Τι συμβαίνει με το πωλητήριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

Ήταν στις 31 Ιουλίου όταν η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη μετά την αυτοψία που πραγματοποίησε στο πωλητήριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου μίλησε για «την απογοητευτική κατάσταση που επικρατεί», επισημαίνοντας «σποραδικές και ελλείπουσες παραλαβές» αντικειμένων,  «ανεπαρκή παραγωγή πωλητέων αντικειμένων», «ελλείψεις ακόμα και σε βιβλία, οδηγούς και καταλόγους» και «εξαιρετικές υψηλές απώλειες εσόδων για το ΤΑΠΑ». Το σχετικό δελτίο Τύπου με τις διαπιστώσεις της υπουργού συνοδεύτηκε μάλιστα με φωτογραφίες από τα άδεια ράφια του πωλητηρίου του Μουσείου, που προκάλεσαν ένα μικρό μηντιακό σοκ όταν δημοσιεύτηκαν.

Ναι, αλλά μόλις 8 ημέρες αργότερα η εικόνα στο, ανοιχτό για το κοινό, πωλητήριο του Ε.Α.Μ. είναι εντελώς διαφορετική: Ειδώλια, κεφαλές, κοσµήµατα, αντίγραφα, βρίσκονται στη θέση τους. Το ίδιο σε ό,τι αφορά και στα ράφια των εργαστηρίων εκμαγείων στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη. Τι συνέβη; Ήταν τόσο αποτελεσματική κι ακαριαία η παρέμβαση της σημερινής πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟ ώστε χρόνια προβλήματα να επιλυθούν σε μία εβδομάδα; Όχι ασφαλώς. Απλώς η πρώτη εικόνα που συνόδευσε την επίσκεψη της υπουργού στο Μουσείο συνέπεσε με μία ατυχή στιγμή για την οποία, όμως, ήταν ενήμεροι όλοι οι καθ΄ύλην αρμόδιοι του υπουργείου και του Ε.Α.Μ.

Ποντίκια στον αεραγωγό

Αν και το τελευταίο 6μηνο είχε γίνει μία ασθμαίνουσα «επιχείρηση» για τον καλύτερο δυνατό εφοδιασμό του πωλητηρίου του Μουσείου με πορσελάνινα και υφασμάτινα, εκμαγεία, κοσμήματα και νομίσματα-πιστά αντίγραφα πρωτότυπων, μικρά αντικείμενα όπως σουβέρ κ.ά, αιφνιδίως, αμέσως μετά τις εκλογές παρατηρήθηκε στο χώρο μία δυσάρεστη οσμή. Η Τεχνική Υπηρεσία του Μουσείου που ερεύνησε το θέμα διαπίστωσε ότι η οσμή προερχόταν από ψόφια ποντίκια που είχαν εγκλωβιστεί στους αεραγωγούς του κλιματισμού.

Και μη βιαστείτε να φρικιάσετε. Σε μία πόλη όπως η Αθήνα αυτό είναι ένα φαινόμενο που δεν έχει παρατηρηθεί μόνον στο συγκεκριμένο κτίριο αλλά και σε πολλά άλλα δημόσια κτίρια, όπως π.χ.στο Μέγαρο Μουσικής. Πάντως κατόπιν αυτού ήταν αυτονόητο ότι έπρεπε να καθαριστούν και να απολυμανθούν οι αεραγωγοί, πράγμα που σημαίνει εργασία όχι απλώς ενός 24ωρου (όσο π.χ. θα διαρκούσε η συντήρηση του κλιματισμού) αλλά περισσότερων ημερών καθώς έπρεπε να ξηλωθούν οι γυψοσανίδες και μετά την ολοκλήρωση του έργου να αποκατασταθούν.

Και εξυπακούεται ότι όλη αυτή η εργασία δεν θα μπορούσε να γίνει με τα ευαίσθητα αντικείμενα προς πώληση τοποθετημένα στα ράφια. Έτσι σε συνεννόηση με τους υπευθύνους από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων τα αντικείμενα πράγματι συσκευάστηκαν, απομακρύνθηκαν κι επανατοποθετήθηκαν όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες.

Σήμερα όπως μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ένας επισκέπτης του Μουσείου, ξένος ή ημεδαπός, η εικόνα του πωλητηρίου δεν δικαιολογεί επιφωνήματα απογοήτευσης...

Υπάρχουν ωστόσο κάποιες εύλογες διαπιστώσεις της υπουργού όπως π.χ. για την έλλειψη έντυπου οδηγού στο Μουσείο. Πράγματι δεν υπάρχει διότι αυτό σημαίνει συγγραφή επιστημονικών κειμένων από αρχαιολόγους, μετάφραση των κειμένων αυτών τουλάχιστον στην αγγλική γλώσσα, νέα φωτογράφιση κλπ. Το απερχόμενο ΔΣ του ΤΑΠ είχε εξετάσει αυτό το ενδεχόμενο, προτίμησε όμως να απευθυνθεί στις εκδόσεις Καπόν προκειμένου κατόπιν συνεννόησης να εξασφαλίσει προς πώληση τον ήδη υπάρχοντα οδηγό που φέρει την έγκυρη υπογραφή του τέως διευθυντή του Μουσείου Νίκου Καλτσά. Οι σχετικές ενέργειες προμήθειας από τις εκδόσεις δεν πρόλαβαν να ολοκληρωθούν.

Ούτως ή άλλως μετά τις εκλογές η σύγκλιση του του Δ.Σ. του ΤΑΠ έγινε μόνον μια φορά κατόπιν σχετικών οδηγιών της νυν πολιτικής ηγεσίας και ως εκ τούτου κατέστη δυνατή η έγκριση μια μόνον μεταφοράς αντικειμένων από τα εργαστήρια προς το Μουσείο.

Τι έγινε σε αριθμούς

Συνολικά από τον Δεκέμβριο του 2018 έγιναν παρεμβάσεις ανακαίνισης και επανέκθεσης προϊόντων σε 19 πωλητήρια σημαντικών αρχαιολογικών χώρων, «προεξάρχοντος» στην Αττική του Ε.Α.Μ. καθώς και των Αρχαιολογικών χώρων Ολυμπιείου και Σουνίου και του Μουσείου Κανελλοπούλου.

Επίσης, από τον Ιανουάριο έως και τον περασμένο Ιούλιο παρήχθησαν συνολικά 3500 εκμαγεία, περισσότερα κατά 1551 σε σχέση με το ίδιο διάστημα το 2018.Επίσης η συνολική αύξηση των εσόδων το ίδιο διάστημα (Ιανουάριος-Ιούλιος 2019) ήταν 29,2% σε σχέση με το 2017 και τουλάχιστον 35,38% σε σχέση με το 2018, ενώ πρέπει να ληφθεί υπόψιν και το γεγονός ότι το, «δημοφιλέστερο» όλων, πωλητήριο της Ακρόπολης ήταν κλειστό λόγω ανακαίνισης, γεγονός που ήταν επιβεβλημένο διότι η κατάσταση του ήταν επικίνδυνη για τους εργαζομένους, αλλά και η εικόνα του κακή για το κοινό.

Τελικώς, στις 28 Ιουλίου ανακοινώθηκε η επιστροφή της κυρίας Χατζηπέτρου στη θέσης της προέδρου του ΤΑΠ κι ένα 24ωρο αργότερα τα ονόματα των νέων μελών του Δ.Σ.  Και χθες η υπουργός ανακοίνωσε ότι στο Διυπουργικό Νομοσχέδιο περιλαμβάνονται και δύο άρθρα (88,89) που αφορούν στο ΤΑΠΑ: Το ένα προβλέπει τον διορισμό αναπληρωματικών μελών στο Δ.Σ. του ΤΑΠ, «προκειμένου να μην περιορίζεται η δυνατότητα σύγκλισης» του Συμβουλίου και το άλλο θεσμοθετεί τη συμμετοχή στο Δ.Σ. «εκπροσώπου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ο οποίος αντικαθιστά τον όποιον ιδιώτη νομικό διόριζε ο εκάστοτε Υπουργός Πολιτισμού».

Απομένει να δούμε εάν όλα αυτά θα καταστήσουν το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων πιο ευέλικτο, πιο αποτελεσματικό και πιο λειτουργικό, όχι μόνο σε επίπεδο μηντιακών εντυπώσεων βέβαια, αλλά πρωτίστως ουσίας.