Βιβλιοπαρουσίαση: «Η αγάπη στο τέλος. Ιστορίες για μια ζωή αλλιώς» του Φαίδωνα Καλοτεράκη

Το βιβλίο του Φαίδωνα Καλοτεράκη «Η αγάπη στο τέλος» (εκδόσεις ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ) αποτελεί οδικό χάρτη αισιοδοξίας! Αυτός καθ΄ εαυτός ο τίτλος του βιβλίου, ο οποίος αποτελεί και τίτλο του επιλόγου, συμπυκνώνει την βασική υπαρξιακή στάση του συγγραφέα και αποτελεί πρίσμα μέσα από το οποίο πρέπει να διαβαστεί το αποτελούμενο από 475 σελίδες πόνημά του.

Η αισιοδοξία αυτή δεν αποτελεί απλώς έναν ευσεβή πόθο. Αντιθέτως, αποτελεί την διαρκή και συνεπή απάντησή  του σε όσα η ζωή παρουσίασε ενώπιόν του κατά τη διάρκεια της πολυπράγμονος σταδιοδρομίας του. 

Το εξώφυλλο του βιβλίου, το γεμάτο ανεμελιά, πιθανόν να προδιαθέτει τον αναγνώστη για κείμενα ανάλαφρα, σχετικά με παιδικές ή ρομαντικές μικρές ιστορίες. Και πράγματι, ο τίτλος του δεύτερου κεφαλαίου «Παιχνίδι» φαίνεται να δικαιώνει αυτή την εντύπωση. Σταδιακά, όμως, το σκηνικό αλλάζει και θέματα δύσκολα καλούν τον αναγνώστη σε μια κατάδυση προκειμένου να ανοίξει έναν διάλογο με τον συγγραφέα. Και αυτό δεν έχει και μεγάλη δυσκολία. Σε κάθε κεφάλαιο, σε κάθε σελίδα, ο αναγνώστης συναντά θέματα τα οποία βρίσκονται στην καθημερινότητα όλων. Έτσι, η ανάγνωση μεταβάλλεται σε ευχάριστο διάλογο με τον συγγραφέα, έτοιμο να ακούσει και να απαντήσει σε προσωπικές  αναζητήσεις και προβληματισμούς. Οι τίτλοι των κεφαλαίων είναι μονολεκτικοί, συμπυκνώνουν όμως τη στοχοθεσία του συγγραφέα: 

Ευγνωμοσύνη, Παιχνίδι, Τέχνη, Γυναίκα, Συναισθήματα, Θάνατος, Εξάρτηση, Κοινότητα, Πρότυπα, Worldview, Πίστη, Αγάπη, Οριοθέτηση, Συγχώρεση, Η αγάπη στο τέλος.

Η φρέσκια ματιά και η παιδική τρυφερότητα δεν λείπουν από καμία σελίδα του βιβλίου και η αισιοδοξία πως η αγάπη στο τέλος πάντα ανοίγει διεξόδους και οδηγεί σε φωτεινότερες προοπτικές, δεν εγκαταλείπει τον αναγνώστη ούτε μια στιγμή. Αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό σε κάνει να προχωρείς  από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, μη μπορώντας να το αφήσεις στη μέση.

Το βιογραφικό του Φαίδωνα Καλοτεράκη ίσως και να προσφέρει μια εξήγηση γι΄ αυτή την έστω και επιφανειακή αντίφαση. Δεινός αθλητής και μουσικός, με σπουδές στη θεολογία, την φιλοσοφία και την ψυχολογία, αφιέρωσε τις περισσότερες δυνάμεις και τον χρόνο του στο έργο της απεξάρτησης, καταλαμβάνοντας θέσεις ευθύνης υψηλές. Εργάζεται στο ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ, είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Θεραπευτικών Κοινοτήτων, αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Θεραπευτικών Κοινοτήτων, επιστημονικός συνεργάτης του γραφείου του ΟΗΕ για τα ναρκωτικά και το έγκλημα και πρόεδρος των κέντρων πρόληψης του δήμου Θεσσαλονίκης ΣΕΙΡΙΟΣ. Είναι επόμενο, μετά από τόσες δεκαετίες ενασχόλησης με την αθέατη, τη δύσκολη και ενίοτε σκοτεινή πλευρά της καθημερινότητας της κοινωνίας μας, οι εμπειρίες του να είναι πολλές και τα συμπεράσματα που θα είχε να προσφέρει σε όλους μας, απολύτως τεκμηριωμένα και πολύτιμα. Όντως αυτό συμβαίνει, όχι όμως με τον τρόπο που θα περίμενε κανείς.

Στο βιβλίο του Φαίδωνα Καλοτεράκη δεν παρουσιάζονται απρόσωπες ιδέες, εμπειρίες ή προτάσεις,  αλλά ιστορίες με πρόσωπα αληθινά, πρόσωπα που υπέφεραν, πρόσωπα που διδάσκουν με το σθένος ή τις αδυναμίες τους, με τη συμπεριφορά τους, με τον πόνο τους, με τη σοφία τους, την αποκτημένη με μόχθο πολύ.  Ακόμη όμως και με τον τρόπο αυτό, τα στοιχεία, τα συμπεράσματα και οι προτάσεις, απλοποιημένα αλλά ακριβέστατα, προσφέρουν στον αναγνώστη μια επαρκή και, δυστυχώς, απαραίτητη πλέον ενημέρωση για φλέγοντα θέματα, καθώς και για το σύνολο των αιτίων και των συνεπειών τους, που, θέλουμε δεν θέλουμε, αφορούν πτυχές της κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής και, ιδιαίτερα, της οικογενειακής ζωής. Η γνωριμία με τις θεραπευτικές κοινότητες και τον τρόπο λειτουργίας τους υποδεικνύει, έστω και με έμμεσο τρόπο, την ανάγκη των ανθρώπων να σχετίζονται και, μέσω της κοινοτικής ζωής, να βρίσκουν διέξοδο σε υπαρξιακά και ψυχολογικά προβλήματα, στα οποία οι ουσίες προσφέρουν ένα υποκατάστατο λύσης με τραγικό όμως κόστος.

Απέναντι στην τραγικότητα αυτή ο συγγραφέας δεν αποστασιοποιείται ούτε και κρύβεται πίσω από στατιστικές. Δεν απωθεί. Ενεργοποιείται και απαντά. Και πρώτη απάντηση αποτελεί το χιούμορ. Για τον συγγραφέα, το χιούμορ αποτελεί το απαύγασμα των δύο βασικών ανθρώπινων δραστηριοτήτων, οι οποίες, όταν προσεγγιστούν με σοβαρότητα, διαμορφώνουν την καλώς εννοούμενη παιδικότητα. Ποιες είναι αυτές; Η τέχνη και η πνευματικότητα. Όσον αφορά την τέχνη, η θέση της στη ζωή του συγγραφέα γίνεται εμφανής από την επιλογή του να συνοδεύσει το βιβλίο του αυτό με ένα cd αποτελούμενο από 20 τραγούδια που αντιστοιχούν σε κάθε κεφάλαιο. Όσον αφορά την πνευματικότητα, ο Φαίδωνας Καλοτεράκης, με διακριτικότητα αλλά και μαστοριά, ανοίγει μικρές τομές σε όλα τα θέματά του και ενσταλάζει ψήγματα της χριστιανικής κοσμοθεωρίας. Είναι αρκετές αυτές οι παρεμβάσεις ώστε ο αναγνώστης να αναγνωρίσει με σχετική ευκολία τον συγγραφέα ως στοχαστή και δρώντα άνθρωπο με σταθερό κέντρο, το όνομα του Ιησού Χριστού.

Η υπαρξιακή αυτή επιλογή διευρύνει την έννοια της αγάπης που αποτελεί την σταθερή, θεατή ή αθέατη, έννοια του έργου του. Για εκείνον, η αγάπη δεν αποτελεί έκφραση συναισθήματος αλλά πηγή έμπνευσης και δράσης εν μέσω καταστάσεων, στις οποίες έχουν αναδυθεί οι αυτοκαταστροφικές δυνάμεις της ανθρώπινης ψυχής. Μπορεί ο τίτλος του βιβλίου να είναι «Η αγάπη στο τέλος», ο υπότιτλος όμως ίσως και να κρύβει την δική του πρόταση: «Ιστορίες για μια ζωή αλλιώς». Σε αυτό το «αλλιώς» βρίσκεται όλο το μυστικό αλλά και όλη η κρυμμένη ευγενής αλλά και αποφασιστική επαναστατικότητα των κειμένων του. Και εκεί που ο κόσμος έχει κάνει τις γνωστές και εμφανείς σε όλους μας επιλογές, έρχεται εκείνο το «αλλιώς» και δείχνει την λύση μέσω μιας σχέσης που απαντά στις αυτοκαταστροφικές τάσεις του σύγχρονου ανθρώπου. Έρχεται να του προσφέρει την αισιοδοξία και την ελπίδα στο πρόσωπο του Χριστού, ως το διαχρονικό σταθερό σημείο διεξόδου από τις σκοτεινές διαδρομές των καιρών μας, αλλά και ως πηγή εμπειρίας  μιας νέας προοπτικής που μπορεί να ανήκει στο μέλλον, τα σημάδια της όμως είναι ήδη εμφανή στο παρόν για όσους θελήσουν να τα αναγνωρίσουν.

Το βιβλίο του Φαίδωνα Καλοτεράκη «Η αγάπη στο τέλος. Ιστορίες για μια ζωή αλλιώς» αποτελεί κατ΄ ουσίαν ένα «μαράναθά», ένα «ελθέ Κύριε» τώρα που Τον χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ. Η συνάντηση της πολυπρόσωπης πραγματικότητας με αυτήν την επίκληση έρχεται αβίαστα, χωρίς ίχνος διδακτισμού, γεγονός που κάνει το βιβλίο αυτό να διεκδικεί σπάνια πρωτοτυπία, προσφέροντας στον αναγνώστη πρωτόγνωρες εμπειρίες.