Οι παιδικές αναμνήσεις τους οδήγησαν στο Τσέρνομπιλ

Σε πόλο έλξης για τους τουρίστες που επιθυµούν να εξερευνήσουν τα σκοτεινότερα επεισόδια της ανθρώπινης Ιστορίας έχει µετατραπεί εδώ και λίγα χρόνια η περιοχή του πυρηνικού εργοστασίου του Τσερνόµπιλ. Από τη στιγµή που η επιστηµονική κοινότητα βεβαιώθηκε ότι τα επίπεδα της ραδιενέργειας έχουν πέσει σε ανεκτά επίπεδα, το Τσερνόµπιλ και η γύρω περιοχή µετατράπηκαν σε µακάβρια τουριστικά αξιοθέατα.

Οι επισκέπτες είναι πολλοί και αναµένεται να πολλαπλασιαστούν µετά την παγκόσµια επιτυχία που γνώρισε το οµώνυµο σίριαλ. Αλλωστε, εκτός από το ιστορικό φορτίο της, η περιοχή δίνει µια µοναδική ευκαιρία στους επισκέπτες της να δουν από κοντά, εκτός από το εργοστάσιο, και το Πρίπιατ, την πόλη-φάντασµα, η οποία εγκαταλείφθηκε µέσα σε λίγες ώρες.

Ο travel blogger Μάνος Λιανόπουλος και ο παρουσιαστής Φάνης Λαµπρόπουλος τόλµησαν να κάνουν το ταξίδι στην Ουκρανία για να δουν από κοντά το εργοστάσιο το οποίο σκόρπισε τον τρόµο σε όλο τον πλανήτη και ουσιαστικά έσβησε από τον χάρτη όλη τη γύρω περιοχή. Η επίσκεψη έγινε πολύ πριν προβληθεί η δηµοφιλής σειρά και το βασικό κίνητρο ήταν οι αναµνήσεις από την παιδική τους ηλικία.

«Γεννήθηκα το 1978 και ήµουν οκτώ χρονών όταν συνέβη το ατύχηµα. Θυµάµαι έντονα όσα είχα ζήσει ως παιδί και όσα άκουγα για το ατύχηµα στον πυρηνικό αντιδραστήρα. Θυµάµαι και τις ανησυχίες των γονιών µου για τις πιθανές συνέπειες. Το Τσερνόµπιλ το είχα στο µυαλό µου από παιδί.

Γι’ αυτό ήθελα να το επισκεφτώ» λέει στο «Εθνος» ο κ. Λιανόπουλος και προσθέτει: «Πριν από δύο χρόνια έµαθα ότι η περιοχή του Τσερνόµπιλ είναι επισκέψιµη και ότι τα επίπεδα ραδιενέργειας, αν σε συνοδεύσει οδηγός που ξέρει, είναι αντίστοιχα µε αυτά µιας ακτινογραφίας ή ενός ταξιδιού µε το αεροπλάνο. Ετσι αποφασίσαµε µε τον Φώτη να πάµε. Το ταξίδι έγινε τον Ιούνιο του 2018». Αυτό το ταξίδι κινηµατογραφήθηκε για τις ανάγκες ενός ντοκιµαντέρ, το οποίο προβλήθηκε στο 2ο Travel Fest που έγινε στην Αθήνα και είναι αναρτηµένο στο κανάλι του κ. Λιανόπουλου στο youtube (tripment).

Οι δύο ταξιδιώτες έκλεισαν την εκδροµή µε τοπικό πρακτορείο, καθώς η ιδιωτική επίσκεψη απαγορεύεται αυστηρά. «Για να µπεις στην απαγορευµένη ζώνη πρέπει υποχρεωτικά να κλείσεις κάποιο τουρ µε αδειοδοτηµένο γραφείο. Οι τιµές που θα βρει κανείς στο ∆ιαδίκτυο ποικίλλουν. Εµείς κλείσαµε µε το Chernobyl Tours, το οποίο κόστιζε 95€ το άτοµο» λέει. Ο κ. Λιανόπουλος και ο κ. Λαµπρόπουλος ήταν οι µόνοι Ελληνες, αλλά συνάντησαν και επισκέπτες από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ και το Μεξικό. Ακόµα όµως και αν συνοδεύονταν από ανθρώπους που γνώριζαν καλά την περιοχή, υπήρχε η αγωνία για το τι θα συναντούσαν και για την ίδια την ασφάλειά τους.

«Είχα νοικιάσει και ένα δοσίµετρο, το οποίο µου έδειχνε πόση ραδιενέργεια έχει η περιοχή που βρισκόµαστε. Από µια έρευνα που είχα κάνει στο ∆ιαδίκτυο γνώριζα ότι γενικά δεν τίθεται θέµα επικινδυνότητας. Παρ’ όλα αυτά ένιωθα κάπως περίεργα και επειδή κάπου διάβασα ότι καλό είναι να πετάξεις τα ρούχα που φοράς µετά την επίσκεψη, φόρεσα για πρώτη και τελευταία φορά στη ζωή µου ένα κοραλλί πουκάµισο που είχα» αφηγείται.

Η πρόσβαση στην απαγορευµένη περιοχή δεν ήταν απλή υπόθεση. Η πρώτη ζώνη ασφαλείας βρίσκεται 30 χιλιόµετρα µακριά από το Τσερνόµπιλ και η δεύτερη είναι στα 15 χιλιόµετρα. Στα όρια των δύο ζωνών οι έλεγχοι ήταν αυστηροί. «∆εν ξέρω τι ακριβώς φοβούνται σήµερα, άλλα δεν επιτρέπεται να τραβάς βίντεο. Οι στρατιώτες ελέγχουν όλα τα άτοµα των γκρουπ και µπαίνεις µόνο µε διαβατήριο. Αν το ξεχάσεις, περιµένεις εκεί µόνος σου µέχρι το απόγευµα για να επιστρέψει το γκρουπ.

Πάντα έχεις µαζί σου ξεναγό που σου λέει την ιστορία. ∆εν είσαι ποτέ ασυνόδευτος. Είναι µια κανονική στρατιωτική ζώνη» σηµειώνει ο κ. Λιανόπουλος. Σήµερα, το εργοστάσιο του Τσερνόµπιλ καλύπτεται από µια τεράστια τοξωτή σαρκοφάγο µε ύψος πάνω από 100 µέτρα και κόστος κατασκευής περίπου 2 δισεκατοµµύρια δολάρια. Αυτό δεν σηµαίνει ότι δεν υπάρχει πρόσβαση στο κουφάρι του φονικού εργοστασίου. Οι πιο τολµηροί µπορούν να το επισκεφθούν. «Εµείς φτάσαµε µέχρι την είσοδο αλλά επιλέξαµε να µην µπούµε µέσα. Είναι απλά ένα εγκαταλελειµµένο εργοστάσιο» λέει ο κ. Λιανόπουλος και προσθέτει ότι «για όσους ενδιαφέρονται οργανώνονται ξεναγήσεις στο εσωτερικό του». Το συγκλονιστικότερο σηµείο της επίσκεψης, ωστόσο, είναι το Πρίπιατ, η ερηµωµένη πόλη των 50.000 κατοίκων που εκκενώθηκε δύο µέρες µετά το ατύχηµα.

Οι κάτοικοί της είχαν λάβει τη διαβεβαίωση ότι θα επέστρεφαν σε λίγες µέρες, αλλά τελικά κανένας δεν γύρισε πίσω. Κάποιοι κάτοικοι δεν έφυγαν ποτέ και όταν πέθαναν και αυτοί, η πόλη ερήµωσε ολοκληρωτικά. Αυτό που αγγίζει τον επισκέπτη είναι οι εικόνες των καθηµερινών αντικειµένων που βρίσκονται στο ίδιο σηµείο εδώ και 33 χρόνια. Τα παιδικά παιχνίδια στα δωµάτια, τα πιάτα που έµειναν στην τραπεζαρία, τα σχολικά βιβλία στις τάξεις, δείχνουν µε τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι αυτή η πόλη έσβησε από τη µια στιγµή στην άλλη. «Οταν φτάσαµε στο Πρίπιατ δεν ήξερα τι να περιµένω.

Αλλά αυτό που βλέπεις σε αγγίζει πραγµατικά, αν γνωρίζεις τι έζησαν αυτοί οι άνθρωποι και το πώς υποχρεώθηκαν να φύγουν από τα σπίτια τους για να µην επιστρέψουν ποτέ. Σκεφτείτε ότι οι στρατιώτες σκότωναν τα σκυλιά για να µη φύγουν, ενώ απαγόρευαν στους κατοίκους να πάρουν µαζί τους τα πράγµατά τους, λέγοντας τους ψέµατα ότι θα επέστρεφαν σε τρεις µέρες.

Η πόλη των 50 χιλιάδων κατοίκων που στήθηκε το 1970, µόνο και µόνο για να εξυπηρετήσει τον σταθµό πυρηνικής ενέργειας, θα µετατρεπόταν µέσα σε µερικές ώρες σε ένα φάντασµα, που έτσι παραµένει µέχρι και σήµερα» λέει ο κ. Λιανόπουλος και προσθέτει ότι ακόµα και αν έχουν περάσει πάνω από τρεις δεκαετίες, το θέµα παραµένει ευαίσθητο για τους ντόπιους. «Για τις ανάγκες του ντοκιµαντέρ έκανα δύο συνεντεύξεις µε γυναίκες από την ευρύτερη περιοχή. Μου είπαν ότι δεν είναι ένα θέµα που θέλουν να αγγίζουν. Θα το προτιµούσαν αν έφευγε για πάντα από το προσκήνιο» καταλήγει