Ξέσπασμα οργής Ουκρανών στρατιωτών: «Κανείς δε θα υποστηρίξει το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ»

Οι στρατιώτες στην πρώτη γραμμή της Ουκρανίας αντέδρασαν στις προτάσεις ειρήνης των ΗΠΑ με ένα μείγμα περιφρόνησης, οργής και παραίτησης.

Αμερικανοί και Ουκρανοί διαπραγματευτές εργάζονται για την τροποποίηση των προτάσεων και πρόκειται να συνεχίσουν τις συνομιλίες σχετικά με το «πλαίσιο ειρήνης», λεπτομέρειες του οποίου διέρρευσαν την περασμένη εβδομάδα.

Το BBC μίλησε με 6 στρατιώτες μέσω των κοινωνικών μέσων και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Σχετικά με το αρχικό σχέδιο των ΗΠΑ, ο Γιαροσλάβ, από την ανατολική Ουκρανία, λέει ότι «είναι χάλια... κανείς δεν θα το υποστηρίξει», ενώ ένας στρατιωτικός γιατρός με το κωδικό όνομα Στούτσερ το απέρριψε ως «απολύτως επαίσχυντο σχέδιο ειρήνης, που δεν αξίζει την προσοχή μας».

Ωστόσο, ένας στρατιώτης με το κωδικό όνομα Σνέικ μας είπε ότι «είναι καιρός να συμφωνήσουμε τουλάχιστον σε κάτι». Αυτά είπαν οι στρατιώτες για ορισμένα από τα βασικά σημεία του αρχικού ειρηνευτικού σχεδίου των ΗΠΑ.

Παραχώρηση εδαφών

Οι ΗΠΑ υπέβαλαν το ειρηνευτικό σχέδιο σε μια στιγμή που η Ρωσία σημειώνει σημαντικές προόδους στο πεδίο της μάχης. Μόνο τον τελευταίο μήνα, η Ουκρανία έχασε άλλα 450 τετραγωνικά χιλιόμετρα από τη Μόσχα. Το Κίεβο εξακολουθεί να ελέγχει περίπου το 15% της περιοχής του Ντονμπάς, το ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας που περιλαμβάνει τις περιφέρειες Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ, το οποίο αποτελεί βασικό πολεμικό στόχο για τη Ρωσία. Το αρχικό σχέδιο των ΗΠΑ προτείνει την παραχώρηση ολόκληρης της περιοχής από την Ουκρανία, ακόμη και των τμημάτων που έχει υπερασπιστεί με επιτυχία για σχεδόν τέσσερα χρόνια πλήρους πολέμου.

«Ας το πάρουν», είπε ο Σνέικ. «Δεν έχει μείνει σχεδόν κανείς στις πόλεις και τα χωριά... Δεν πολεμάμε για τον λαό, αλλά για τη γη, ενώ χάνουμε όλο και περισσότερους ανθρώπους», συνέχισε.

Ο Αντρέι, αξιωματικός του γενικού επιτελείου της Ουκρανίας, λέει ότι αυτό που προτείνεται για το Λουγκάνσκ και το Ντόνετσκ είναι «επώδυνο και δύσκολο», αλλά υποδηλώνει ότι η χώρα μπορεί να μην έχει άλλη επιλογή. Η Ουκρανία υπερασπίζεται την περιοχή από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και οι δυνάμεις που ενεργούν για λογαριασμό της κατέλαβαν τμήματα του Ντονμπάς. «Μπορεί να μη θέλουμε να την εγκαταλείψουμε, αλλά δε θα μπορέσουμε να την κρατήσουμε με στρατιωτική δύναμη και πόρους», λέει ο Αντρέι.

Η ανατολική Ουκρανία έχει αποτελέσει το έδαφος των σφοδρότερων μαχών σε αυτόν τον πόλεμο, χάνοντας δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες που την υπερασπίζονταν. Ο Ματρός, που πολεμά από το 2018, είπε ότι η παραίτηση από το Ντονμπάς θα «ακυρώσει τα πάντα, όλες τις προσπάθειες των ενόπλων δυνάμεων». «Θα παραβλέψει τις ζωές των πεσόντων στρατιωτών και αμάχων», είπε.

Μείωση του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας

Το σχέδιο ειρήνης των ΗΠΑ προβλέπει τον περιορισμό του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας σε 600.000 άτομα. Ο αριθμός αυτός εξακολουθεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερος από ότι πριν από την πλήρη εισβολή, όταν η δύναμη των ενόπλων δυνάμεων ήταν περίπου 250.000 άτομα, αλλά μικρότερος από το τρέχον μέγεθος. Οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις δείχνουν ότι η στρατιωτική δύναμη της Ουκρανίας είναι πάνω από 800.000 άτομα.

Ο Σνέικ πιστεύει ότι η χώρα θα χρειαστεί πολλούς από όσους φορούν σήμερα παραλλαγές για να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας όταν τελειώσει ο πόλεμος. «Ποιο είναι το νόημα να υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι στον στρατό αν θα υπάρχουν εγγυήσεις ασφάλειας;», ρωτάει.

Ο Αντρέι, αξιωματικός επιτελείου, συμφωνεί. «Αν υπάρχουν εγγυήσεις ασφάλειας, τότε φυσικά δεν έχει νόημα να διατηρούμε έναν τόσο μεγάλο στρατό», λέει. «Οι άνθρωποι είναι κουρασμένοι και θέλουν να επιστρέψουν στις οικογένειές τους. Δεν υπάρχει λόγος να τους κρατάμε σε έναν στρατό ειρήνης μετά τον πόλεμο». Πιστεύει ότι η οικονομία της Ουκρανίας δε θα ήταν σε θέση να συντηρήσει τόσο μεγάλες ένοπλες δυνάμεις σε καιρό ειρήνης.

Ο στρατιωτικός γιατρός Στούτσερ διαφωνεί, λέγοντας ότι ο ουκρανικός στρατός «είναι το μόνο πράγμα που μας χωρίζει από την ήττα και την υποδούλωση», ενώ ο Ματρός χαρακτηρίζει την πρόταση για μείωση του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεων «απολύτως παράλογη και χειραγωγική».

Εγγυήσεις ασφάλειας

Η προθυμία της Ουκρανίας να αποδεχτεί τις προτάσεις θα εξαρτηθεί από τις μελλοντικές εγγυήσεις ασφάλειας που θα της δοθούν.

Το σχέδιο των ΗΠΑ αποκλείει την Ουκρανία από το να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, όχι όμως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχει υπόσχεση για εγγυήσεις ασφάλειας από τις ΗΠΑ σε περίπτωση που η Ρωσία επιτεθεί ξανά, αν και δεν υπάρχουν περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με το μέγεθος αυτής της υποστήριξης. Το σχέδιο αποκλείει επίσης την παρουσία δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, σε περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία.

Ο Γιεβγέν, χειριστής drone στην ανατολική Ουκρανία, θεωρεί παρόλα αυτά ότι η παρουσία ξένων στρατευμάτων στη χώρα αποτελεί σημαντική εγγύηση ασφάλειας. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έχουν αναλάβει ηγετικό ρόλο στις προσπάθειες για την παροχή «δυνάμεων διαβεβαίωσης» σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός, μέσω μιας «Συμμαχίας των Προθύμων». «Μου αρέσει το σχέδιο του Ηνωμένου Βασιλείου να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία [μέσω αυτής της συμμαχίας]», λέει. «Αυτό είναι το μόνο σχέδιο που θα μας βοηθήσει να νικήσουμε, η εισαγωγή συμμαχικών στρατευμάτων».

Ωστόσο, ο αξιωματικός επιτελείου Αντρέι δεν πιστεύει ότι η Ευρώπη μπορεί να προσφέρει πολλές εγγυήσεις ασφάλειας. «Η Ευρώπη έχει αποδειχθεί εντελώς αδύναμη και διχασμένη», λέει. «Φαίνεται ότι όλες οι ελπίδες βασίζονται μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες». Άλλοι στρατιώτες βέβαια υποδηλώνουν ότι δεν υπάρχει μεγάλη εμπιστοσύνη ούτε στις ΗΠΑ. «Οι εγγυήσεις ασφάλειας των ΗΠΑ υπό την τρέχουσα κυβέρνηση δεν είναι καθόλου εγγυήσεις», λέει ο Στουτσερ.

Νέες εκλογές

Το σχέδιο των ΗΠΑ προτείνει στην Ουκρανία να διεξαγάγει νέες εκλογές εντός 100 ημερών από τη λήξη του πολέμου. Σύμφωνα με το σύνταγμα της Ουκρανίας, δεν μπορούν να διεξαχθούν εκλογές σε περίοδο πολέμου.

Παράλληλα, υπάρχουν ενδείξεις αυξανόμενης δυσαρέσκειας έναντι της τρέχουσας κυβέρνησης, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρές κατηγορίες για διαφθορά. Η Εθνική Υπηρεσία Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Ουκρανίας (NABU) διερευνά επί του παρόντος καταγγελίες για άτομα που αποκόμισαν κέρδη από συμβάσεις στον τομέα της ενέργειας ύψους 100 εκατ. δολαρίων. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει ήδη αναγκαστεί να απολύσει δύο από τους υπουργούς του, οι οποίοι αρνούνται τις κατηγορίες. Ένας πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός και ένας επιχειρηματικός εταίρος βρίσκονται επίσης υπό έρευνα. Το σκάνδαλο έχει οδηγήσει σε πολιτικές διαμάχες και έχει κυριαρχήσει στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.

Είναι ένα επίκαιρο θέμα και στο μέτωπο. Μεταξύ των στρατιωτών, υπάρχει υποστήριξη για νέες εκλογές. «Φυσικά και είναι απαραίτητες, δεν εμπιστευόμαστε αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία αυτή τη στιγμή», λέει ο Σνέικ. Ένας άλλος στρατιώτης, ο Μαρίν, είναι επίσης υπέρ των εκλογών, λέγοντας ότι η τρέχουσα κυβέρνηση «πρέπει να καθαριστεί από τη διαφθορά», ενώ ο Αντρίι συμφωνεί ότι «απαιτείται πλήρης ανανέωση της κυβέρνησης» μέσω νέων εκλογών, αν και όχι αμέσως.

Οι νέες εκλογές είναι ίσως η λιγότερο αμφιλεγόμενη πρόταση του σχεδίου. Συνολικά όμως υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για τις προτάσεις των ΗΠΑ. Ο Γιαροσλάβ μας λέει ότι απλά «δε θα λειτουργήσει», ενώ ο Ολεξάντρ τις απορρίπτει με μια βρισιά.

Το μόνο σαφές μήνυμα είναι ότι πολλοί έχουν κουραστεί να πολεμούν. Ο Αντρίι έχει επιφυλάξεις για ορισμένες από τις προτάσεις, αλλά καταλήγει: «Αν σταματήσει τον πόλεμο, τότε για μένα είναι εντάξει».