Νοµοσχέδιο «ανάσα» για το Προσφυγικό

Παράταση έως το τέλος του 2019 στην κατάσταση «έκτακτης και κατεπείγουσας ανάγκης» στο Προσφυγικό, βάσει της οποίας ανατίθενται υπηρεσίες και προµήθειες κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ∆ηµοσίου, προβλέπει νοµοσχέδιο του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής που κατατέθηκε στη Βουλή.

Η ρύθµιση αυτή έρχεται σε µια περίοδο έντονης αναταραχής στους διεθνείς οργανισµούς και στις µη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) που προσφέρουν υπηρεσίες στον προσφυγικό πληθυσµό. Ενδεικτική ήταν πρόσφατα η περίπτωση της οργάνωσης Praksis, που ανακοίνωσε αναστολή λειτουργίας για 11 δοµές που φιλοξενούν ασυνόδευτα ανήλικα λόγω καθυστέρησης πληρωµών, ενώ έχει ανακοινωθεί η διακοπή λειτουργίας δοµής στη νήσο Τήλο από τη Solidarity Now και την Τρίτη πραγµατοποίησαν στάση εργασίας οι εργαζόµενοι στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Το πρόβληµα που επικαλούνται οι οργανώσεις είναι η καθυστέρηση στη διάθεση των κονδυλίων που διατίθενται µέσω της ελληνικής κυβέρνησης ή ευθέως από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Υπενθυµίζεται ότι από το 2015 που ξέσπασε η προσφυγική κρίση το ελληνικό ∆ηµόσιο διαπίστωσε ότι είναι απροετοίµαστο να οργανώσει φιλοξενία τόσων ανθρώπων και το πρόβληµα εντάθηκε µετά το 2016, που έκλεισε για τους πρόσφυγες ο διάδροµος των Βαλκανίων προς την Ευρώπη. Από τότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε να χρηµατοδοτεί απευθείας µε σηµαντικά κονδύλια διεθνείς οργανισµούς και ΜΚΟ για να προσφέρουν υπηρεσίες στέγασης, περίθαλψης, ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, εκπαίδευσης, µε τον τρόπο που συνήθως συµβαίνει στον Τρίτο Κόσµο.

Το Δηµόσιο άρχισε να αναλαµβάνει σταδιακά τις ευθύνες του, µε τη µερίδα του λέοντος να διαχειρίζεται το υπουργείο Αµυνας -κατά παρέκκλιση των διατάξεων-, ώστε να µην καθυστερούν οι διαδικασίες σίτισης, µεταφοράς και στέγασης των προσφύγων. ∆ιαδικασίες-εξπρές Για τις συµβάσεις αυτές θεσπίστηκαν µε τους νόµους 4332/2015 και 4375/2016 διαδικασίες-εξπρές και κατά παρέκκλιση των διατάξεων (π.χ. χωρίς διαγωνισµό), µε το σκεπτικό ότι οφείλονται σε «γεγονότα απρόβλεπτα για τις αναθέτουσες Αρχές που δεν απορρέουν από δική τους ευθύνη». Με το νοµοσχέδιο που κατατέθηκε χθες, οι διαδικασίες αυτές θα µπορούν να εφαρµόζονται έως τις 31/12/2019, ενώ αρµόδιοι στις αναθέτουσες Αρχές έχουν αρχίσει να διατυπώνουν επιφυλάξεις για το κατά πόσο µπορούν να υπογράφουν απευθείας αναθέσεις στο διηνεκές.

Με άλλες διατάξεις τακτοποιούνται νοµικά και εκ των υστέρων συµβάσεις µίσθωσης χώρων και δαπάνες που πραγµατοποιήθηκαν πρόσφατα για τη στέγαση προσφύγων.

Το πρόβληµα σχετίζεται κυρίως µε τη µίσθωση ξενοδοχειακών χώρων στη Βόλβη και στα Γρεβενά, που χρησιµοποιήθηκαν για να µεταφερθεί εκεί κόσµος από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Οι µεταφορές αυτές ξεκίνησαν από το καλοκαίρι προκειµένου να αποσυµφορηθούν τα hotspots των νησιών, όπου συνωστίζονται πληθυσµοί πολλαπλάσιοι της δυναµικότητας των χώρων και δηµιουργούνται επικίνδυνες συνθήκες. Το πρόβληµα της στέγασης παραµένει έντονο στα νησιά, ειδικά στη Σάµο, ενώ στη Λέσβο επήλθε κάποια σχετική βελτίωση.

Ειδικό θέµα είναι η µέριµνα για τα 3.680 ασυνόδευτα ανήλικα. Οπως γράφαµε και σε πρόσφατο ρεπορτάζ, περισσότερα από τα µισά (1.935) διαβιούν σε δύσκολες συνθήκες (627 σε hotspots, 503 άστεγα, 260 αγνώστου διαµονής), εκ των οποίων 77 σε κράτηση. Αντί όµως να δηµιουργούνται νέες θέσεις, έρχονται εξελίξεις όπως της Praksis που διαµαρτύρεται για καθυστερούµενες πληρωµές, µε συνέπεια και εκείνη να αφήνει απλήρωτους τους εργαζόµενους και να απειλεί ότι θα κλείσει τις δοµές από την 1η Ιανουαρίου 2019.

Η κυβέρνηση υπόσχεται να λύσει τα προβλήµατα που έχουν προκύψει στις διαχειριστικές Αρχές και προκαλούν καθυστέρηση, αλλά αν δεν βρεθεί τρόπος µπορεί να επιλεγεί επιστροφή στη διαχείριση µέσω διεθνών οργανισµών, όπως είναι η Υπατη Αρµοστεία του ΟΗΕ και ο ∆ιεθνής Οργανισµός Μετανάστευσης. Μέσω Υπατης Αρµοστείας µπορεί να επιδιωχθεί παράταση στη λειτουργία της δοµής στην Τήλο, για χάρη της οποίας ο δήµος έχει πραγµατοποιήσει και κάποια επένδυση.