Οι ταινίες της εβδομάδας: Οι γυναίκες του Μεξικού και εκείνες του Τσιώλη (vids)

Ρόμα (Roma) του Αλφόνσο Κουαρόν / ****1/2

Στην γειτονιά Ρόμα της Πόλης του Μεξικού  το ’71, η Κλεό, μία από τις δύο υπηρέτριες άνετου μεσοαστικού σπιτιού που χωρά την εξαμελή οικογένεια ενός γιατρού και της συζύγου του αλλά και μία γιαγιά και έναν σκύλο, έχει την επιμέλεια της φροντίδας των τεσσάρων παιδιών αλλά και της γενικής καθαριότητας. Βγαίνοντας ραντεβού με έναν νεαρό εκπαιδευόμενο στις πολεμικές τέχνες από τις φαβέλες της πόλης θα μείνει έγκυος βιώνοντας υπομονετικά μια προσωπική τραγωδία που συμπίπτει με τη διάλυση του γάμου της αφεντικίνας της...Εστιάζοντας στα σαπουνόνερα και τις ασπρόμαυρες αντανακλάσεις τους στην σπιτική αυλή, ο Μεξικανός Αλφόνσο Κουαρόν μας εισάγει από την πρώτη στιγμή σε έναν κόσμο βαθιά προσωπικό αλλά και ταυτόχρονα οικείο, συλλογικό. Είναι ο κόσμος των δικών του βιωματικών αναμνήσεων που ανασύρει εδώ σε ένα ασπρόμαυρο ταξίδι στο παρελθόν που χρησιμοποιεί κάθε διαθέσιμο αφηγηματικό και τεχνικό μέσο για να υφάνει μια προσωπική κατάθεση ψυχής. Απέναντι σε όσα τον διαμόρφωσαν και σημάδεψαν την ζωή του, τη ζωή των δικών του ανθρώπων, τη ζωή της πατρίδας του.

Ο Κουαρόν, δημιουργός ολοκληρωμένος με σταθερά εξελικτική πορεία και ευρεία γκάμα «ειδών» με τα οποία έχει καταπιαστεί (αρκεί να αναφέρουμε εν τάχει τα προηγούμενα φιλμ του «Μεγάλες προσδοκίες», «Θέλω και τη μαμά σου»,«Ο Χάρι Πότερ και ο αιχμάλωτος του Αζκαμπάν»,«Τα παιδιά των ανθρώπων», «Gravity») και επιβραβευτεί με Όσκαρ σκηνοθεσίας, χρησιμοποιεί την οπτική ενός δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ για να μιλήσει για ένα προσωπικό δράμα που ανάγεται σταδιακά σε πολιτικό σχόλιο. Εστιάζει στην τελετουργία της οικογενειακής καθημερινότητας, στην ακινησία των άψυχων αντικειμένων, στην μεγαλοσύνη της ενός φυσικού τοπίου μα κυρίως στις λεπτομέρειες της ανθρώπινης συμπεριφοράς τοποθετώντας με φλας μπακ στον χρόνο και με μια αεικίνητη ρευστή αφήγηση την κάμερα σε διαδικασία διαλόγους ανάμεσα στα πρόσωπα και την εκεί έξω πραγματικότητα. Είναι η πολιτική αναταραχή μιας πόλης που βράζει, που επαναστατεί, που πνίγεται και έρχεται απαπάντεχα αλλά απολύτως ρευστά και φυσιολογικά να συνδεθεί με το προσωπικό στοιχείο.

Χρησιμοποιώντας το ασπρόμαυρο ψηφιακό σινεμασκόπ των 65mm και τις ήρεμες αντιθέσεις του, τον ήχο της πόλης και τους ψιθύρους που χάνονται πίσω από κλειστές πόρτες, φέρνει βαθμιαία την ένταση στο προσκήνιο και το στυλιζάρισμα στην υπηρεσία ενός συναισθηματικού χειμάρρου που φουσκώνει λεπτό με το λεπτό. Σε κάθε κλειστή, καθησυχαστική σπιτική οπτική έρχεται η αντίθεση του εξωτερικού τοπίου, η μεγαλοπρέπεια ενός ευρύτερου σχολίου για όσα έγιναν στην ιστορία των τελευταίων 40 χρόνων και βάλε στη χώρα του, τοποθετώνας την γυναίκα στο επίκεντρο. Την γυναίκα ως σημείο αναφοράς και αντοχής στον χρόνο και τη φθορά σε ένα κινηματογραφικό κρεσέντο που σε συνεπαίρνει σαν να σε βαπτίζει στην συγκινησιακή του δύναμη. Ένας αριστοτεχνικός φόρος τιμής του σκηνοθέτη στον δικό του λαό, στην τέχνη του σινεμά (οι σινεφίλ αναφορές, ο εκμοντερνισμός του ιταλικού νεορεαλισμοὐ) και όσα τον ορίζουν.

Spider-Man: Μέσα στο Αραχνο-σύμπαν (Spider-Man: Into The Spider –Verse) των Μπομπ Περσικέτι, Πίτερ Ράμσι και Ρόντνεϊ Ρόθμαν / ****

Μισός Αφροαμερικανός, μισός Πορτορικανός, ο έφηβος Μάιλς Μοράλες  από τον Μπρούκλιν προσπαθεί να προσαρμοστεί στο καινούριο ιδιωτικό σχολείο που πηγαίνει στο Μανχάταν. Η ζωή του δυσκολεύει ακόμα περισσότερο όταν τον δαγκώνει μια ραδιενεργή αράχνη χαρίζοντας του υπερδυνάμεις τις ίδιες ακριβώς που έχει ο άλλος Σπάιντερ-Μαν, ο «πραγματικός», τον οποίο και θα βρει να μάχεται στον νεοϋορκέζικο υπόγειο όπου ο δαιμόνιος Kingpin έχει κατασκευάσει  πυρηνικό επιταχυντή - πύλη σε άλλα παράλληλα σύμπαντα, έλκοντας διαφορετικές εκδοχές του Ανθρώπου-Αράχνη στον κόσμο του Μάιλς. Επίτευγμα-έκπληξη στον χώρο του ανιμέισον, τούτο το καρτούν της Sony διεγείρει τον αμφιβληστροειδή καταφέρνοντας να μεταδώσει ακόμα και στον αμύητο φαν της υπερηρωικής φαντασίας την αίσθηση του ξεφυλλίσματος ενός πολύχρωμου ζωγραφισμένου στο χέρι κόμικ στην κινηματογραφική οθόνη. Πάντα με την αρωγή της τεχνολογίας, συνδυασμός εδώ των ψηφιακών γραφικών και των τεχνικών σχεδιασμού στο χέρι που αναπαριστά την κοκκώδη υφή των κόμικς και χαρίζει μια ιδιαίτερη δυναμική στην εικονογραφία, πλούσια σε χρώματα και σχήματα. Είμαστε σίγουροι ότι ο Σταν Λι, πατέρας του Σπάιντερ-Μαν και πατριάρχης των κόμικς της Marvel που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, έχει ευλογήσει με τα χίλια το εμπνευσμένο από ένα κόμικ της σειράς του Spider-Man το 2011 σενάριο.  Ένα καρτούν (σε 2D αλλά και 3D) που με δεξιοτεχνία στη δράση και πιστότητα στις κόμικς καταβολές του μιξάρει εναλλακτικά το πνεύμα του ήρωα πίσω από τη μάσκα που παλεύει να ισορροπήσει πάνω στους δικούς του ιστούς αράχνης. Με σπιρτάδα στο χιούμορ και την ανάπλαση των χαρακτήρων ο διεθνής Σπάιντερ-Μαν από τα χέρια των δημιουργών της «Ταινίας Lego» και του «21 Jump Street», γέννημα-θρέμμα της Αμερικής του Ομπάμα, διευρύνει τις δυνατότητες του σύγχρονου ανιμέισον.

Γυναίκες που περάσατε από δω του Σταύρου Τσιώλη / **1/2

Λαϊκός φιλόσοφος και κωμικογράφος ακριβείας του νεοελληνικού σουρεαλισμού, ο Σταύρος Τσιώλης επανέρχεται στα κινηματογραφικά πράγματα μετά την «σκυλάδικη»  περιπλάνηση του  «Φτάσαμεεε!...» (2004) σε μία άλλου τύπου ταινία δρόμου όπου οι περιπλανώμενοι χαρακτήρες –κυρίως γυναίκες με βαρύ προσωπικό φορτίο και άντρες με ερωτικά βάσανα – αποκαλύπτουν τα παθήματά  τους σε δύο τσιλιαδόρους αυτοσχέδιου υπαίθριου καφενείου για χάρη των παράνομων εργασιών σε παρακείμενη πολυκατοικία. Η μελαγχολία, η θλίψη της ζοφερής σύγχρονης πραγματικότητας και των προσωπικών βιωμάτων ποτίζει τους διαλόγους και τα περίπου «ακίνητα» εδώ σκετς καθώς ο σκηνοθέτης κλείνει με αυτό το φιλμ την επιτυχημένη και δημοφιλή σήμερα τριλογία «γυναικών» που ξεκίνησε με τον Χρήστο Βακαλόπουλο («Παρακαλώ γυναίκες, μη κλαίτε», «Ας περιμένουν οι γυναίκες») γύρω από το νεοελληνικό παράλογο και τη σχέση ανδρών-γυναικών. Με ιστορίες φιλοσοφημένες, γαργαλιστικές και αυτοσαρκαστικές, εμβόλιμες σκηνές από παλαιότερες ταινίες του δημιουργού αλλά και μπόλικη πικρία σε σκηνές χωρίς «δράση» που αφαιρούν πόντους από την κινηματογραφικότητα του φιλμ.

Παίζουν: Κωνσταντίνος Τζούμας, Ερρίκος Λίτσης, Ελένη Ουζουνίδου, Ελλη Τρίγγου

Aquaman του Τζέιμς Γουάν / **

Ο Ατλάντειος Aquaman, κατά κόσμον Αρθουρ Κέρι, γιος θαλασσινής βασίλισσας και στεριανού φαροφύλακα, καλείται να αντιμετωπίσει τον πολεμοχαρή αδελφό του Ορμ που θέλει να ενώσει τα επτά υδάτινα βασίλεια και να κηρύξει τον πόλεμο στους ανθρώπους, βρίσκοντας παράλληλα την Χαμένη Τρίαινα του Ατλαντα για να γίνει βασιλιάς. Υπερπαραγωγή ολκής, με αναρίθμητες σεκάνς  που συνιστούν διαφορετικούς κινηματογραφικούς κόσμους, η υποβρύχια υπερηρωική περιπέτεια του Τζέιμς  Γουάν («Σε βλέπω»,« Παγιδευμένη ψυχή»,«Το κάλεσμα»,«Μαχητές των δρόμων 7») βουτάει στα βαθιά και πνίγεται στην προσπάθειά της να δώσει στον Aquaman  ξεχωριστή κινηματογραφική διάσταση στο σύμπαν της DC Comics. Αποδομώντας συστηματικά το σύμπαν των υπερηρηρώων της DC με μετριότητες («Batman V Superman: Η αυγή της δικαιοσύνης»,« Justice League»,« Ομάδα αυτοκτονίας»), η Warner κάνει κάτι παρόμοιο εδώ με όραμα ζαλιστικό που όμως έχει τη δυναμική μπουρμπουλήθρας και ταυτόχρονα το στοιχείο της έκπληξης που κρατάει όσο μια τσιχλόφουσκα, τίγκα καθώς είναι στο ψηφιακό εφέ παστέλ χρωματισμών και υποθαλάσσιων λογυδρίων κατάλληλο... κάτω των 15 ετών. Για να συνδεθούν οι πολλές σεκάνς δράσης αλλά και ο ρεαλισμός του ανθρώπινου κόσμου με αυτόν των θαλάσσιων όντων, η αφήγηση τρέχει με τα χίλια αποθεώνοντας έναν τόσο κιτσάτο χαβαλέ διαφορετικών επιρροών (επιστημονικής και ηρωικής φαντασίας) που βγάζεις  το καπέλο στον αληθινά κολοσσιαίο σταρ του Game Of Thrones, Τζέισον Μομόα, ο οποίος κατατροπώνει παλικαρίσια και με ζωώδη ορμή τέρατα και επίδοξους Ποσειδώνες  για 143 ολόκληρα λεπτά.

Παίζουν: Τζέισον Μομόα, Αμπερ Χερντ, Πάτρικ Γουίλσον, Γουίλεμ Νταφόε, Νικόλ Κίντμαν

Η ιστορία μιας πρεμιέρας  (Releve: Histoire D’ Une Creation) των Τιερί Ντεμεζιέρ και Αλμπάν Τερλέ / ***

Ντοκιμαντέρ που εισβάλλει στο άδυτο της διάσημης Σχολής Χορού της Όπερας του Παρισιού καταγράφοντας την πρώτη παραγωγή μοντέρνου μπαλέτου του χορογράφου Μπενζαμέν Μιλπιέ (ευρύτερα γνωστού για την χορογραφία του «Μαύρου κύκνου» του Ντάρεν Αρονόφσκι και συζύγου της βραβευμένης με Όσκαρ πρωταγωνίστριας Νάταλι Πόρτμαν) ως καλλιτεχνικού διευθυντή της σχολής με τον παλαιότερο θίασο μπαλέτου στον κόσμο. Επίμονα, υπομονετικά, χωρίς το κινηματογραφικό θέαμα να έχει εδώ προτεραιότητα (σε αντίθεση με το ντοκιμαντέρ του Βιμ Βέντερς για την ιέρεια του χορού Πίνα Μπάους, για παράδειγμα), αποκαλύπτεται η ομορφιά του χορού και της δημιουργίας και μέσα από κάθε πτυχή της καθημερινής ενασχόλησης του Μιλπιέ με τους χορευτές, την προετοιμασία της παράστασης και την γραφειοκρατία της σχολής, το τίμιο πορτρέτο ενός καλλιτέχνη-εραστή του χορού με ελεύθερο πνεύμα κόντρα στις σκληρές συμβάσεις του μπαλέτου.

Στις αίθουσες προβάλλονται, ακόμη, η βιογραφία της πολεμικής ανταποκρίτριας Μάρι Κόλβιν «Ο δικός της πόλεμος» του Μάθιου Χάινεμαν με την Ρόζαμουντ Πάικ στον πρώτο ρόλο, το καρτούν «Ο ασπροδόντης» του Αλεξάντρ Εσπιγκάρες βασισμένο στην ομώνυμη ιστορία του Τζακ Λόντον και το ντοκιμαντέρ «Ταξίδι πνοής» του Χρήστου Καρακάση για τον Γιώργο Μεσσάλα.