Κλερ Μάκιντος: Το πιο επικίνδυνο πράγμα που αντιμετωπίζω είναι μια... κακή κριτική

Είναι η ανερχόμενη σταρ του ψυχολογικού θρίλερ στη Μεγάλη Βρετανία, η οποία γνώρισε εξαρχής τεράστια επιτυχία, με τα βιβλία της να γίνονται το ένα μετά το άλλο μπεστ σέλερ και να μεταφράζονται σε περισσότερες από τριάντα χώρες. Μιλήσαμε μαζί της με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψή της στην Ελλάδα, για τον βίαιο και ζοφερό κόσμο της μυθοπλασίας με τον οποίο επέλεξε να ασχολείται - και διαπρέπει...

Ηδη από το πρώτο σας μυθιστόρημα με τίτλο «Σ’ άφησα» γνωρίσατε την επιτυχία – μάλιστα το 2015 ήταν το πρώτο σε πωλήσεις αστυνομικό μυθιστόρημα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Tι σας έκανε να επιλέξετε να γράφετε ψυχολογικά θρίλερ; Πώς στραφήκατε σε αυτόν τον σκοτεινό, βίαιο και αποτρόπαιο κόσμο της μυθοπλασίας;

Πέρασα δώδεκα χρόνια δουλεύοντας στην αστυνομία – κάτι που μου έδωσε όχι μόνο τη γνώση εκ των έσω του τρόπου διεξαγωγής των ερευνών, αλλά ήταν και η τέλεια ευκαιρία να μάθω να παρατηρώ τους ανθρώπους. Πάντως, τα τρία πρώτα μυθιστορήματά μου είναι ψυχολογικά θρίλερ, τα οποία εστιάζουν περισσότερο στις σχέσεις των εμπλεκόμενων και στον αντίκτυπο του εγκλήματος, παρά στο ίδιο το έγκλημα. Αυτό που με γοητεύει, σε κάθε περίσταση, είναι ό,τι κάνει τους ανθρώπους να περνούν τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στο «καλό» και το «κακό» και, επίσης, το πού μπορούμε να φτάσουμε όταν ξεπεράσουμε τα όριά μας. Ασχολούμαι ιδιαίτερα με αυτό στο τέταρτο μυθιστόρημά μου, το οποίο αφορά τον αντίκτυπο μιας κρίσιμης απόφασης στη σχέση ενός ζευγαριού.

Ησασταν αστυνομικός ντετέκτιβ που έγινε δημοσιογράφος και κατέληξε να γίνει μυθιστοριογράφος. Πώς βοήθησε η προηγούμενη εργασιακή σας εμπειρία με τη συγγραφή ψυχολογικών θρίλερ;

Είτε όταν καταγράφεις και αναλύεις ένα γεγονός είτε όταν γράφεις ένα μυθιστόρημα, ασχολείσαι με την αφήγηση. Αλλά και η ενασχόληση με μια περίπλοκη έρευνα εγκλήματος είναι μια διαδικασία παρόμοια με την ύφανση των πτυχών ενός μυθιστορήματος. Οταν, για παράδειγμα, αναλύεις την ιστορία ενός θύματος σε κομμάτι μιας εφημερίδας, την παρουσιάζεις με τον πιο απορροφητικό και συναρπαστικό τρόπο. Αυτό κάνω και ως μυθιστοριογράφος. Η δουλειά μου ως αστυνομικός με εξέθεσε σε κάθε λογής ανθρώπους, κάτι που αποτελεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα για μένα τώρα και μου δίνει τη δυνατότητα να δημιουργώ ολοκληρωμένους χαρακτήρες. 

Διερευνάτε σχεδόν κάθε πιθανή έκφανση της ψυχολογικής βίας. Πίσω από τα βιβλία σας μοιάζει να έχει προηγηθεί ενδελεχής έρευνα. Πόσο απέχει η φαντασία από την πραγματική ζωή; Και πώς η πραγματική ζωή επηρεάζει, τελικά, την φαντασία;

Το αστυνομικό μου υπόβαθρό μου έδωσε μια σαφή και μεγάλη εικόνα της ψυχολογικής βίας. Επίσης, γράφω από την πλευρά μιας γυναίκας του σήμερα που δεν παύει να ανησυχεί για την ασφάλειά της - όπως όλες οι γυναίκες, ακόμη και όταν βρίσκονται σε ένα σχετικά ασφαλές περιβάλλον. Στα βιβλία μου εξερευνώ τους χειρότερους φόβους μου. Και είμαι ευτυχής όταν καταφέρνω να τους κρατήσω περιορισμένους στη σελίδα!

Είστε το ανερχόμενο αστέρι του ψυχολογικού θρίλερ στη Μεγάλη Βρετανία και έχετε αποκτήσει διεθνή φήμη με βιβλία όπως το «Σε είδα» και το πιο πρόσφατο «Ξέχασέ με». Ποιο είναι το καλύτερο που ακολουθεί μία τέτοια αναγνώριση; Και ποιο είναι το χειρότερο τίμημα αυτής της επιτυχίας;

Υπάρχει μία τεράστια πίεση να συνεχίσω να γράφω μπεστ σέλερ και πρέπει να προσπαθήσω να την αγνοήσω και να επικεντρωθώ στη συγγραφή του βιβλίου – σύμφωνα, πάντα, με τις δυνατότητές μου. Το καλύτερο που μου συμβαίνει στην καριέρα μου μέχρι στιγμής είναι το ταξίδι: Αισθάνομαι πολύ τυχερή που έχω την ευκαιρία να επισκέπτομαι τόσες πολλές διαφορετικές χώρες και να συναντώ αναγνώστες από όλο τον κόσμο. Οσο για το χειρότερο; Είναι η κενή σελίδα...

Αλήθεια, τι σας αγχώνει περισσότερα στη διαδικασία της συγγραφής ενός βιβλίου; Αλλά και ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία, τελικά, για έναν συγγραφέα;

Το γράψιμο είναι όπως κάθε άλλη δουλειά - ορισμένες μέρες είναι πιο δύσκολες από κάποιες άλλες. Σπάνια αγωνίζομαι για να βρω ιδέες - ενδεχομένως, αν με ρωτήσετε ξανά σε είκοσι χρόνια ίσως να έχω διαφορετική απάντηση! Αλλά συχνά αισθάνομαι σαν να έχω χαθεί μέσα στην πλοκή και δεν μπορώ να βρω την έξοδο. Συνήθως γράφω σκηνές για τις οποίες γνωρίζω ότι μπορεί να καταλήξω στο ότι δεν θα τις κρατήσω, αλλά και αυτές τελικά είναι απαραίτητες για να περάσω στο επόμενο στάδιο του βιβλίου. Αρχίζω κάθε μέρα πηγαίνοντας βόλτα με το σκυλί μου πλάι στο ποτάμι και σε αυτό το χρονικό διάστημα είναι που θα σχεδιάσω την επόμενη σκηνή που θα γράψω.

Ο Στίβεν Κινγκ στο πασίγνωστο μυθιστόρημά του «Μίζερι» έγραψε για έναν συγγραφέα που φυλακίζεται και βασανίζεται από μία φανατική αναγνώστριά του. Η γραμμή που διαχωρίζει τη μυθοπλασία από την πραγματικότητα είναι συχνά εξαιρετικά λεπτή. Ποιο είναι το διακύβευμα όταν γράφετε μια ιστορία; Μπορεί η λογοτεχνία να αποδειχτεί ένα επικίνδυνο παιχνίδι;

Στην πραγματικότητα, η ζωή ενός μυθιστοριογράφου είναι εξαιρετικά επικίνδυνη σε ορισμένες χώρες όπου ο λόγος παρακολουθείται και τα βιβλία λογοκρίνονται. Εχω την τύχη να ζω σε μια ελεύθερη κοινωνία στην οποία μπορώ να γράψω αυτό που θέλω και αυτό το προνόμιο το αναγνωρίζω κάθε μέρα. Πάντως, για μένα, το πιο επικίνδυνο πράγμα που αντιμετωπίζω στην πραγματικότητα λόγω της ενασχόλησής μου με τη λογοτεχνία είναι μια… κακή κριτική - αν και, ευτυχώς, δεν έχω πάρει πολλές τέτοιες!

Τα μυθιστορήματά σας είναι προσεκτικά δομημένα. Καταστρώνετε την πλοκή σας από την αρχή στην κάθε λεπτομέρεια ή έχετε μία γενική ιδέα και ξεκινάτε να γράφετε αυτοσχεδιάζοντας;

Μου αρέσει να σχεδιάζω τις ιστορίες μου, ιδίως όταν αποδεικνύονται ιδιαίτερα περίπλοκες. Σχεδιάζω τις κύριες ανατροπές, αλλά παραμένω αρκετά ευέλικτη καθώς γράφοντας αλλάζω συχνά κατεύθυνση. Σε αυτόν τον σχεδιασμό της πλοκής καταφεύγω σε παραδοσιακά εργαλεία -χαρτί και στη συνέχεια αλλεπάλληλα post it- για να σιγουρευτώ ότι είμαι σε θέση να γνωρίζω περίπου πού θα γίνουν οι βασικές σκηνές. Στη συνέχεια, ξεκινάω να γράφω. Το προσχέδιο μου παίρνει περίπου πέντε μήνες και ακολουθεί ένα ακόμη που χρειάζεται γύρω στους τρεις μήνες – συνήθως, όμως, από το προσχέδιο χρησιμοποιώ πολύ λίγα υλικά.

Εχετε καταλήξει τι ιδιαίτερο έχει εκείνη η στιγμή που αποφασίζετε ότι μπορείτε να αρχίσετε τη σύνθεση μιας ιστορίας; Πώς αντιλαμβάνεστε την έμπνευση;

Η έμπνευση μπορεί να έρθει ανά πάσα στιγμή και από οπουδήποτε. Μερικές φορές είναι μία συνομιλία που κρυφακούω ή ένα άρθρο μιας εφημερίδας και μερικές φορές είναι μια ερώτηση του τύπου: «Τι θα συνέβαινε αν…». Μερικές φορές στρέφομαι στις φοβίες μου για να διερευνήσω τι πραγματικά σημαίνουν. Είναι πάντα συναρπαστικό όταν μια ιδέα εξελίσσεται σε κάτι για το οποίο μπορώ πλέον να γράψω ένα ολόκληρο μυθιστόρημα.

Θα μπορούσατε να μας αποκαλύψετε ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος για εσάς τους συγγραφείς;

Οτι ξοδεύουμε όλη μας την ώρα γράφοντας! Τις τελευταίες μέρες έχω γράψει μερικά κομμάτια για το επόμενο μυθιστορήμά μου, αλλά έχω επίσης δώσει συνεντεύξεις σε διαφορετικές χώρες, πραγματοποίησα πολλές τηλεδιασκέψεις σχετικά με τη στρατηγική μάρκετινγκ για το νέο μου βιβλίο και έκανα και τη φορολογική μου δήλωση.

Ποιο είναι το όφελος που έχετε ως συγγραφέας σε σχέση με το πώς βλέπετε τα πράγματα στον κόσμο;  

Πολλοί από εμάς επιθυμούν να κατανοούν τον κόσμο - αλλά δεν έχουν όλοι την ικανότητα να το κάνουν αυτό επαρκώς. Για μένα, η γραφή είναι ένας τρόπος να εξερευνώ τα ερωτήματα που έχω σχετικά με την κοινωνία και τους ανθρώπους της – κάτι που με γοητεύει ιδιαίτερα, αλλά αποτελεί και μία μορφή κάθαρσης. 

Πώς βλέπετε τα πράγματα στις μέρες μας; Ποιος είναι ο λόγος που αντιμετωπίζουμε ξανά την άνοδο της ξενοφοβίας και των εθνικισμών; Τι έχετε να πείτε για το Brexit, θα πραγματοποιηθεί;

Είμαι βαθιά λυπημένη από την άνοδο της ξενοφοβίας. Και αυτό γιατί από τότε που με θυμάμαι, θεωρώ ότι ανήκω σε έναν πολυπολιτισμικό κόσμο και μισώ κάθε μορφή ρατσισμού. Η Βρετανία βρίσκεται σε μία ιδιαίτερα δύσκολη θέση αυτή τη στιγμή. Και δεν είμαι καθόλου σίγουρη για το τι θα επακολουθήσει στο μέλλον.

Τι σημαίνει να είναι κάποιος συγγραφέας στις μέρες μας; Μπορεί η λογοτεχνία να αλλάξει τη ζωή μας;

Το να διαβάζει κανείς σημαίνει τεράστια οφέλη για τον ίδιο και πρέπει να ενθαρρύνεται από νεαρή ηλικία. Πολύ συχνά, όμως, αγνοούμε τα οφέλη της ανάγνωσης για ευχαρίστηση. Οι λογοτέχνες διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο, αφού είναι εκείνοι που μέσα από τη μυθοπλασία αντικατοπτρίζουν την κοινωνία στην οποία ζούμε και μας τοποθετούν έτσι απέναντι στα προτερήματα που διαθέτουμε, αλλά και σε όλα εκείνα τα μειονεκτήματα και τις αδυναμίες μας. Και αυτό είναι κάτι εξαιρετικά χρήσιμο…

* Τα μυθιστορήματα της Κλαιρ Μάκιντος κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.