Πολιτισμός|11.08.2021 12:44

Ο συντηρητισμός στους πίνακες του Μπαρτολομέ Εστέμπαν Μουρίγιο

Newsroom

Ο Μπαρτολομέ Εστέμπαν Μουρίγιο γεννήθηκε στη Σεβίλλη το 1617 και ήταν ο μικρότερος από τα 14 παιδιά της οικογένειας του. Το 1628, οι γονείς του καλλιτέχνη πεθαίνουν και την κηδεμονία του αναλαμβάνει ένας θείος του, ο οποίος στέλνει το νεαρό Μουρίγιο να μαθητεύσει στο εργαστήριο του ζωγράφου Χουάν ντε Καστίγιο, η επίδραση του οποίου είναι εμφανής στα πρώτα του έργα

Ο δάσκαλός του τον μύησε στη ρεαλιστική ζωγραφική της Φλαμανδικής σχολής, ενώ οι επιδράσεις από το κοσμοπολίτικο περιβάλλον της Σεβίλλης είναι επίσης εμφανείς. Ένα από τα πρώτα του έργα, «Η Παναγία του Ροσάριο» φέρει σαφείς επιδράσεις τόσο από τον φλαμανδικό ρεαλισμό όσο και από τον ιταλικό μανιερισμό του 16ου αιώνα. 

«Παρθένος και Βρέφος με ροζάριο», περί το 1650-1655, Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο

Ο Μουρίγιο χειριζόμενος το ζωγραφικό πινέλο ως φωτογραφικό φακό, αιχμαλώτιζε σκηνές της καθημερινότητας στη Σεβίλλη, πόλη στην οποία έζησε και έδρασε ως καλλιτέχνης. Η ζωγραφική του καλούνταν να εκτελέσει τη λειτουργία ενός κοινωνικού ρεπορτάζ θίγοντας τα κακώς κείμενα και κυρίως την υφιστάμενη κοινωνική ανισότητα της εποχής του, η οποία και αδιαμφισβήτητα ευθυνόταν για την κοινωνική εξαθλίωση των μοντέλων του. 

«Γριά που ξεψειρίζει ένα μικρό», περί το 1670, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη

Η κουζίνα, η αλάνα, ο δρόμος, το πορνείο, η δαντελού, η ταβέρνα, ο νερουλάς, οι κουτσομπόλες, ήταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και από τις κύριες ενασχολήσεις της ευρωπαϊκής ζωγραφικής του 17ου αιώνα, με κορύφωση τη χρυσή εποχή της ολλανδικής τέχνης.

«Μικροί που παίζουν ζάρια», περί το 1665-1675, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη

Παράλληλα, ο Ισπανός ζωγράφος είναι αυτός που αντιπροσωπεύει καλύτερα τη νέα γλώσσα της πίστης, υπηρεσία στην οποία έδειξε την ιδιαίτερη ευαισθησία του, έχοντας κλίση σε ευγενικές και γλυκές αξίες. Με μια εκπληκτική ευκολία δημιούργησε μια γαλήνια και ειρηνική ζωγραφική, όπως ήταν ο χαρακτήρας του, στην οποία κυριαρχούν η δημιουργική ισορροπία, η λεπτότητα και η αγνότητα των μοντέλων του, τα οποία ποτέ δεν άγγιξαν ακραία συναισθήματα.

«Η επιστροφή του Ασώτου», μεταξύ 1667-1670, Ουάσινγκτον, National Gallery of Art

Εξαίσιος χρωματιστής και αριστοτέχνης σχεδιαστής σχεδιάζει τους πίνακές του με μια ανεφέλωτη αίσθηση της ομορφιάς και μια αρμονική μετριοπάθεια, μακριά από το δυναμισμό του Ρούμπενς και την υπερβολική ιταλική θεατρικότητα. Ένα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό των έργων του είναι η φωτεινή ομίχλη, γεμάτη με αγγέλους και χερουβείμ, που περιβάλλει τους ήρωες και τους αγίους, τα παιδιά και τις κοπέλες του. Τα λίγα πορτρέτα που ζωγράφισε είναι εξαιρετικά ζωντανά.

«Josua van Belle», 1670, Δουβλίνο, National Gallery of Ireland

Το 1660 γίνεται ένας από τους ιδρυτές και πρώτος πρόεδρος της Ακαδημίας Ζωγραφικής της Σεβίλλη και τις επόμενες δύο δεκαετίες εκτελεί πολλές σημαντικές παραγγελίες. Ο Μουρίγιο στη διάρκεια της ζωής του είχε πολλούς μαθητές και αμέτρητους θαυμαστές. Οι πίνακές του αντιγράφηκαν σε ολόκληρη την ισπανική αυτοκρατορία. Ήταν ο πρώτος Ισπανός ζωγράφος που απόκτησε πανευρωπαϊκή φήμη και μέχρι τον 19ο αιώνα ήταν ο μόνος του οποίου τα έργα ήταν ευρύτατα γνωστά έξω από τον ισπανόφωνο κόσμο.

«Οι γάμοι της Παρθένου», 1670, Λονδίνο, Wallace Collection

Το τελευταίο του έργο «Ο μυστικός γάμος της Αγίας Αικατερίνης της Αλεξάνδρειας» προοριζόταν για τον βωμό της εκκλησίας της Σάντα Καταλίνα στην Καντίθ. Ωστόσο, λέγεται, ότι δεν το ολοκλήρωσε ο ίδιος με το χέρι του. Ο καλλιτέχνης έπεσε από σκαλωσιά καθώς ασχολούνταν με το έργο του μερικούς μήνες αργότερα και πέθανε, πιθανώς από τραυματισμούς. Έτσι, κάποιοι άλλοι αναγκάστηκαν να ολοκληρώσουν το έργο του.

«Ο μυστικός γάμος της Αγίας Αικατερίνης», 1682, Κάδιθ, Museo de Cádiz
πίνακεςGoogle doodleΜπαρτολομέ Εστέμπαν Μουρίγιο