Αντιδράσεις για να μην γίνει ο Πειραιάς αρχαιολογικός χώρος

Κύµατα αντιδράσεων σηκώθηκαν αίφνης χθες µέσα στο λιµάνι του Πειραιά, µε την πρόθεση του υπουργείου Πολιτισµού να κηρύξει ολόκληρη την πόλη αρχαιολογικό χώρο. ∆ιαφωνίες και αντιγνωµίες ξέσπασαν από πολλές κατευθύνσεις, δεξιές και αριστερές, δείχνοντας πόσο εύκολο είναι ο Πειραιάς να εξελιχθεί σε γόρδιο δεσµό µε σύνθετους κόµπους, ανάλογους µε εκείνους της επένδυσης στο πρώην αεροδρόµιο Ελληνικού.

Γράφουν ο Άρης Χατζηγεωργίου και η Ναταλί Χατζηαντωνίου

Ολα ξεκίνησαν όταν έγινε γνωστή η ηµερήσια διάταξη της σηµερινής συνεδρίασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συµβουλίου (ΚΑΣ), όπου στο ήδη περιβόητο θέµα 9 προαναγγέλλεται η συζήτηση για την «Εγκριση ή µη κήρυξηςοριοθέτησης ως αρχαιολογικού χώρου του ∆ήµου Πειραιά και της περιοχής “Καστράκι” του ∆ήµου Κερατσινίου- ∆ραπετσώνας, Περιφέρειας Αττικής». Τον τόνο της διαφωνίας τους έδωσαν σε έκτακτη κοινή συνέντευξη Τύπου δύο θεσµικοί παράγοντες που προέρχονται από αντίθετους χώρους. Ο δήµαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης και ο αντιπεριφερειάρχης Πειραιά Γιώργος Γαβρίλης επεσήµαναν πως µια ενδεχόµενη έγκριση του Πειραιά ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου «θα οδηγήσει σε νέες δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις οποιοδήποτε τεχνικό έργο ή παρέµβαση στον δηµόσιο και ιδιωτικό χώρο».

Μώραλης: «Aν εγκριθεί το ''Καστράκι'' ως ενιαίος αρχαιολογικός χώρος, θα οδηγήσει σε νέες δυσλειτουργίες»

Στο ίδιο πνεύµα και ο υποψήφιος δήµαρχος µε τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ στον Πειραιά, Νίκος Μπελαβίλας, δήλωσε ότι «η συζήτηση περί της ευρείας ή όχι κήρυξης αρχαιολογικών χώρων στον Πειραιά δεν µπορεί να γίνει στο πόδι, και πολύ περισσότερο δεν µπορεί να αποτελέσει πεδίο αντιπαράθεσης εν µέσω προεκλογικής εκστρατείας». «Μόνο κακό θα κάνει κάτι τέτοιο – και στην Αρχαιολογική Υπηρεσία» τόνισε, προσθέτοντας ότι «η αναβολή και η σοβαρή διαβούλευση είναι η µόνη λογική πρόταση, όπως το ζήτησε ήδη η τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση Πειραιά». Πάντως, στο βάθος όλης αυτής της κινητοποίησης φαίνεται πως είναι το master plan της Cosco και τα σχέδιά της για περαιτέρω αξιοποίηση του λιµανιού στον Πειραιά. Αλλά και ένας αρχαιολογικός ελιγµός, ανάλογος µε την υπόθεση του Ελληνικού, ώστε να περιοριστεί η επεκτατικότητα της κινεζικής εταιρείας, που σχεδιάζει, µεταξύ άλλων, και την ανέγερση mall.

Το ερώτηµα είναι εάν και κατά πόσο οι αρµόδιοι υπολόγισαν την απολύτως λογική αντίδραση που θα ξεσήκωνε µια τέτοια κήρυξη. Μεγάλες περιοχές της πόλης έως πάνω στα Καµίνια, έπειτα από δεκαετίες βιοµηχανικής ανάπτυξης και στέγασης των λαϊκών στρωµάτων, κηρύσσονται αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και αυτό σηµαίνει ότι για το παραµικρό έργο αποκατάστασης, αναστήλωσης ή ανέγερσης κάθε φορέας ή πολίτης θα οφείλει να εξασφαλίζει πρώτα την άδεια της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.

Η όλη υπόθεση ξεκίνησε τον περασµένο Οκτώβριο, όταν η προϊσταµένη της Γενικής ∆ιεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονοµιάς, Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, ενημέρωσε με εντολή της υπουργού Πολιτισμού όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, Περιφέρεια Αττικής, Δήμο Πειραιά, Δήμο Κερατσινίου-Δραπετσώνας, υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Γενικό Επιτελείο Ναυτικού) ότι «οι υπηρεσίες της πρόκειται να κινήσουν τη διαδικασία κήρυξης και οριοθέτησης ως αρχαιολογικού χώρου περιοχής που καταλαμβάνουν ο σημερινός Δήμος Πειραιά και ο Δήμος Κερατσινίου-Δραπετσώνας», θέτοντας και τα όρια της παρέμβασης, «σύμφωνα με την πργ. 1 του άρθρου 12 του Ν. 3028/2002 (ΦΕΚ 153 Α) για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς». Στο ίδιο έγγραφο οριζόταν η περιοχή.

Σύμπτωση

Η παρέμβαση θα γίνει βάσει του άρθρου 12 του νόμου 3028/2002. Πρόκειται για το ίδιο άρθρο που εφαρμόστηκε τελικώς στο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού, όπως αναφέρει σε χθεσινή της δήλωση και η αρχαιολόγος Δέσποινα Κουτσούμπα, πρώην περιφερειακή σύμβουλος και υποψήφια της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής στην Περιφέρεια Αττικής: «Το ίδιο ακριβώς άρθρο πάει να εφαρμοστεί τώρα και στον Πειραιά: να γίνει η κήρυξη των αρχαιοτήτων (πασίγνωστων σε όλους τους Πειραιώτες!) του Δήμου Πειραιά και της περιοχής “Καστράκι” Δραπετσώνας», κάτι που κατά την κυρία Κουτσούμπα «είναι απλώς η νόμιμη προϋπόθεση πριν εξεταστεί καν από το υπουργείο Πολιτισμού το master plan της Cosco». Στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, πάντως, που παραχώρησαν από κοινού οι κ. Μώραλης και Γαβρίλης, επικαλέστηκαν τις δυσλειτουργίες που θα επέφερε μια τέτοια απόφαση στην καθημερινότητα του Πειραιά.

Στο βάθος όλης αυτής της κινητοποίησης φαίνεται πως είναι το master plan της Cosco για το λιμάνι

Ο δήμαρχος Πειραιά ανέγνωσε την αλληλογραφία που ακολούθησε τον Οκτώβριο μεταξύ του Δήμου Πειραιά και των αρμόδιων τμημάτων του υπουργείου Πολιτισμού, τόνισε ότι δεν έλαβε ποτέ καμία απάντηση για το θέμα και δεν έγινε καμία συνάντηση προκειμένου να ενημερωθεί και ζήτησε αναβολή του θέματος της συνεδρίασης του ΚΑΣ ώστε «να υπάρχει χρόνος προκειμένου να γίνει διαβούλευση, καθώς και να γίνει κατανοητό για ποιους λόγους έχει προκύψει το ζήτημα αυτό».

Ο αντιπεριφερειάρχης Γ. Γαβρίλης επεσήμανε πως «σε αυτό το διαμορφωμένο ασφυκτικά αστικό περιβάλλον η επέκταση της ήδη υφιστάμενης κήρυξης δεν συνεισφέρει θετικά», καταλήγοντας και εκείνος στην «ανάγκη να υπάρξουν διαδικασίες διαλόγου και διαβούλευσης και να αποσαφηνιστούν τα όρια, οι σκοποί και οι επιδιώξεις της πρωτοβουλίας του ΥΠΠΟ».

Λίγο αργότερα υπήρξε σωρεία ερωτήσεων βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης και αυτής που κατέθεσε η κυρία Ντόρα Μπακογιάννη προς τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης, Γιάννη Δραγασάκη, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου «να τιναχθούν στον αέρα τα έργα ανάπτυξης του λιμανιού του Πειραιά, εφόσον η πόλη χαρακτηριστεί αρχαιολογικός χώρος».

«Είναι απορίας άξιον πώς ο δήμαρχος Πειραιά κάνει συνέντευξη Τύπου και λέει ότι δεν είχε ενημερωθεί ο δήμος για την επικείμενη κήρυξη, ενώ η πρόταση κήρυξης κοινοποιήθηκε σε όλους τους αρμόδιους φορείς (και στον δήμο) από τον Οκτώβριο του 2018!» ανέφερε στη δική της δήλωση η κυρία Δ. Κουτσούμπα, ρίχνοντας το γάντι σε όλους όσοι «ισχυρίζονται ότι είναι αντίθετοι με το master plan της Cosco για τον Πειραιά, αλλά τώρα ξαφνικά πολεμάνε την κήρυξη των αρχαιοτήτων, μια βασική παράμετρο που μπορεί να χαλάσει τα σχέδια της Cosco για τα malls και τις τερατώδεις προβλήτες στην περιοχή του Πειραιά».

Αν όλα τα παραπάνω παραπέμπουν όντως σε σφιχτοδεμένο γόρδιο δεσμό, οι αρχαιολόγοι είναι οι πρώτοι που γνωρίζουν ότι αυτός δεν λύνεται, αλλά κόβεται. Εκτός αν προλάβει κάποιος να τον χαλαρώσει εγκαίρως...

Αναβολή της συνεδρίασης του ΚΑΣ

Με ανακοίνωσή του αργά χθες βράδυ, το υπουργείο Πολιτισμού ενημέρωσε ότι αναβάλλεται η σημερινή συζήτηση στο ΚΑΣ και «θα εξετάσει σε επόμενη συνεδρίαση το master plan του ΟΛΠ και την πρόταση κήρυξης-οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου Πειραιά». Η αναβολή αποδίδεται σε χθεσινό αίτημα του ΟΛΠ, που ζήτησε να καταθέσει τις απόψεις του. Το αίτημα του ΟΛΠ χαρακτηρίζεται «εύλογο», αλλά η απόφαση της αναβολής «κρύβεται» στο έκτο σημείο της ανακοίνωσης, ενώ στα υπόλοιπα το υπουργείο Πολιτισμού επισημαίνει ως ήδη γνωστά και δεδομένα ότι το ΚΑΣ θα εξετάσει το master plan του ΟΛΠ και ότι η πρόθεσή του να κηρύξει αρχαιολογικό χώρο τον Πειραιά ήταν γνωστά. Αποκαλύπτει ότι ο Δήμος Πειραιά είχε κληθεί, αλλά δεν προσήλθε σε συνάντηση στις 20/2 και τονίζει ότι ανάλογη διαδικασία που ακολουθήθηκε δεν προκάλεσε «το παραμικρό πρόβλημα στην επένδυση του Ελληνικού, παρά τον μεγάλο θόρυβο που είχε αναίτια προκληθεί», ότι η κήρυξη αρχαιολογικών χώρων όπως στο κέντρο της Αθήνας δεν εμποδίζει «την οικοδομική ή άλλη οικονομική δραστηριότητα».