Συνάντηση Τραμπ-Νετανιάχου στη Φλόριντα: Στην ατζέντα Γάζα, Λίβανος και Ιράν

Για πρόοδο στην αδιέξοδη εκεχειρία στη Γάζα προβλέπεται να πιέσει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, κατά τη διάρκεια της συνάντησης που έχει σήμερα με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, στη Φλόριντα.

Πριν από λίγο καιρό ο Νετανιάχου δήλωσε πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ τον είχε προσκαλέσει σε συνομιλίες, καθώς η Ουάσινγκτον πιέζει για τη δημιουργία μεταβατικής διακυβέρνησης και μιας διεθνούς δύναμης ασφαλείας στη Γάζα, κάτι για το οποίο το Ισραήλ είναι απρόθυμο.

Η πολυαναμενόμενη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, που θα είνα η έκτη τους τελευταίους 11 μήνες, αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο κλαμπ της παραλίας Μαρ-α- Λάγκο στις 20:00 (ώρα Ελλάδας) με την ατζέντα των συνομιλιών να περιλαμβάνει κυρίως τη δεύτερη φάση της εκεχειρίας στη Γάζα, καθώς και τις ανησυχίες του Ισραήλ για το Ιράν και τον Λίβανο.

Παρότι η Ουάσινγκτον μεσολάβησε για εκεχειρίες και στα τρία μέτωπα, το Ισραήλ φέρεται να διατηρεί επιφυλακτική στάση για τους εχθρούς του που ανασυγκροτούν τις δυνάμεις τους μετά την σημαντική αποδυνάμωσή τους στον πόλεμο.

Τι αναμένεται να απαιτήσει ο Νετανιάχου

Σε ό,τι αφορά τον βασικό θεματικό άξονα των συνομιλιών που είναι αυτός της Γάζας, Ισραήλ και Χαμάς, συμφώνησαν τον Οκτώβριο στο σχέδιο του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου, το οποίο τελικά προβλέπει την αποχώρηση του Ισραήλ από τον παλαιστινιακό θύλακα και την παραίτηση της Χαμάς από τον κυβερνητικό ρόλο της εκεί. Η πρώτη φάση της εκεχειρίας περιελάμβανε μερική αποχώρηση του Ισραήλ, αύξηση της βοήθειας και ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους.

Ο Νετανιάχου φέρεται πως θα απαιτήσει την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της εκεχειρίας, κατά την οποία η Χαμάς θα κληθεί να επιστρέψει τη σορό και του τελευταίου εναπομείναντα ομήρου, πριν προχωρήσει στο επόμενο στάδιο σύμφωνα με δήλωση Ισραηλινού αξιωματούχου από τον κύκλο του Ισραηλινού πρωθυπουργού.

Η οικογένεια του νεκρού ομήρου, Ραν Γκβίλι, έχει ενταχθεί στην συνοδεία του πρωθυπουργού που επισκέπτεται την περιοχή και αναμένεται να συναντηθεί με αξιωματούχους της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία έχει δηλώσει ότι βλέπει το σχέδιο να προχωρά σύντομα.

Ένα σημαντικό ζήτημα μεταξύ άλλων, είναι πάντως το γεγονός ότι το Ισραήλ δεν έχει ακόμη ανοίξει το πέρασμα της Ράφα μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου, μια από προϋποθέσεις που περιλαμβάνεται στο σχέδιο του Τραμπ. Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι θα το κάνει μόνο όταν επιστραφούν τα λείψανα του Γκβίλι.

Ο Νετανιάχιου βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση, ειδικά καθώς τον Οκτώβριο αναμένεται να γίνουν εκλογές, σύμφωνα με τον Τσακ Φράιλιτς, πολιτικό επιστήμονα στο πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. «Δεν θέλει σύγκρουση με τον Τραμπ σε μια χρονιά εκλογών», δήλωσε ο Φράιλιτς, πρώην αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ. «Ο Τραμπ θέλει να προχωρήσει, και ο Μπίμπι (Νετανιάχου) θα πρέπει να κάνει κάποιους συμβιβασμούς».

Η Ουάσινγκτον, μέσω του ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο, πιέζει για την άμεση εφαρμογή του σχεδίου Τραμπ στη Γάζα. Το πλάνο προβλέπει τη δημιουργία ενός Συμβουλίου Ειρήνης και μιας κυβέρνησης Παλαιστίνιων τεχνοκρατών, η οποία θα αναλάβει τα ηνία πριν από την έλευση διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης.

Αμοιβαία δυσπιστία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς

Ωστόσο, η πραγματικότητα στο πεδίο είναι διαφορετική, καθώς Ισραήλ και Χαμάς κατηγορούν η μία την άλλη για αθέτηση της συμφωνίας. Η Χαμάς αρνείται τον αφοπλισμό και ανασυντάσσεται, ενώ ο ισραηλινός στρατός ελέγχει ακόμα το μισό έδαφος της Γάζας. Παρά την επίσημη εκεχειρία, οι εχθροπραξίες συνεχίζονται με εκατοντάδες θύματα, κυρίως αμάχους Παλαιστίνιους.

Επιπλέον, υπάρχει και το ζήτημα της εύθραυστης ισορροπίας στον Λίβανο. Αν και η εκεχειρία του Νοεμβρίου 2024 είχε ως στόχο τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ νότια του ποταμού Λιτάνι, η οργάνωση ανθίσταται στην παράδοση των όπλων της. Το Ισραήλ, θεωρώντας ότι ο αφοπλισμός καθυστερεί, πραγματοποιεί καθημερινά πλήγματα στον Λίβανο για να αποτρέψει την ανασυγκρότηση της Χεζμπολάχ. Ο Λίβανος δηλώνει ότι βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση της αποστολής, αλλά η άρνηση της οργάνωσης φέρεται να συμμορφωθεί περιπλέκει την κατάσταση.

Το Ιράν κλιμακώνει την ένταση με συνεχείς πυραυλικές ασκήσεις, προκαλώντας την έντονη ανησυχία του Μπενιαμίν Νετανιάχου, για δεύτερη φορά αυτόν τον μήνα. Όπως επιπλέον ανέφερε ο Ισραηλινός αξιωματούχος, ο Νετανιάχου είπε πως το Ισραήλ δεν επιδιώκει αντιπαράθεση με το Ιράν, αλλά γνώριζε τις αναφορές για τις πυρηνικές δοκιμές και τόνισε πως θα θέσει το θέμα των δραστηριοτήτων της Τεχεράνης στον Τραμπ.

Ο Ισραηλινός αξιωματούχος σημείωσε ακόμα ότι ο Νετανιάχου αναμένεται να παρουσιάσει πληροφορίες σχετικά με τις προσπάθειες του Ιράν να αναπτύξει όπλα, χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες για τυχόν ισραηλινές απαιτήσεις ή ενέργειες σχετικά με το Ιράν.

Τέλος, ενώ ο Τραμπ είχε διατάξει πλήγματα κατά ιρανικών στόχων τον Ιούνιο, πλέον αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας νέας διαπραγμάτευσης με το Ιράν, δημιουργώντας ένα ρευστό γεωπολιτικό σκηνικό.