Ροζ Πάνθηρες: Η δομή, η προέλευση και η δράση των σύγχρονων «Ρομπέν των Δασών» - Τα κοινά σημεία με τη ληστεία στο Λούβρο

Η πιο... πολυσυζητημένη συμμορία διαρρηκτών τις τελευταίες 3 δεκαετίες επανέρχεται στο δημόσιο διάλογο μετά τη χολιγουντιανή ληστεία στο Μουσείο του Λούβρου, με λεία ανεκτίμητης αξίας κοσμήματα από την εποχή του Ναπολέοντα.

Ο λόγος για τους διαβόητους Ροζ Πάνθηρες, οι οποίοι από τη δεκαετία του '90 έως σήμερα έχουν συνδεθεί με κλοπές που συνολικά ξεπερνούν τα 500 εκατομμύρια δολάρια.

Αν και οι γαλλικές Αρχές δεν έχουν ανακοινώσει επίσημα δράστη πίσω από τη ληστεία στο Λούβρο, οι αναλυτές ασφαλείας σημειώνουν ότι η μεθοδολογία, ταχύτητα, ακρίβεια, καμία βία και άψογος συντονισμός, φέρει όλα τα χαρακτηριστικά των Ροζ Πανθήρων.

Αν επιβεβαιωθεί, θα είναι η πρώτη φορά μετά από σχεδόν 10 χρόνια που επανεμφανίζονται με τέτοια ένταση. Οι αρχές εξετάζουν ενδεχόμενες συνδέσεις με παλαιότερα μέλη που είχαν θεαθεί στη Γαλλία, τη Σερβία και την Ιταλία τους τελευταίους μήνες.

Οργάνωση και προέλευση

Οι Ροζ Πάνθηρες δεν έχουν τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά του οργανωμένου εγκλήματος, όπως είναι η διακριτή ιεραρχία και η ενιαία οργάνωση. Δεν υπάρχει επομένως κεντρική ηγεσία, αλλά περισσότερο ένας κεντρικός πυρήνας 20-30 βασικών μελών, τα οποία αντίστοιχα συνεργάζονται με δεκάδες συνεργούς σε διαφορετικές χώρες. Λειτουργούν αποκεντρωμένα, κάτι που δυσκολεύει το έργο των Αρχών για να τους διαλύσει.

Για να επικοινωνήσουν, χρησιμοποιούν συγγενικά ή φιλικά δίκτυα αξιοποιώντας τη γλώσσα και τις πολιτισμικές συνδέσεις των Βαλκανίων. Πολλές από τις επιχειρήσεις τους μάλιστα σχεδιάζονται σε καφετέριες του Βελιγραδίου ή του Κοτόρ, ενώ η διανομή των κλοπιμαίων περνά μέσα από μαύρες αγορές της Μέσης Ανατολής και της Ασίας.

Πιο πολύ δηλαδή παραπέμπει σε ένα δίκτυο ομάδων που αναδύθηκαν από τις πληττόμενες από τον πόλεμο βαλκανικές χώρες της εποχής.

Άλλωστε, πολλοί από τους πρώτους «πάνθηρες» ήταν πρώην στρατιώτες από Σερβία, Μαυροβούνιο και Βοσνία, άνθρωποι δηλαδή εκπαιδευμένοι στις ειδικές δυνάμεις, εξοικειωμένοι με τη βία, τη μυστικότητα και με επιχειρήσεις υψηλού ρίσκου. Μετά του τέλους των πολέμων, αυτοί οι άνδρες βρέθηκαν χωρίς δουλειά και σταθερότητα, με μόνα εφόδια τις γνώσεις τους στη στρατηγική, τα όπλα και τη διαφυγή. Έτσι, πολλοί κατευθήνθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη, επενδύοντας γρήγορα στα πολυτελή κοσμηματοπωλεία ως νέο πεδίο δράσης.

Ληστείες...κομψοτέχνημα

Το «Ροζ Πάνθηρες» δεν πρόκειται για κάποια επίσημη ονομασία με την οποία οι ίδιοι αυτοπροσδιορίζονται. Αντιθέτως, τους δόθηκε το 2003 από την Ιντερπόλ μετά από μια ληστεία στο Mayfair του Λονδίνου, στην οποία είχαν αποκρύψει ένα διαμάντι αξίας 500.000 λιρών μέσα σε ένα βαζάκι κρέμας προσώπου, ακριβώς όπως σε μια σκηνή της κλασσικής ταινίας The Pink Panther του 1963. Έκτοτε, έχει καθιερωθεί για αναφορές στο συγκεκριμένο δίκτυο.

Η Ιντερπόλ εκτιμά ότι αρκετές εκατοντάδες κλέφτες δραστηριοποιούνται στα πλαίσια του δικτύου, με κύριες χώρες προέλευσης την Κροατία, τη Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία, με άλλες πηγές να υποστηρίζουν ότι πιθανόν να έχει τουλάχιστον 60 μέλη, με περίπου 30 από τα οποία να προέρχονται μάλλον από το Μαυροβούνιο.

Τα περισσότερα μέλη είναι πρώην στρατιωτικοί με βίαιο παρελθόν, ενώ ένα εξίσου μεγάλο ποσοστό μιλά άπταιστα πολλές διαφορετικές γλώσσες και διαθέτουν διαβατήρια που έχουν εκδοθεί σε άλλες χώρες.

Δύο χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 2005, ένας ειδικός διαμαντιών στο Λονδίνο ονόματι Γκραφ, έχασε συνολικά 1 εκατομμύριο λίρες σε κοσμήματα μετά από «επίσκεψη» των Πανθήρων.

Τρια άτομα εκτιμάται πως βρίσκονταν πίσω από την κλοπή, με κάποιον εξ αυτών μάλιστα να είχε και πυροβόλο όπλο στην κατοχή του.

Ο Γκραφ είχε ξαναστοχοποιηθεί νωρίτερα, το 2002, χάνοντας 23 εκατομμύρια λίρες, τα 3 εκατομμύρια εκ των οποίων ανακτήθηκαν λίγα χρόνια αργότερα. Τότε, ένας από τους κλέφτες συνελλήφθη και καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλάκισης τον Ιούλιο του 2004.

Μετά τη νέα χιλιετία, σε διάστημα έξι ετών, οι Πάνθηρες έχουν διαπράξει κλοπές σε 120 καταστήματα σε 20 διαφορετικές χώρες. Η Ιαπωνία, το Λονδίνο, η Δανία, το Μονακό, το Παρίσι, η Ελβετία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι συνήθως οι αγαπημένοι τους «προορισμοί».

Η χειρουργική ακρίβεια των διαρρήξεων είναι το χαρακτηριστικότερο κοινό σημείο των κλοπών των Πανθήρων και αυτή η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι που τους εξασφαλίζει τα υψηλά ποσοστά επιτυχιας. Μάλιστα, πριν από μια ληστεία κοσμηματοπωλείου στο Μπιαρίτς, κάλυψαν ένα κοντινό παγκάκι με φρέσκο χρώμα για να αποτρέψει οποιονδήποτε να καθίσει και να τους δει... επι τω έργω.

Δύο μεγάλες ληστείες κοσμημάτων στην περιοή της Γκίνζα στο Τόκιο, επίσης αποδίδονται στουζ Ροζ Πάνθηρες. Η πρώτη, το 2004, έφτασε σε αξία τα 3,5 εκατομμύρια γιεν, ενώ η δεύτερη, τον Ιούνιο του 2007, ήταν σε κοσμήματα αξίας 284 εκατομμυρίων γιεν.

Ένα άλλο κοινό σημείο των επιχειρήσεών τους είναι οι τολμηρές αποδράσεις, αλλά και οι θεαματικές είσοδοί τους στα καταστήματα που στοχοποιούν. Χαρακτηριστικά, το 2005 έκλεψαν ένα κοσμηματοπωλείο στο Σαν Τροπέ φορώντας μπλουζάκια διακοσμημένα με ανθισμένα σχέδια και στη συνέχεια διέφυγαν με ταχύπλοο.

Το 2008, πριν από μια ληστεία στο κοσμηματοπωλείο Γκραφ στο Ντουμπάι, οκτώ μέλη οδηγήσαν δυο αυτοκίνητα Audi μέσα σε μια βιτρίνα, παίρνοντας ρολόγια και άλλα αντικείμενα αξίας 8 εκατομμυρίων λιρών.

Πάλι το 2008, σε άλλη ληστεία, τέσσερα μέλη ντύθηκαν ως γυναίκες πριν κλέψουν το κοσμηματοπωλείο του Χάρι Γουίνστον στο Παρίσι.

Μια μυθολογία καλλιτεχνικών προεκτάσεων

Τρία ήταν τα θαυματουργά συστατικά της δράσης τους: προσεκτική παρακολούθηση, ψυχραιμία και θεατρικότητα. Είχαν μελετήσει τον χώρο μέρες ή και εβδομάδες πριν από τη ληστεία, γνώριζαν τα ωράρια ασφαλείας, τις κινήσεις των υπαλλήλων και τις αδυναμίες των συστημάτων.

Χρησιμοποιούσαν πλαστές ταυτότητες, αυτοκίνητα που είχαν κλαπεί λίγες ώρες πριν και συχνά εφάρμοζαν αντιπερισπασμούς, όπως μικρές φωτιές ή ψεύτικες καταγγελίες σε παρακείμενα σημεία, ώστε να αποπροσανατολίσουν τις αρχές.

Οι ληστείες τους εκτελούνταν με κινηματογραφική εξτραβαγκάντζα: καπνογόνα, σφυριά, κοστούμια, μάσκες σιλικόνης, ακόμη και απομιμήσεις έργων τέχνης για να κρύψουν τα πραγματικά κοσμήματα. Η αισθητική τους, σχεδόν καλλιτεχνική, δημιούργησε έναν μύθο γύρω από το όνομά τους και αξιοποιήθηκε κινηματογραφικά, τηλεοπτικά και λογοτεχνικά.

Το BBC χαρακτηριστικά παρήγαγε το ντοκιμαντέρ Smash & Grab: The Story of the Pink Panthers, στο οποίο πρώην μέλη μιλούν με αλλοιωμένες φωνές για τη ζωή τους μέσα στο δίκτυο. «Δεν είμαστε κακοί άνθρωποι. Απλώς μάθαμε να επιβιώνουμε με τον τρόπο που ξέραμε», αναφέρει ένας από αυτούς.

Οι μεγάλες συλλήψεις

Οι Ροζ Πάνθηρες έχουν ταυτοποιηθεί και συνδεθεί μέσω αντιστοίχισης του DNA σύμφωνα με την Ιντερπόλ. Το 2005, τρεις Σέρβοι, δύο άνδρες και μία γυναίκα συνελήφθησαν στο Βελιγράδι.

Τον Οκτώβριο του 2007, καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης από ένα δικαστήριο στη Σερβία για κλοπή του κολιέ Comtesse de Vendome, αξίας περίπου 15 εκατομμυρίων λιρών, από ένα κατάστημα κοσμημάτων στο Τόκιο, που είχε γίνει τον Μάρτιο του 2004.

Ο αρχηγός της συμμορίας καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκισης, ενώ οι άλλοι δύο καταδικάστηκαν σε μικρότερες ποινές.

Τρεις Ροζ Πάνθηρες από τη Σερβία κρίθηκαν ένοχοι για ληστείες που διεξήχθησαν στο Μπιαρίτς, τις Κάννες, το Κουρσεβέλ και το Σαν Τροπέ από ένα δικαστήριο στο Chambery το 2008. Σε δύο από αυτούς δόθηκαν ποινές φυλάκισης έξι και δέκα ετών.

Ένας ύποπτος της συμμορίας με καταγωγή από το Μαυροβούνιο ονομάτι Ριφάτ Χαντζιαμέτοβιτς, που ταξιδεύε με πλαστό βουλγαρικό διαβατήριο, συνελήφθη τον Μάρτιο του 2009 από την κυπριακή αστυνομία στο Διεθνές Αεροδρόμιο Λάρνακας.

Ο Χαντζιαμέτοβιτς επρόκειτο να εκτίσει ποινή στην Κύπρο για το ταξίδι του με πλαστό διαβατήριο πριν εκδοθεί στην Ισπανία. Στη συνέχεια εκδόθηκε από την Ισπανία στην Ιαπωνία και τον Σεπτέμβριο του 2011 καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 10 ετών.

Ο συνεργός του, Ράντοβαν Τζέλουσιτς, συνελήφθη στην Ιταλία το 2010 για χωριστό αδίκημα και στη συνέχεια εκδόθηκε στο Μαυροβούνιο για να δικαστεί στις 18 Μαΐου 2012.

Στις 20 Ιουνίου 2009, η γαλλική αστυνομία στο Μόντε Κάρλο συνέλαβε άλλα τρία μέλη της συμμορίας που φαίνονται να περιφέρονταν κοντά σε ένα καταστήματα κοσμημάτων στο Μονακό. Τα μέλη της συμμορίας βρισκόντουσαν στην πλατεία του καζίνο στις 18 Ιουνίου 2009.

Ένας από τους τρεις συλληφθέντες, ο Ντράγκαν Μίκιτς, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αστυνομική έρευνα.

Κατάγεται από τη Σερβία και βρίσκεται στη λίστα με τα «πιο καταζητουμενα πρόσωπα» της Ιντερπόλ.

Πιθανότατα είναι ηγετικό μέλος των Ροζ Πάνθηρων. Ο Μίκιτς δραπετεύσε το 2005 μετά την έξοδο από τη φυλακή μέσω μιας σκάλας, ενώ άλλοι συνεργοί του πυροβολούσαν προς τη φυλακή.

Ένα άλλο ηγετικό στέλεχος των Ροζ Πάνθηρων, ο Μίταρ Μαρτζάνοβιτς, συνελήφθη στις 8 Μαρτίου 2012 στη Ρώμη, αφού δύο από τους συνεργάτες του συνελήφθησαν για μια ληστεία σε τράπεζα, που διαπράχθηκε ένα μήνα νωρίτερα και βρέθηκαν πάνω τους κλεμμένα αντικείμενα που περιείχαν δακτυλικά αποτυπώματα του Μαρτζάνοβιτς.

Στις 14 Μαρτίου 2012, τρία ακόμη μέλη της συμμορίας συνελήφθησαν στην Αθήνα. Δύο από τους τρεις ήταν Σέρβοι, ηλικίας 20 και 36 ετών, και συνελήφθησαν ενώ επιχειρούσαν να ληστέψουν ένα κοσμηματοπωλείο. Η αστυνομία κλήθηκε από περιοίκους επειδή οι δυο Σέρβοι φορουσαν περούκες.

Οι δύο άνδρες διέφυγαν και ο 36χρονος πυροβόλησε και τραυμάτισε έναν αστυνομικό κατά τη διάρκεια της καταδίωξης που ακολούθησε. Και οι δύο συνελήφθησαν και οδήγησαν την αστυνομία και στη σύλληψη του τρίτου ατόμου, μιας 43χρονης Σέρβας γυναίκας, της Ολιβέρα Βάσιτς Σίρκοβιτς.

Στις 12 Ιουλίου 2012, η Ολιβέρα απέδρασε από φυλακή των Αθήνων όταν ένας άντρας που εμφανίστηκε με το πρόσχημα της παράδοσης προμηθειών τέχνης χτύπησε έναν φρουρό και έκλεψε τα κλειδιά του.

Στις 14 Μαΐου 2013, ένα μέλος της συμμορίας απέδρασε από τη φυλακή Bois-Mermet στη Λωζάνη της Ελβετίας και δεν έχει συλληφθεί ακόμα. Έφυγε με τη βοήθεια τριών εξωτερικών συνεργών του που ετοίμασαν σχολαστικά την επιχείρηση απόδρασης. Τέσσερις άλλοι κρατούμενοι έφυγαν ταυτόχρονα.

Στις 25 Ιουλίου 2013, ο Μίλαν Πόπαριτς, ο οποίος εκτίει ποινή σχεδόν επτά ετών για ληστεία το 2009 σε κατάστημα κοσμημάτων, ήταν ο τρίτος Ροζ Πάνθηρας που δραπέτευσε από μια ελβετική φυλακή. Επίσης, δραπέτευσε μαζί του και ένας Ελβετός απαγωγέας και εμπρηστής, ο Άντριαν Άλμπρεχτ. Με βοήθεια έξω από τη φυλακή στο Orbe, στη δυτική Ελβετία, από συνεργούς τους που έσπασαν το περιμετρικό φράχτη και έφεραν σκάλες για τους δραπέτες, πυροβολώντας παράλληλα τους φρουρούς της φυλακής με όπλα AK-47.