Μιχάλης Ιγνατίου: Όλα κρέµονται από µια λεπτή κλωστή για ΗΠΑ - Τουρκία

Στην πιο κρισιμη φάση της Ιστορίας τους βρίσκονται οι σχέσεις των Ηνωµένων Πολιτειών και της Τουρκίας. Μάλιστα, η παραδοσιακή φιλία µεταξύ των δύο χωρών, που έχει «τραυµατιστεί» τα τελευταία χρόνια µε ευθύνη του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, κινδυνεύει να διαλυθεί. Οι επόµενες 12 ηµέρες θεωρούνται οι πιο κρίσιµες, καθώς η Αγκυρα καλείται να επιλέξει µεταξύ των δύο πιο ισχυρών της Γης, της Αµερικής και της Ρωσίας.

Με τα τωρινά δεδοµένα, διότι ουδείς µπορεί να υποστηρίξει µε βεβαιότητα τι θα πράξει στο τέλος ο κ. Ερντογάν, οι πάντες στην Ουάσιγκτον, διπλωµάτες, αναλυτές και δηµοσιογράφοι, συµφωνούν ότι δεν θα υποκύψει στο αµερικανικό τελεσίγραφο και ότι ήδη έχει επιλέξει να προχωρήσει «πιο βαθιά» τη συµµαχία του µε τον Πούτιν. Οι παραπάνω καταγράφουν, βεβαίως, ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραµπ, και ο Τούρκος οµόλογός του έχουν µια περίεργη «φιλική σχέση», η οποία, αν και έχει περάσει από χίλια κύµατα, παραµένει ισχυρή, όπως τονίζουν σε κάθε ευκαιρία Τούρκοι αξιωµατούχοι. Μάλιστα, την Πέµπτη, µετά τη δηµοσιοποίηση του αµερικανικού τελεσιγράφου που απαιτεί την ακύρωση της αγοράς των S-400 και την αντικατάστασή τους µε τους αµερικανικούς Patriot, συνεργάτες του κ. Ερντογάν οι οποίοι βρίσκονται στην Ουάσιγκτον διοχέτευσαν την πληροφορία ότι επίκειται συνάντηση του κ. Τραµπ µε τον Τούρκο πρόεδρο.

Στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ πιστεύουν ότι οι Τούρκοι αξιωµατούχοι παίζουν καλά το παιχνίδι της «φιλικής σχέσης» των δύο προέδρων, καθώς θέλουν να επιβεβαιώσουν την καταγγελία του κ. Ερντογάν, ότι το «βαθύ κράτος» της Αµερικής έχει αποκλείσει κάθε πρόσβαση στον Λευκό Οίκο. Ως αποτέλεσµα αυτού του αποκλεισµού, ισχυρίζονται, δεν µπορεί να πραγµατοποιηθεί η πολυπόθητη συνεννόηση του κ. Ερντογάν µε τον κ. Τραµπ για να λήξει η κρίση που µαστίζει τις σχέσεις.

Το παζάρι των Τούρκων 

Ωστόσο, τα πράγµατα δεν είναι όπως τα παρουσιάζουν οι Τούρκοι. Το γνωστό παζάρι τους δεν είναι αποτελεσµατικό, διότι στην Αγκυρα δεν καταλαβαίνουν το αυτονόητο: ότι το παιχνίδι είναι στρατηγικό και δεν έχει να κάνει µε οποιαδήποτε φιλική σχέση. Υπενθυµίζουν ότι ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Οµπάµα είχε εκπονήσει το δικό του στρατηγικό σχέδιο για την ευρύτερη γειτονιά µας, µε το οποίο είχε διαφωνήσει ο πρωθυπουργός του Ισραήλ. Οσοι µελετούν και διαβάζουν πίσω από τις γραµµές θυµούνται ότι ο κ. Οµπάµα, επειδή ακριβώς συνάντησε την αντίσταση του κ. Νετανιάχου, έστριψε το αµερικανικό «καράβι» προς την Τουρκία, και µάλιστα δεν υιοθέτησε τη σκληρή στάση των Ισραηλινών απέναντι στο Ιράν. Η πολιτική του πρώην προέδρου για το Ιράν και γενικά την περιοχή κατέρρευσε µε την άνοδο στην εξουσία του κ. Τραµπ, ο οποίος υιοθέτησε την «πολεµική» φρασεολογία «γερακιών» όπως ο Τζον Μπόλτον και ο Μάικ Ποµπέο.

Αυτό το σκηνικό, το οποίο περιγράφει τη διαφορά πολιτικής δύο Αµερικανών προέδρων, ήταν ένα καλό µάθηµα για χώρες όπως η Τουρκία και το Ισραήλ. Η διαφορά έγκειται στο εξής: ότι το εβραϊκό κράτος µπορεί πλέον να παίζει διπλωµατικά και στρατηγικά µόνο του, ενώ η Τουρκία εξαρτάται ακόµη από τις µεγάλες δυνάµεις. Στην παρούσα κρίση βρίσκεται µεταξύ των θηρίων, της Αµερικής και της Ρωσίας. Χωρίς αµφιβολία τον πρόεδρο Ερντογάν συµφέρει να τα «σβήσει» όλα και να επιστρέψει στη «θαλπωρή» της ∆ύσης, που ξεχνά πάντα τις αµαρτίες της Τουρκίας. Οµως, για περίεργους λόγους, οι οποίοι αφορούν τη µεγαλοµανία του, πιστεύει ότι τα συµφέροντα της χώρας του προστατεύονται καλύτερα από τη Μόσχα. Οι πάντες, ακόµα και οι συνεργάτες του, ακόµα και ο πολυπράγµων γαµπρός του, έχουν εντοπίσει το λάθος. Αλλά ο Ερντογάν φαίνεται ότι δεν έχει πειστεί ακόµη. Οπότε όποιος υποστηρίζει µε βεβαιότητα ότι γνωρίζει την τελική απόφαση του προέδρου της Τουρκίας είναι ένας µετά Χριστόν προφήτης.

Τα δεδοµένα βρίσκονται ενώπιόν µας, απλώς τον τελευταίο λόγο θα τον έχει η σχιζοφρενική περίπτωση του «σουλτάνου». Τι θέλουν οι Αµερικανοί το γνωρίζουµε. Τα έχουν πει άπειρες φορές δηµόσια, τα έβαλαν σε χαρτί το οποίο έδωσαν στον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τα συµπεριέλαβαν και στο τελεσίγραφο του Στέιτ Ντιπάρτµεντ, το οποίο αποκάλυψε το δίκτυο CNBC. Οι αξιωµατούχοι του Λευκού Οίκου και του Στέιτ Ντιπάρτµεντ αποκλείουν µεσοβέζικη λύση. Συνεπώς, αν πιστέψουµε την αποκάλυψη, απαιτούν την ακύρωση της συµφωνίας για τους S-400. Δεν δέχονται, ας πούµε, τη µεταφορά τους σε άλλη χώρα. Αλλωστε, και ο κ. Ερντογάν θα απορρίψει αυτή την ταπεινωτική συµφωνία. Είναι προτιµότερο να βρει µια άλλη καλή και πειστική δικαιολογία. Αλλά, στις ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρισµένη εικόνα:

Πρώτον, δεν δέχονται να χάσουν την Τουρκία. Η αφέλειά τους είναι αστείρευτη, διότι δεν αντιλαµβάνονται ότι ο Ερντογάν δεν µπορεί να ανατραπεί – θα βρεθούν ενώπιον µιας απίστευτης αιµατοχυσίας. Δεύτερον, είναι τόσο τουρκολάγνοι µερικοί αξιωµατούχοι, που δεν θα είχαν πρόβληµα να αποδεχθούν µια ερµαφρόδιτη λύση. Οµως, άλλα στελέχη που συµµετέχουν στις αποφάσεις, όπως ο κ. Μπόλτον και ο κ. Ποµπέο, πιστεύουν ότι µπορούν να αλλάξουν τη γνώµη του κ. Ερντογάν. Την ίδια στιγµή, έχουν προετοιµαστεί για το χειρότερο σενάριο, την απώλεια της Τουρκίας.

Εάν, λοιπόν, ο κ. Πούτιν κερδίσει την κατοχική δύναµη µε το µέρος του, οι αντιδράσεις θα είναι κολοσσιαίες. Οπως και η αµερικανική οργή. Αυτά που είδαµε το περασµένο καλοκαίρι, τα οποία προκάλεσαν την κατάρρευση της τουρκικής οικονοµίας, θα είναι ασήµαντα µπροστά στις κυρώσεις που προβλέπει ο νόµος CAATSA, µε τον οποίο η Αµερική αντιµετωπίζει τους εχθρούς της