Κόσμος|30.06.2019 09:08

Οι επιστήμονες έλυσαν το μυστήριο των ωκεανών

Θοδωρής Λαΐνας

Αν ρωτούσες ­µέχρι πριν από λίγα χρόνια τι µπορεί να κρύβεται κάτω από τους πυθµένες των ωκεανών, η απάντηση θα ήταν συνήθως ότι δεν υπάρχει κάτι άξιο αναφοράς εκεί πέρα. Τώρα γνωρίζουµε ότι υπάρχουν µεγάλες θάλασσες, γιγάντιες δεξαµενές νερού, τεράστια ηφαίστεια και χαµένες ήπειροι. Και το ψάξιµο µόλις ξεκίνησε… Οπως λένε οι επιστήµονες, γνωρίζουµε πολύ περισσότερα για τη Σελήνη απ’ ό,τι για τους ωκεανούς της Γης.

Οι επιστήµονες αναφέρουν ότι στην πραγµατικότητα έχει εξερευνηθεί επαρκώς µόλις το 5% των ωκεανών του πλανήτη µας, και κάθε φορά που κάποιο επανδρωµένο ή ροµποτικό βαθυσκάφος εισέρχεται σε µεγάλα βάθη εντοπίζονται νέοι και εξαιρετικά ενδιαφέροντες σε χαρακτηριστικά και συµπεριφορά οργανισµοί.

Υπάρχει ανυποµονησία αλλά και αγωνία για το τι θα βρούµε µέσα στους ωκεανούς τα επόµενα χρόνια, αλλά, όπως φαίνεται, κάτω από τους υδάτινους κόσµους του πλανήτη υπάρχει άλλος ένας εκπληκτικός κόσµος που περιµένει κι αυτός τη σειρά του για να τον ανακαλύψουµε.

Κάτω από τους υδάτινους κόσµους του πλανήτη υπάρχει άλλος ένας εκπληκτικός κόσµος που περιµένει κι αυτός τη σειρά του για να τον ανακαλύψουµε.

Πριν από λίγες µέρες, επιστήµονες του φηµισµένου Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole και του Πανεπιστηµίου Κολούµπια ανακοίνωσαν τα ευρήµατα της έρευνας που έκαναν στη θαλάσσια περιοχή ανάµεσα στο Νιου Τζέρσι και τη Μασαχουσέτη. Σε απόσταση 50 µιλίων από τις ακτές, κάτω από τον πυθµένα του Ατλαντικού Ωκεανού, οι ερευνητές ανακάλυψαν την ύπαρξη µιας θάλασσας γλυκού νερού.

Η θάλασσα αυτή βρίσκεται περίπου 180 µέτρα κάτω από τον πυθµένα και έχει έκταση εκατοντάδων µιλίων. Η ύπαρξη αυτής της γιγάντιας υπόγειας δεξαµενής νερού και µάλιστα γλυκού πονοκεφαλιάζει τους ειδικούς, οι οποίοι εκτιµούν ότι πρέπει να υπάρχουν αρκετές τέτοιας ή και µεγαλύτερης έκτασης δεξαµενές γλυκού νερού κάτω από τους ωκεανούς. Το πώς δηµιουργούνται και τι ρόλο µπορεί να παίζουν στους γεωλογικούς µηχανισµούς του πλανήτη είναι ζητήµατα προς διερεύνηση. ∆εν είναι όµως η πρώτη φορά που εντοπίζονται µεγάλες ποσότητες νερού στο εσωτερικό της Γης.

Πριν από λίγα χρόνια διαπιστώθηκε ότι σε βάθος 400-600 χλµ. στα έγκατα της Γης υπάρχει µια υγρή ζώνη το νερό της οποίας είναι κατά πολύ περισσότερο από αυτό που έχουν όλοι ωκεανοί της Γης µαζί. Σύµφωνα µε τιςεκτιµήσεις των ειδικών, το νερό που υπάρχει σε αυτήν τη ζώνη θα µπορούσε να γεµίσει όχι µια αλλά τρεις φορές τους ωκεανούς του πλανήτη µας! Επιστήµονες του Πανεπιστηµίου του Χιούστον πραγµατοποιούσαν έρευνες σε µια υποθαλάσσια οροσειρά του Ειρηνικού Ωκεανού σε απόσταση περίπου 1.500 χλµ. από τις ιαπωνικές ακτές.

Ηφαίστεια

Η έρευνα αποκάλυψε την ύπαρξη κάτω από τον πυθµένα ενός ηφαιστείου µε έκταση µεγαλύτερη από εκείνη του µεγαλύτερου ηφαιστείου του ηλιακού µας συστήµατος! Το Tamu Massif, όπως ονοµάστηκε το ηφαίστειο, έχει διάµετρο περίπου 650 χλµ. και έκταση κατά περίπου 25 χλµ. µεγαλύτερη από εκείνη του Olympus Mons στον Αρη που είναι το µεγαλύτερο ηφαίστειο στο ηλιακό µας σύστηµα.

Ωστόσο, το Tamu Massif είναι σχετικά «κοντό» για το µέγεθός του, αφού το ύψος του αγγίζει τα 4 χλµ. ενώ η υψηλότερη κορυφή του Olympus Mons ξεπερνά τα 25 χλµ.!

Τρισδιάστατη απεικόνιση του ηφαιστείου Tamu Massif που εντοπίστηκε σε βάθος 2 χλµ. κάτω από τον πυθµένα του ωκεανού

Η κορυφή του Tamu Massif βρίσκεται σε βάθος δύο χιλιοµέτρων από τον πυθµένα και η βάση του σε βάθος έξι χιλιοµέτρων. Οι επιστήµονες που το µελετούν εκτιµούν ότι το ηφαίστειο δηµιουργήθηκε πριν από περίπου 145 εκατ. έτη και δεν έχει «ξεµυτίσει» ποτέ πάνω από το νερό.

Τη στιγµή που ερευνητές από τις ΗΠΑ ανακάλυπταν το γιγάντιο υπόγειο ηφαίστειο, ερευνητές από το Πανεπιστήµιο του Οσλο έκαναν µια εξίσου αν όχι ακόµη πιο εντυπωσιακή ανακάλυψη στον Ινδικό Ωκεανό. Η µελέτη των ευρηµάτων οδήγησε τους ερευνητές στη διαπίστωση ότι πριν από πολλές εκατοντάδες εκατοµµύρια έτη, ανάµεσα στην Ινδία και τη Μαδαγασκάρη υπήρχε µια µεγάλη µακρόστενη λωρίδα ξηράς.

Αυτές οι λωρίδες ξηράς έχουν ονοµαστεί «µικροήπειροι» και αποτελούν χαµένους κόσµους. Οι ερευνητές θεωρούν ότι αυτή η χαµένη ήπειρος βρίσκεται δέκα χιλιόµετρα κάτω από το νησί του Μαυρίκιου και γι’ αυτό την ονόµασαν Μαυρίτια. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η άµµος στις ονειρικές παραλίες του Μαυρίκιου περιέχει υλικά η ηλικία των οποίων είναι εκατοντάδες εκατοµµύρια έτη αρχαιότερα από την ηλικία του νησιού που δηµιουργήθηκε έπειτα από κάποιες ηφαιστειακές εκρήξεις στην περιοχή πριν από περίπου δέκα εκατοµµύρια έτη. Τα υλικά αυτά προέρχονται, σύµφωνα µε τους ερευνητές, από την ήπειρο που βρίσκεται κάτω από τον Μαυρίκιο.

επιστήμηβυθόςμυστικά