν μπορεί να γίνει μέλος του ΟΗΕ αν δεν λάβει την έγκριση και από τα δύο αυτά όργανα.

Η οργισμένη αντίδραση Νετανιάχου μετά την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε σήμερα ότι δεν θα υπάρξει παλαιστινιακό κράτος, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα που απεύθυνε στους δυτικούς ηγέτες οι οποίοι αναγνώρισαν νωρίτερα σήμερα την Παλαιστίνη.

«Έχω ένα σαφές μήνυμα για τους ηγέτες που αναγνωρίζουν ένα παλαιστινιακό κράτος μετά τη φρικτή σφαγή της 7ης Οκτωβρίου: προσφέρετε τεράστια ανταμοιβή στην τρομοκρατία», δήλωσε ο Νετανιάχου στο βιντεοσκοπημένο μήνυμα που έδωσε στη δημοσιότητα το γραφείο του.

«Έχω και ένα άλλο μήνυμα για εσάς: αυτό δεν θα συμβεί. Κανένα παλαιστινιακό κράτος δεν θα ιδρυθεί δυτικά του ποταμού Ιορδάνη», πρόσθεσε.

Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι η απάντηση του Ισραήλ θα ανακοινωθεί όταν επιστρέψει από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έχει προγραμματιστεί να συναντηθεί με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

«Στόχος ο επεκτατισμός του εβραϊκού εποικισμού στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη»

Λίγο αργότερα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα επεκτείνει τον εβραϊκό εποικισμό στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, αντιδρώντας στην αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους από δυτικές χώρες.

"Εδώ και χρόνια, εμπόδισα τη δημιουργία αυτού του τρομοκρατικού κράτους παρά τις τεράστιες πιέσεις, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και διεθνώς", δήλωσε ο Νετανιάχου σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα που έδωσε στη δημοσιότητα το γραφείο του.

"Διπλασιάσαμε τους εβραϊκούς οικισμούς στην Ιουδαία και τη Σαμάρεια (η ονομασία που χρησιμοποιεί το Ισραήλ για την κατεχόμενη Δυτική Όχθη σ.σ.) και θα συνεχίσουμε σε αυτό τον δρόμο", πρόσθεσε.

Βρετανία, Καναδάς και Αυστραλία αναγνώρισαν το κράτος της Παλαιστίνης

Καναδάς, Αυστραλία και Βρετανία προχώρησαν στη συντονισμένη αυτή κίνηση αναγνώρισης του κράτους της Παλαιστόινης εκπέμποντας παράλληλα πολλαπλά μηνύματα, εν μέσω πολέμου στη Γάζα, ασκώντας πίεση στο Ισραήλ προκειμένου να τερματίσει τις πολεμικές επιχειρήσεις.

Ο πρωθυπουργός του Καναδά Μαρκ Κάρνεϊ, ήταν ο πρώτος που ανακοίνωσε σήμερα ότι η χώρα του αναγνώρισε το κράτος της Παλαιστίνης με δήλωσή του στα Μέσα της χώρας.

«Ο Καναδάς αναγνωρίζει το Κράτος της Παλαιστίνης και προσφέρουμε τη σύμπραξή μας στην οικοδόμηση της υπόσχεσης ενός ειρηνικού μέλλοντος τόσο για το Κράτος της Παλαιστίνης όσο και για το Κράτος του Ισραήλ», αναφέρει σε δήλωσή του ο Κάρνεϊ.

Λίγο αργότερα, η Αυστραλία αναγνώρισε επίσης επισήμως το Κράτος της Παλαιστίνης, σύμφωνα με δήλωση του πρωθυπουργού Άντονι Αλμπανέζι.

«Η Αυστραλία αναγνωρίζει την Παλαιστίνη μαζί με τον Καναδά και τη Βρετανία στο πλαίσιο μας προσπάθειας για την αναβίωση της λύσης των δύο κρατών, η οποία αρχίζει με μια κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται εκεί», αναφέρει ο Αλμπανέζι στη δήλωση που εξέδωσε από κοινού με την αυστραλή υπουργό Εξωτερικών Πένι Γουόνγκ.

Η Χαμάς δεν πρέπει να έχει ρόλο στην Παλαιστίνη, προστίθεται στη δήλωση.

«Για να αναζωογονηθεί η ελπίδα για ειρήνη»

Η Βρετανία ήταν η τρίτη χώρα σήμερα που αναγνώρισε επισήμως σήμερα το κράτος της Παλαιστίνης, σε μια ιστορική κίνηση που σφραγίζει τη βρετανική διπλωματική στροφή και έρχεται παρά τις σφοδρές αντιδράσεις του Ισραήλ και τις πιέσεις των ΗΠΑ.

«Σήμερα, για να αναζωογονηθεί η ελπίδα για ειρήνη για τους Παλαιστίνιους και τους Ισραηλινούς, και για μια λύση δύο κρατών, το Ηνωμένο Βασίλειο αναγνωρίζει επίσημα το Κράτος της Παλαιστίνης», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ στο X.

Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί μια κρίσιμη στιγμή για τη «λύση δύο κρατών», μια προοπτική στην οποία αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος της βρετανικής κυβέρνησης, Ντέιβιντ Λάμι, μιλώντας νωρίτερα στο Sky News.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Λάμι, η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους δεν θα οδηγήσει «εν μια νυκτί» στην ύπαρξή του.