Πώς θα γίνει η ζωή μας... ποδήλατο με την Εθνική Στρατηγική του υπουργείου Μεταφορών

Στα συναρμόδια υπουργεία προς διαβούλευση βρίσκεται ήδη η Εθνική Στρατηγική για το Ποδήλατο (ΕΣΠ) για την περίοδο 2020 – 2030, την οποία συνέταξε το υπουργείο Περιβάλλοντος με στόχο την αύξηση της χρήσης του για τις μετακινήσεις των πολιτών την επόμενη δεκαετία.

Στις βασικές δράσεις που περιλαμβάνονται στη Στρατηγική εντάσσονται:

• Η αύξηση της μετακίνησης με ποδήλατο σε συνδυασμό με άλλα μέσα.
• Η ένταξη των συστημάτων ποδηλάτου κοινής χρήσης στο μεταφορικό σύστημα των πόλεων,
• Η χρήση ποδηλάτων για μεταφορά εμπορευμάτων μικρού βάρους σε μικρές αποστάσεις,
• Η ενίσχυση του ποδηλατικού τουρισμού,
• Η ανάδειξη του ποδηλάτου ως κατάλληλου οικονομικού μέσου για καθημερινή μετακίνηση, για άθληση και αναψυχή
• Η αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής,
• Η παροχή κινήτρων και υποστήριξη της τεχνογνωσίας για την αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

Στη δέσμη οικονομικών και φορολογικών κινήτρων που εξετάζεται και μένει να φανεί εάν τελικώς θα λάβει το πράσινο φως συγκαταλέγεται και εφαπαξ ενίσχυση ακόμα και για την αγορά συμβατικού ποδηλάτου ή κάργκο για τη μεταφορά μικρών δεμάτων, καθώς επίσης και η μείωση του ΦΠΑ. Αλλωστε, η εμπειρία της εφαρμογής του προγράμματος ηλεκτροκίνησης μέσω της δράσης «Κινούμαι Ηλεκτρικά» κρίνεται ως ιδιαίτερα θετική για τις... ορθοπεταλιές δεδομένου ότι τα ηλεκτρικά ποδήλατα εμφανίζονται «πρωταθλητές». Μέσα στις πρώτες οκτώ ημέρες λειτουργίας της πλατφόρμας αιτήσεις για επιδότηση είχαν υποβάλει 2.896 ενδιαφερόμενοι (ποσοστό 78,3% του συνόλου των αιτήσεων). Τα ηλεκτρικά ποδήλατα παραμένουν με διαφορά πρώτα στην ζήτηση και για το λόγο αυτό το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε την άμεση ενίσχυση του διαθέσιμου ποσού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι - όπως λένε στελέχη του υπουργείου - είναι τόσο αυξημένη η ζήτηση για ηλεκτρικά ποδήλατα ώστε με αυτούς τους ρυθμούς θα μπορούσε να ανοίγει ένα... ποδηλατάδικο τον μήνα. Προσθέτουν μάλιστα ότι σε σύνολο 5.000 ενεργών ποδηλατών στην Αττική (σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία ποδηλατικών ομίλων), μέσα σε μία εβδομάδα έχουν υποβληθεί 1.800 αιτήσεις για ηλεκτρικά ποδήλατα στο νομό, ποσοστό που φτάνει το 33% των ποδηλατών. Υπολογίζεται ότι σήμερα ο τζίρος των ποδηλάτων στην αγορά μέσω της δράσης φτάνει τα 4,3 εκατομμύρια ευρώ, ενώ η απορρόφηση κυμαίνεται στο 1,7 εκατ. Επίσης έχουν ήδη γίνει παραγγελίες για 486 ποδήλατα με τιμή άνω των 2.000 ευρώ (17% των αιτήσεων), ενώ η μέση επιδότηση ενός ποδηλάτου μέσω του προγράμματος ανέχεται σε 600 ευρώ.

Παράλληλα στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για το Ποδήλατο διερευνάται επίσης και σειρά άλλων κινήτρων, τα οποία δε θα σχετίζονται απαραιτήτως με την ηλεκτροκίνηση, μεταξύ των οποίων:

• Η θεσμοθέτηση κινήτρων επανάχρησης υπαρχόντων ποδηλάτων μέσω δωρεών ή και με έκπτωση στην επισκευή τους, κίνηση που ίσως συνδυαστεί και με την παραχώρηση των ποδηλάτων αυτών σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

• Η παροχή φορολογικών κινήτρων και για τις περιπτώσεις νέων εγκαταστάσεων, οι οποίες θα φροντίζουν να διαθέτουν υποδομές για ποδήλατα π.χ. Νέα κτίρια γραφείων με χώρους στάθμευσης ποδηλάτων.

• Η δυνατότητα χορήγησης μπόνους ή/και αδειών σε όσους εργαζομένους προσεγγίζουν την εργασία τους με ποδήλατο.

• Η εφαρμογή ενός εθνικού προγράμματος εκμάθησης ποδηλάτου ενδεχομένως και με τη θεσμοθέτηση ενός «διπλώματος εξοικείωσης», όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Οπως επισημαίνει το υπουργείο Περιβάλλοντος «η Εθνική Στρατηγική για το Ποδήλατο προσβλέπει στην ενίσχυση της χρήσης του ποδηλάτου -που αποτελεί βασικό πυλώνα της βιώσιμης κινητικότητας μαζί με τη δημόσια συγκοινωνία και το περπάτημα- αφενός για τη βελτίωση της υγείας των πολιτών, τη μείωση αέριων ρύπων και θορύβου και αφετέρου για την ανάδειξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών του δημόσιου χώρου των πόλεων και οικισμών της χώρα».

Βασικός άξονας της Εθνικής Στρατηγικής είναι και η προώθηση του δικτύου ποδηλατοδρόμων. Ηδη έχει ανακοινωθεί ότι με πόρους του Πράσινου Ταμείου θα προχωρήσει η ολοκλήρωση της ποδηλατικής διαδρομής, από το Φάληρο μέχρι την Κηφισιά, και ειδικότερα στο τμήμα Γκάζι-Κηφισιά, με προϋπολογισμό επτά εκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα, θα κατασκευαστεί άλλος ένας ποδηλατόδρομος, προϋπολογισμού τριών εκατομμυρίων ευρώ. Η αφετηρία του θα είναι στο σταθμό του μετρό της Κατεχάκη και μέσω Πολυτεχνειούπολης και Πανεπιστημιούπολης, θα καταλήγει στο σταθμό του μετρό στον Ευαγγελισμό.

Στις αρχικές προτάσεις της Εθνικής Στρατηγικής για το Ποδήλατο συγκαταλέγονταν και η διαμόρφωση οδών σε ήπιας κυκλοφορίας, η δημιουργία ειδικών θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων αλλά και η προώθηση των κοινόχρηστων ποδηλάτων.

Ωστόσο, πολλά απ΄αυτά τα μέτρα έχουν ήδη θεσπιστεί έστω και προσωρινά ως αποτέλεσμα των αλλαγών στις συνήθειες και την καθημερινότητα που έχει επιφέρει η πανδημία του κορονοϊού.

Ετσι, έχει ήδη ανάψει το πράσινο φως από το υπουργείο Περιβάλλοντος για τη δημιουργία με εγκρίσεις fast track προσωρινών δικτύων πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων αλλά και τη θέσπιση ανώτατου ορίου ταχύτητας 30 χλμ/ώρα σε μία σειρά τοπικών οδών ή περιοχών κατοικίας. Οι οδοί αυτές θα μετατραπούν σε δρόμους ήπιας κυκλοφορίας ώστε να μπορούν να συνυπάρχουν αυτοκίνητα αλλά και ποδήλατα και οι πεζοί να κινούνται με ασφάλεια.

Στις γενικές αρχές εφαρμογής των τεχνικών οδηγιών που ήδη ισχύουν επισημαίνεται ότι η απαιτούμενη εξοικονόμηση χώρου για την κίνηση πεζών και ποδηλάτων μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους:

• Αφαίρεση – προσωρινή κατάργηση μεμονωμένων θέσεων στάθμευσης ή μίας λωρίδας στάθμευσης.

• Περιορισμός του πλάτους των λωρίδων κυκλοφορίας.

• Απομάκρυνση των θέσεων στάθμευσης – φορτοεκφόρτωσης μακριά από το πεζοδρόμιο σε συνδυασμό με κατάληψη θέσεων στάθμευσης.μείωση των ορίων ταχύτητας στις τοπικές οδούς με στόχο την ασφαλέστερη χρήση τους από πεζούς που αναγκαστικά περπατούν στο οδόστρωμα.

• Αποκλεισμός ολόκληρης λωρίδας κυκλοφορίας ή ολόκληρου δρόμου από την κίνηση Ι.Χ. αυτοκινήτων.

Τα σχετικά μέτρα και επεμβάσεις μάλιστα μπορούν να συνδυάζονται με ταυτόχρονη και άμεση αλλαγή του ορίου ταχύτητας σε 30 χλμ/ώρα σε τοπικές οδούς και περιοχές των πόλεων όπου υπάρχει αυξημένη αλληλεπίδραση οχημάτων και ευάλωτων χρηστών»

Οσον αφορά την Εθνική Στρατηγική για το Ποδήλατο, μετά το πέρας της διαβούλευσης με τα συναρμόδια υπουργεία, θα τεθεί σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και πολίτες.