Ο Βαγγέλης Γιαννίσης στο «Ίνκουμπους» μιλάει για τη γυναικεία κακοποίηση και τη ζωή μετά τον βιασμό

Γεννήθηκε στην Ελευσίνα, κάπου προς τα τέλη της δεκαετίας του '80. Διάβαζε, ζωγράφιζε αλλά δεν έγραφε. Μέχρι που έφυγε στη Σουηδία. Ο Βαγγέλης Γιαννίσης, επηρεασμένος από μία μακρά λίστα αστυνομικών και αρκετές μεταφράσεις δικές του, ακολούθησε τη σκανδιναβική σχολή και ξεκίνησε να γράφει με κέντρο την πόλη που έμενε τότε, το Έρεμπρο. Οι αρχικά σκόρπιες σκέψεις, έγιναν χείμαρρος που τον παρέσυρε σε μια πορεία που δεν είχε φανταστεί.

Το 2014, μπήκε για πρώτη φορά στις βιβλιοθήκες μας, με «Το Μίσος», συστήνοντας στο αναγνωστικό κοινό τον επιθεωρητή Άντερς Οικονομίδη. Αφού μας άφησε να περιμένουμε δυο χρόνια μετά το «Αμαρόκ» και εφόσον μας έδωσε πρώτα το «Λεωφόρος Αλεξάνδρας 173», ο σύγχρονος μετρ της αστυνομικής λογοτεχνίας επέστρεψε με την έκτη ιστορία του Ελληνοσουηδού επιθεωρητή. Το «Ίνκουμπους» από τις εκδόσεις Διόπτρα είναι μία ιστορία με ενδιαφέρουσα ποικιλία ηρώων, με γλαφυρές νουάρ περιγραφές αλλά και με την εσωτερικότητα που πλέον διακρίνει τον συγγραφέα. Αυτή τη φορά, βέβαια, ο Άντερς Οικονομίδη καλείται να εξιχνιάσει τον βιασμό μιας νεαρής φοιτήτριας, της Λίνεα, και φέρνει στο φως παρόμοιες περιπτώσεις, ξεκλειδώνει παλιές ανείπωτες ιστορίες βιασμών και κάνει το έργο των ανθρώπων της αστυνομίας δύσκολο, περίπλοκο και δαιδαλώδες.

Τι κάνει έναν άνδρα βιαστή, σύμφωνα με την έρευνά του; «Δεν θεωρώ πως είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα. Υπάρχουν προσεγγίσεις, οι οποίες όλες τους περιέχουν κάποια αλήθεια: μπορούμε να προσεγγίσουμε το φαινόμενο εγκληματολογικά, κοινωνιολογικά, φεμινιστικά, ψυχιατρικά ή ψυχολογικά. Λόγω επαγγέλματος, τείνω να το εξετάζω εγκληματολογικά, χωρίς αυτό να σημαίνει πως κωφεύω στις υπόλοιπες προσεγγίσεις» απαντά ο Βαγγέλης Γιαννίσης στο ethnos.gr.

Το Ίνκουμπους είναι ένα πλάσμα που συμβολίζει τον εφιάλτη κι ενσαρκώνει ό,τι συμβαίνει στο υποσυνείδητό μας, ενώ κοιμόμαστε. Τέτοιους εφιάλτες ζουν τα θύματα ενός κατά συρροή βιαστή και η ζωή τους αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη. Η νέα υπόθεση του Άντερς Οικονομίδη είναι αρκετά δύσκολη και επικεντρώνεται σ’ ένα θέμα που δυστυχώς πάντα θα είναι επίκαιρο, τη γυναικεία κακοποίηση. Μια νεαρή φοιτήτρια κάνει την αρχή και καταγγέλλει τον βιασμό της. Σιγά - σιγά τα στόματα ανοίγουν και ιστορίες που έμεναν κρυμμένες από φόβο και ντροπή… βγαίνουν στο φως με την ελπίδα ν’ αποδοθεί δικαιοσύνη. Τι θα μπορούσε να «ξεκλειδώσει» μία γυναίκα για να μιλήσει; «Κατ’ αρχάς, τα θύματα βιασμού δεν είναι μόνο γυναίκες. Το βλέπουμε σε δίκες γνωστών σκηνοθετών, το βλέπουμε στο καθημερινό ειδησεογραφικό ρεπορτάζ για πατεράδες που κακοποιούν τους γιους τους, κι αναφέρεται και το βιβλίο στο ζήτημα αυτό. Τώρα, όσον αφορά το τι μπορεί να ξεκλειδώσει κάποιο θύμα, οφείλουμε να κατανοήσουμε πως η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή. Δεν υπάρχει one size fits all. Υπάρχουν, ωστόσο, κατάλληλες προϋποθέσεις, τις οποίες οφείλει να δημιουργήσει ένα κράτος δικαίου, με πρώτη και σημαντικότερη την αίσθηση της ασφάλειας. Πώς η φωνή του θύματος θα ακουστεί, πώς δεν θα γίνει για δεύτερη φορά θύμα από τους θεσμούς και τον όχλο».

Έχει περάσει ενάμισης χρόνος από τότε που ξεκίνησε το ελληνικό #Metoo. Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν πιστεύει ότι έχουν γίνει ουσιαστικές κινήσεις και αλλαγές για την προστασία των θυμάτων. «Προσωπικά, θα ήθελα να δω δημιουργία περισσότερων ξενώνων κακοποιημένων ατόμων (τόσο cis γυναικών και ανδρών όσο και τρανς ατόμων) με εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο μπορεί να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια, καλύτερη εκπαίδευση αστυνομικών και σύσταση διεύθυνσης εγκλημάτων σεξουαλικής φύσεως και φυσικά την καθιέρωση της άμεσης εξέτασης μέσω rape kit από κάποιον αστυνομικό, ιατρό ή νοσηλευτή, αντί για την αναμονή μέχρι να βρεθεί ιατροδικαστής».

Ο επιθεωρητής Άντερς Οικονομίδης γεννήθηκε στο τρένο από το Έρεμπο προς τη Στοκχόλμη, όπου και τον συνάντησε ο συγγραφέας του Βαγγέλης Γιαννίσης, οποίος μοίραζε τη ζωή του μεταξύ Ελλάδας, Σουηδίας και ΗΠΑ, τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας κι από τότε έγιναν αχώριστοι. «Αυτό που αποζητάω κάθε φορά από τον ήρωά μου είναι να εξελίσσεται. Ο χρόνος στα βιβλία της σειράς δεν παραμένει στάσιμος, προχωράει, όπως προχωράει και ο πραγματικός. Το λιγότερο που περιμένω από τον Άντερς είναι να εξελίσσεται, ώστε μέσω αυτού να εξερευνώ κι εγώ νέα πράγματα».

Τι είναι αυτό που σας ελκύει στο είδος του αστυνομικού μυθιστορήματος και τι σας ζορίζει περισσότερο κατά τη διαδικασία συγγραφής;

Μου αρέσει να μαθαίνω πράγματα και η αστυνομική λογοτεχνία απαιτεί να μαθαίνεις και να γνωρίζεις πολλά, ώστε να γράψεις ένα ρεαλιστικό -και καλό- μυθιστόρημα. Θεωρώ πως μαθαίνω όσο γράφω, μαθαίνω και όσο διαβάζω (να μην ξεχνάμε πως οι συγγραφείς είμαστε και αναγνώστες). Τώρα, για το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, αυτό που με ζορίζει περισσότερο στη συγγραφή είναι ένας κύριος απέναντι που καθημερινά λύνει τα προβλήματά του, μιλώντας στο κινητό στη διαπασών έξω στο πεζοδρόμιο. Δεν είναι ότι χάνω τη συγκέντρωσή μου ακριβώς, αλλά νιώθω λιγάκι σαν κουτσομπόλα γιαγιά από το χωριό, που θέλει να μάθει τι συμβαίνει.

Πώς βιώνετε τη σχέση σας με το αναγνωστικό κοινό και ποιο είναι το ωραιότερο πράγμα που σας είπε ποτέ ένας αναγνώστης;

Την απολαμβάνω και φυσικά είναι ο λόγος για τον οποίο εξακολουθώ να γράφω. Δεν γράφω για μένα, γράφω για να μοιράζομαι τις ιστορίες μου με άλλους. Η σχέση μου με τους αναγνώστες δείχνει πως κάτι κάνω καλά. Και σε ποιον δεν αρέσει η επιβράβευση; Όσον αφορά το ωραιότερο πράγμα, χωρίς να αναφέρω λεπτομέρειες, κρατάω στην καρδιά μου το ότι μία αναγνώστρια ανέφερε ότι διαβάζοντας ένα βιβλίο μου ηρέμησε η ψυχή της.

Είστε ο άνθρωπος που καθρεφτίζει τη ζωή του στα social media;

Ένα μέρος της ναι. Θα διαφημίσω τη δουλειά μου -μιας και είναι ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μου-, θα ανεβάσω ένα ωραίο τραγούδι, επειδή μου αρέσει να μοιράζομαι μουσική, θα δείξω ένα ωραίο φαγητό που έφτιαξα και φυσικά θα μοιραστώ τη συνταγή, επειδή μετά τη μουσική μου αρέσει να μοιράζομαι και φαγητό -βασικά, μου αρέσει το φαγητό, τελεία- ή και σπάνια κάποια σκέψη μου, όταν κρίνω πως αυτό που θέλω να πω δεν έχει ήδη ειπωθεί από εκατοντάδες λογαριασμούς (ή ότι… θα πλήρωνα για να εκφραστώ. Έχω έναν βασικό κανόνα: αν θεωρώ πως αξίζει να δώσω 10 ευρώ για να πω κάτι, το λέω. Αν θεωρήσω πως δεν αξίζει για τον οποιονδήποτε λόγο, τότε σωπαίνω. Και για να πω την αλήθεια, μου αρέσει περισσότερο να ακούω από το να μιλάω, οξύμωρο βέβαια αν αναλογιστεί κανείς το γεγονός πως δίνω συνεντεύξεις). Μέχρι εκεί. Όχι μόνο επειδή μου αρέσει η ιδιωτικότητα, αλλά και επειδή δεν πιστεύω ότι η ζωή μου είναι ενδιαφέρουσα. Είναι βαρετή, είμαι κι εγώ βαρετός και μου αρέσω έτσι.

Η τοξικότητα των social media σας απασχολεί;

Φυσικά, αφού εν μέρει διαμένω κι εγώ στον συγκεκριμένο χώρο. Τις συμπεριφορές των άλλων δεν μπορώ να τις ελέγξω, μπορώ όμως να ελέγξω τη δική μου και προσπαθώ να μη γίνομαι ο ίδιος τοξικός. Από εκεί και πέρα, προσπαθώ να κρατάω ισορροπίες: ξέρω πως ο αλγόριθμος όλο και κάποιο δράμα θα μου πετάξει στο timeline, οπότε φροντίζω να το εμπλουτίζω με μπόλικο περιεχόμενο από bichon, γάτες, corgie και k-dramas - γενικότερα, ό,τι με κάνει να χαμογελάω.

Όλες οι ειδήσεις

Αφήγημα εκλογών ετοιμάζει η κυβέρνηση: Ο σκόπελος της ακρίβειας και η ρητορική της διπλής κάλπης

Προβληματισμός για την αύξηση των κρουσμάτων: Επιχειρησιακό σχέδιο 5 σημείων στο ΕΣΥ για το νέο κύμα της πανδημίας

Σοκ στις ΗΠΑ: Βρέθηκαν πάνω από 40 νεκροί μετανάστες σε ρυμουλκό φορτηγού

Μειωμένος ο κίνδυνος Αλτσχάιμερ για όσους ηλικιωμένους έχουν κάνει αντιγριπικό εμβόλιο