Ελλάδα|15.12.2022 17:19

Καραλήδες Ευβοίας: Το ethnos.gr στο χωριό φάντασμα που καταστράφηκε από κατολίσθηση μετά από μεγάλο σεισμό

Κώστας Ασημακόπουλος

Η δόνηση των 4,3 Ρίχτερ που έγινε από απόγευμα της Τετάρτης 14 Δεκεμβρίου και αναστάτωσε πάλι τα χωριά της Νότιας Εύβοιας. Ήρθε να υπενθυμίσει εκ νέου τους κατοίκους πως θα πρέπει να εξοικειωθούν με τον Εγκέλαδο αλλά και να επιβεβαιώσει την επιστημονική κοινότητα η οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα περιμένει σεισμούς αναλόγου μεγέθους ως αποτέλεσμα της φυσιολογικής εξέλιξης ενός φαινομένου που βρέθηκε σε κορύφωση με τον σεισμό 5,1 Ρίχτερ στις 29 Νοεμβρίου.

Αυτό που τους τρομάζει

Τα σπίτια έχουν αντέξει και με το παραπάνω τις δονήσεις, αλλά ο φόβος των κατοίκων θα χρειαστεί καιρό για να περάσει. Μεγάλωσαν με την πεποίθηση πως τα χωριά τους ήταν «ακλόνητα» από σεισμούς και η ιστορία με το περίφημο πυρηνικό εργοστάσιο που θα γίνονταν ακριβώς επειδή η περιοχή έχει τους λιγότερους σεισμούς από οποιαδήποτε άλλη περιοχή στην Ελλάδα, είχε ριζώσει στη συνείδηση των παιδιών που σήμερα αποτελούν και τον ηλικιωμένο πληθυσμό των χωριών Μεσοχώρια, Ραπταίοι, Ζάρακες, Τσακαίοι. Το μόνο που τους τρομάζει είναι μη γίνει κάποια κατολίσθηση. Σε κάθε κουβέντα τους αναφέρουν την περίπτωση του χωριού Καραλήδες. Σύμφωνα με την παράδοση που πέρασε από στόμα σε στόμα οι Καραλήδες χάθηκαν κάτω από μία μεγάλη κατολίσθηση που προκλήθηκε από μεγάλη σεισμική δόνηση. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να χτίσουν ένα νέο χωριό, το σημερινό Ελαιοχώρι...

Μόνο μύθος δεν είναι

Τεράστιες πέτρες και μία μεγάλη κατολίσθηση «κατάπιε» τα σπίτια και τις υποδομές του χωριού και οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να κάνουν ένα νέο χωριό σε πιο ψηλό και ασφαλές μέρος. Το Ελαιοχώρι σήμερα βρίσκεται πολύ κοντά στον κεντρικό δρόμο στον «αυχένα» του βουνού που ανατολικά έχει θέα το Αιγαίο και δυτικά τον Νότιο Ευβοϊκό. Έχει υψόμετρο 230 μέτρα. Βρίσκεται σε ένα πανέμορφο σημείο με φοβερή θέα το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Με μία προσεκτική ματιά όμως αντιλαμβάνεται κανείς πως τα όσα σήμερα λένε οι γηραιότεροι μόνο μύθος δεν είναι...

Δείτε βίντεο με το οδοιπορικό:

«Οι πέτρες είναι ανακατεμένες»

«Όταν ήμουν παιδί ο παππούς μου έλεγε πολλές φορές για τους "Καραλήδες" που καταπλακώθηκαν από πέτρες και χώματα μετά από μεγάλο σεισμό. Αν πας τώρα κάτω στη θάλασσα θα τα δεις όλα ανακατωμένα και τα σπίτια φαίνεται πως έχουν πλακωθεί από τις πέτρες. Μετά έφυγαν και ανέβηκαν εδώ πάνω και έφτιαξαν το Ελαιοχώρι. Να πας να τα δεις αλλά να προσέχεις...», μας είπε ο 86χρονος Μάκης Αδάμ που ζει στους Ραπταίους και κάναμε πράξη την προτροπή του...

Δρόμος χωρίς... ταμπέλα

Έτσι αποφασίσαμε να αναζητήσουμε το χωριό που χάθηκε σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες και τις υποδείξεις των ντόπιων και ξεκινήσαμε με μεγάλη προσοχή να φτάσουμε στο σημείο που κάποτε υπήρχε το χωριό που θάφτηκε κάτω από τις πέτρες... Μάλιστα εκείνα τα χρόνια το χωριό λέγονταν «Καραλήδες» και αργότερα το νέο χωριό πήρε την ονομασία «Ελαιοχώρι».

Κάποτε λειτουργούσε ιατρείο

Με κατεύθυνση από Χαλκίδα στην Κάρυστο περάσαμε τις διασταυρώσεις για Ραπταίους και Τσακαίους. Μετά τις επιβλητικές ανεμογεννήτριες κάναμε αριστερά σε ένα μικρό δρόμο που δεν έχει καν κάποια πινακίδα. Ένας στενός δρόμος άσφαλτο οδηγεί στο «νέο» Ελαιοχώρι. Μικρά παραδοσιακά σπιτάκια και μία πινακίδα για το ιατρείο του χωριού μας υπενθυμίζει κάποιες στιγμές περνάει και γιατρός από το χωριό. Η μάλλον περνούσε...

Η εκκλησία Άγιος Ζαχαρίας και το νεκροταφείο βρίσκονται στην είσοδο του ερημωμένου χωριού. Οι στενοί δρόμοι γίνονται απότομα κατηφορικοί που οδηγούν σε μία πανέμορφη πέτρινη βρύση που φέρει ημερομηνία κτήσης 1886

.

Άρωμα από Κυκλάδες

Εκτός από δύο σπίτια που οι καμινάδες καπνίζουν όλα τα υπόλοιπα είναι κλειστά και η αρχιτεκτονική θυμίζει χωριό κυκλαδίτικου νησιού. Αρκετά σπίτια έχουν ζωή μόνο το καλοκαίρι. Μαζί με τον Πολυπόταμο αποτελεί την τοπική κοινότητα Πολυπόταμου, που υπάγεται πλέον στη δημοτική ενότητα Στυρέων, του Δήμου Καρύστου. 

Με φόντο τον Λιμιώνα

Βγαίνοντας από το χωριό παίρνουμε το δρόμο αριστερά που οδηγεί στο παλιό χωριό, τους Καραλήδες. Σε ευθεία απέχει ελάχιστα από την πανέμορφη και μοναδική παραλία του Λιμιώνα ωστόσο το σκηνικό εδώ ένα άγριο και «αφιλόξενο». Έχει καταπληκτική θέα, εκκωφαντική ησυχία και ο αέρας μπερδεύεται από τον παφλασμό των τεράστιων κυμάτων που σπάνε πάνω στα βράχια κάτω από τα πόδια μας.

Oρατή πρόσφατη καθίζηση

Βρισκόμαστε ακριβώς πάνω από το επίκεντρο των σεισμικών δονήσεων. Στο βουνό είναι ορατή μία πρόσφατη καθίζηση. Μεγάλο μέρος του βουνού έχει «κάτσει» και η γραμμή της καθίζησης είναι εύκολα ορατή.

Τα σπίτια έγιναν... ξερολιθιές

Αν δε μας είχαν συμβουλέψει οι ντόπιοι και δε μας είχαν υποδείξει το σημείο που βρισκόταν το παλιό χωριό ίσως και να μην το βλέπαμε. Μόνο με παρατηρητική ματιά μπορεί κανείς να διακρίνει τα απομεινάρια πλίθινων τοίχων σπιτιών που πλέον θυμίζουν ξερολιθιές αλλά στην πραγματικότητα έχουν συντριβεί κάτω από τα φερτά υλικά.

Θεμέλια, πρέκια και βρύσες

Παρατηρήσαμε κατασκευές με περισσότερο από 8 μέτρα πρόσοψη, θεμέλια και μεγάλες πέτρες που πιθανότατα χρησίμευαν ως πρέκια σε παράθυρα και πόρτες ή βρύσες.

Από τους «Καραλήδες» έχει σωθεί επίσης ένα παλιό σπίτι σε αμφιθεατρικό σημείο. Το έχουν αγκαλιάσει τα πυκνά πουρνάρια.

Βάσεις για δάδες

Πιθανότατα να ήταν διώροφη κατασκευή καθώς εντός του κτίσματος διακρίνεται πέτρινη σκάλα που πιθανότατα να οδηγούσε στο κατώγι. Υπάρχουν παλιές σκουριασμένες βάσεις για δάδες και κεριά αλλά και αποχέτευση.

Μόνο ένα δέντρο χαροπαλεύει να σωθεί

Ένα μεγάλο δέντρο είναι το μόνο που έχει σωθεί στο παλιό χωριό. Οι ρίζες του είναι βίαια βγαλμένες από το έδαφος και βρίσκεται στον αέρα. Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν κάποια άλλα μεγάλα δέντρα αποδεικνύουν πως τα επιφανειακά πετρώματα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση.

Παραλία δεν υπάρχει καθώς οι κατολισθήσεις έχουν κάνει το σημείο μη προσβάσιμο και οι περίφημες πλάκες που είναι γνωστές στην περιοχή ως «πλάκες Καρύστου» πέφτουν και χάνονται μέσα στη θάλασσα.

Παλιά πέτρινα κτίσματα στην παραλία που προφανώς υπήρχαν για να προστατεύουν τα καΐκια έχουν ρημάξει όχι μόνο από τις κατολισθήσεις αλλά και από τη διάβρωση της θάλασσα η οποία όταν έχει βοριά ή δυτικό χτυπάει μανιασμένα τα βράχια. 

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Νότια Εύβοιασεισμός τώραειδήσεις τώραΕύβοιακατολίσθησηΕλαιοχώρισεισμός