Γιατί Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί οδηγούν τις ΗΠΑ στο 15ο shutdown σε τέσσερις δεκαετίες - Το οικονομικό κόστος

Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήλθαν σε νέο καθεστώς “παγώματος” της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, με εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους να μένουν χωρίς μισθό και πλήθος υπηρεσιών να αναστέλλουν τη λειτουργία τους. Το shutdown ξεκίνησε την 1η Οκτωβρίου, αποτελώντας το 15ο από το 1981 και ενδεικνύοντας τη βαθιά πολιτική πόλωση στην Ουάσιγκτον.

Στην καρδιά της αντιπαράθεσης βρίσκεται η διαμάχη μεταξύ του Ρεπουμπλικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο, με αμφότερους να εμφανίζονται ανυποχώρητοι.

Δημοκρατικοί: Μονιμοποίηση και ενίσχυση του Obamacare

Για τους Δημοκρατικούς, το ζήτημα είναι καίριο: θέλουν να κατοχυρώσουν μόνιμα τις ενισχυμένες φορολογικές ελαφρύνσεις που μειώνουν το κόστος της ασφάλισης υγείας, να επεκτείνουν τα οφέλη σε περισσότερα μεσαία νοικοκυριά και να αποκαταστήσουν την πρόσβαση νόμιμων μεταναστών που αποκλείστηκαν με τον πρόσφατο νόμο των Ρεπουμπλικανών.

Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO), η πρόταση των Δημοκρατικών θα προσφέρει ασφαλιστική κάλυψη σε περίπου 7 εκατομμύρια Αμερικανούς μέχρι το 2035, όμως θα αυξήσει τις κρατικές δαπάνες κατά 662 δισ. δολάρια μέσα σε μια δεκαετία.

Οι Δημοκρατικοί ζητούν επιπλέον θεσμικές εγγυήσεις ώστε ο εκάστοτε πρόεδρος να μην μπορεί να αναστέλλει ή να παρακάμπτει μονομερώς τις ρυθμίσεις του Obamacare. Στόχος τους είναι να προστατευθούν οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και να περιοριστούν οι ανισότητες στην υγειονομική περίθαλψη.

Ρεπουμπλικανοί: «Καθαρό» νομοσχέδιο χωρίς παραχωρήσεις

Από την άλλη πλευρά, οι Ρεπουμπλικανοί επιμένουν σε ένα “καθαρό” προσωρινό νομοσχέδιο χρηματοδότησης, το οποίο θα παρατείνει τη λειτουργία της κυβέρνησης μέχρι τις 21 Νοεμβρίου, χωρίς καμία αναφορά στις επιδοτήσεις του ACA.

Αν και δηλώνουν ανοιχτοί να συζητήσουν στο μέλλον τις φορολογικές ελαφρύνσεις, θεωρούν ότι αυτό πρέπει να γίνει σε ξεχωριστό πλαίσιο. Κατηγορούν δε τους Δημοκρατικούς ότι επιχειρούν να διευρύνουν την κάλυψη προς «παράνομους μετανάστες» – έναν ισχυρισμό που έχει διαψευστεί από το CBO, το οποίο επιβεβαιώνει ότι η πρόταση αφορά αποκλειστικά νόμιμους μετανάστες, όπως αιτούντες άσυλο, φοιτητές και εργαζόμενους με βίζα.

Για τους Ρεπουμπλικανούς, η μάχη αφορά τη δημοσιονομική πειθαρχία και την αποφυγή μιας νέας εκτίναξης του ελλείμματος που ήδη πιέζει την αμερικανική οικονομία.

Πολιτική σύγκρουση με κοινωνικό και οικονομικό κόστος

Η αντιπαράθεση δεν περιορίζεται σε τεχνικά ζητήματα προϋπολογισμού. Για τους Δημοκρατικούς, η διασφάλιση της υγειονομικής κάλυψης είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης, ενώ για τους Ρεπουμπλικανούς η προτεραιότητα είναι ο έλεγχος των δημόσιων δαπανών.

Η αδυναμία συμβιβασμού καθιστά πιθανή την παράταση του shutdown για εβδομάδες, με σοβαρές συνέπειες:

• Οικονομία και αγορές: αυξανόμενη αβεβαιότητα και επιβράδυνση επενδύσεων.
• Δημόσιες υπηρεσίες: καθυστερήσεις σε επιδόματα, επιθεωρήσεις τροφίμων και προγράμματα στήριξης ευάλωτων.
• Ομοσπονδιακοί υπάλληλοι: εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι παραμένουν χωρίς μισθό.

Το πολιτικό κόστος είναι επίσης μεγάλο, καθώς οι δύο πλευρές επιχειρούν να αποδώσουν την ευθύνη στον αντίπαλο, με φόντο τις προεδρικές εκλογές που πλησιάζουν.