Κόσμος|23.06.2019 10:59

Ο πόλεμος των S-400: Ωρα μηδέν για Τραμπ - Ερντογάν

Μιχάλης Ιγνατίου

Εισερχόμαστε στην πιο κρίσιμη εβδομάδα για τις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις και όποιος κάνει προβλέψεις είναι ένας μετά Χριστόν προφήτης. Ουδείς μπορεί να γνωρίζει τι έχουν στο μυαλό τους οι απρόβλεπτοι ηγέτες των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας, οι οποίοι μπορεί να ισχυρίζονται πως είναι φίλοι, αλλά τώρα καλούνται να υποστηρίξουν τα στρατηγικά συμφέροντα των χωρών τους, τα οποία είναι διαμετρικά αντίθετα.

Πολύ περισσότερο ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει πολλά ανοικτά μέτωπα -με μεγαλύτερο αυτό του Ιράν-, η διαχείριση των οποίων απαιτεί φωτιά και ατσάλι. Η ισχύς της Αμερικής και ο χαρακτήρας του δεν του επιτρέπουν να υποχωρήσει και πλέον έχει αποδειχθεί ότι όπου επέλεξε τη μερική υποχώρηση, η Αμερική βγήκε χαμένη. Αναγκάστηκε να αναθεωρήσει τις κακές αποφάσεις του και αυτό δείχνει ότι... μαθαίνει. Ο επικεφαλής του Λευκού Οίκου δεν δικαιούται να κάνει το παραμικρό λάθος.

Στην περίπτωση της αμερικανοτουρκικής κρίσης πρέπει κανείς να μπορεί να «διαβάζει» με ακρίβεια τα γεγονότα και τα δεδομένα που έχει ανά πάσα στιγμή ενώπιόν του. Και αυτά είναι οι δηλώσεις των δύο πλευρών και κυρίως αυτών που θα πάρουν τις αποφάσεις. Ο κ. Ερντογάν έχει δημοσιοποιήσει τις θέσεις του και οι αναλυτές στην Ουάσιγκτον κράτησαν τη φράση του ότι «δεν γλείφει εκεί που φτύνει».

Στην Ιαπωνία, στις 28 και 29 Ιουνίου θα παιχθεί το τέλος του τουρκο-αμερικανικού δράματος. Με βάση τις δημόσιες θέσεις των δύο πλευρών, εφόσον δεν αλλάξουν στο μεταξύ, οι δύο χώρες θα οδηγηθούν σε ρήξη

Είναι μία μεγάλη κουβέντα, χωρίς αμφιβολία. Η ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πήρε τις αποφάσεις του για το ρωσικό σύστημα S-400, που η Αμερική «αγαπά να μισεί». Και αυτή η κουβέντα είναι πολύ σοβαρή. Οι Αμερικανοί έχουν δαιμονοποιήσει τους S-400 στον υπερθετικό βαθμό, σε σημείο που δεν μπορούν να υποχωρήσουν. Η δημόσια παραδοχή τους ότι το ρωσικό σύστημα είναι υπερόπλο που μπορεί να νικήσει την υπερηφάνεια της αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας, τα μαχητικά F-35, δεν τους επιτρέπει να κάνουν ούτε ένα βήμα πίσω.

Γι’ αυτό η φράση «ή οι S-400 ή τα F-35, όχι και τα δύο (συστήματα) μαζί» έχει ιδιαίτερη σημασία σε σημείο που έχει καταντήσει στρατιωτικός εκβιασμός. Το ερώτημα τέθηκε πολλές φορές στους ανώτερους αξιωματούχους του Πενταγώνου: Εχει την ευχέρεια η Αμερική να υποχωρήσει μπροστά στους Τούρκους και να αποδεχθεί την παρουσία των S-400 στο τουρκικό έδαφος; Η απάντηση είναι έντονα αρνητική, διότι η συντριπτική πλειονότητα του τουρκικού οπλισμού έχει αγοραστεί από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες της Δύσης.

Αρα τίθεται σε κίνδυνο όλος ο δυτικής προέλευσης πολεμικός εξοπλισμός, τα μυστικά του οποίου διακαώς επιθυμεί να αποκτήσει η Ρωσία. Η ανησυχία των Αμερικανών έγκειται και στο γεγονός ότι εάν η Τουρκία απολεσθεί, κάλλιστα μπορεί να μοιραστεί τα δυτικά μυστικά με τους εχθρούς της Αμερικής. Οπότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ δεν δέχονται να χάσουν την Τουρκία. Ομως είναι άλλο πράγμα η επιθυμία και άλλο η πραγματικότητα. Πώς θα μπορέσει η Αμερική να κρατήσει στο δυτικό «μαντρί» στην Τουρκία;

Αν δεχθούμε ότι την ευθύνη φέρει ο Ταγίπ Ερντογάν, τότε ο καθένας καταλαβαίνει ότι μία λύση θα ήταν η αποχώρησή του από την εξουσία. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο λόγω «ιατρικών λόγων», διότι ένα πραξικόπημα θα αποτύγχανε. Ωστόσο, αυτή η επιλογή δεν βρίσκεται στο μυαλό των Αμερικανών αξιωματούχων, άσχετα εάν ο εκνευρισμός τους με τον Τούρκο πρόεδρο έχει φτάσει στο ζενίθ.

Η αποχώρηση του Ερντογάν θα ήταν η καλύτερη λύση για την Αμερική, η οποία θα έβλεπε ως φυσικό σύμμαχό της τον υπουργό Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος δεν διακατέχεται από άκρατο ισλαμισμό. Αντίθετα θεωρείται ένας «δυτικοτραφής» στρατηγός, που διαθέτει πολλούς φίλους στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες.

Η επιστολή Σάναχαν

Μετά την ταπεινωτική επιστολή του Πάτρικ Σάναχαν, που αποχώρησε στο μεταξύ από το Πεντάγωνο, ο κ. Ακάρ βρέθηκε σε δύσκολη θέση απέναντι στον καχύποπτο Ερντογάν, αφού ήταν ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας που πίεζε για συμβιβασμό και προσπάθησε να βρει λύσεις, ώστε να μην οδηγηθούν οι σχέσεις σε ρήξη.

Λέγεται ότι η εισήγηση για μεταφορά των S-400 εκτός Τουρκίας ανήκει στον κ. Ακάρ, οπότε αυτόματα βρέθηκε απέναντι στον Τούρκο πρόεδρο, που παραμένει και σήμερα αμετάπειστος.

Στην Τουρκία επικρατεί μια αδικαιολόγητη ευφορία για το τέλος της υπόθεσης των S-400. Πιστεύουν ότι η εγκατάσταση θα προχωρήσει κανονικά την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου, πιστεύουν ότι η Αμερική δεν θα αντιδράσει με κυρώσεις στη βάση του καταθλιπτικού νόμου CAATSA και πιστεύουν ότι τα F-35 είναι δικά τους.

Ομως, τα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν από το Κογκρέσο απαγορεύουν ρητά κάθε προμήθεια αμερικανικού υλικού στην Τουρκία εάν παραλάβει τους S-400. Και είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανατραπούν, διότι υποστηρίζονται συντριπτικά από βουλευτές και γερουσιαστές και των δύο κομμάτων.

Στην Ιαπωνία, στις 28 και 29 Ιουνίου θα παιχθεί το τέλος του τουρκο-αμερικανικού δράματος. Με βάση τις δημόσιες θέσεις των δύο πλευρών, εφόσον δεν αλλάξουν στο μεταξύ, οι δύο χώρες θα οδηγηθούν σε ρήξη. Για τον Τραμπ το πατατράκ της Συρίας, στο οποίο τον οδήγησε ο Ερντογάν, έγινε μάθημα, πιστεύουν οι συνεργάτες του, οι οποίοι μπόρεσαν και του άλλαξαν την απόφαση. Ως γνωστόν, τα αμερικανικά στρατεύματα στη Συρία αυξήθηκαν αντί να μειωθούν... Αν τον έχουν πείσει για την ανυπάκουη Τουρκία θα φανεί στο τέλος του μήνα στην Οσάκα.

ΤουρκίαΡετζέπ Ταγίπ ΕρντογάνS-400