Τοπικά: Ένα διεθνές επιστημονικό εργαστήριο «σκαρφαλώνει» στα μαγευτικά Τζουμέρκα

Οι Καλαρρύτες, το χωριό με την αλώβητη ορεινή ομορφιά, που φωλιάζει στις δυτικές πλαγιές της Πίνδου, στα επιβλητικά Τζουμέρκα, θα είναι φέτος ο τόπος συνάντησης για το διεθνές διεπιστημονικό εργαστήριο με την ονομασία Τοπικά. Τριάντα ακαδημαϊκοί, ερευνητές και ερευνήτριες από Πανεπιστήμια ολόκληρης της χώρας και του εξωτερικού θα βρεθούν για τρεις ημέρες, από τις 26 έως τις 28 Μαΐου, στον ιδιαίτερο αυτό οικισμό, με την πλούσια ιστορία και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, για να συζητήσουν, να ανταλλάξουν επιστημονικές ματιές και απόψεις, αλλά και να συναντηθούν με την τοπική κοινότητα στις δράσεις της διοργάνωσης.

Ένας θεσμός που μετρά 30 χρόνια παρουσίας, με 20 διοργανώσεις σε αποκεντρωμένα σημεία ολόκληρης της Ελλάδας, τα Τοπικά οργανώνονται από την επιστημονική μη κερδοσκοπική Εταιρεία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου (ΕΜΕΑ) και αποτελούν μια πρωτοβουλία διεπιστημονικού διαλόγου και ενίσχυσης των δεσμών ανάμεσα σε Έλληνες επιστήμονες με συναδέλφους τους του εξωτερικού. Έχοντας έναν εργαστηριακό χαρακτήρα, η συνάντηση των Τοπικών επιδιώκει μια ζωντανή ανταλλαγή και ώσμωση ιδεών, που αφορά ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών πεδίων από την εκπαίδευση έως τη φιλοσοφία, με έμφαση στις κοινωνικές επιστήμες.

Ταυτόχρονα, το διεθνές αυτό επιστημονικό εργαστήριο πρεσβεύει την εξωστρέφεια και τη γείωση της γνώσης, δίνοντας έμφαση στη δημιουργία τόπων συνάντησης της επιστήμης με την κοινωνία, τις οργανώσεις και τους φορείς της. Έτσι, βγαίνοντας από το πανεπιστημιακό αμφιθέατρο και τους συνεδριακούς χώρους, οι επιστήμονες των Τοπικών ταξιδεύουν σε διαφορετικά σημεία της ανεξάντλητης ελληνικής περιφέρειας, μετέχοντας σε μια διοργάνωση ανοιχτή για όλα τα μέλη της τοπικής κοινότητας, με παράλληλες πολιτιστικές δράσεις, όπως συναυλίες, εκθέσεις, επισκέψεις σε μουσειακούς χώρους και τοπόσημα.

Με το επίκαιρο θέμα «Άρνηση και Κρίση», τα φετινά εικοστά και επετειακά Τοπικά θα εξερευνήσουν διαφορετικές πλευρές –ψυχαναλυτικές, φιλοσοφικές, πολιτικές αλλά και πολιτισμικές– της έννοιας της άρνησης, με αφετηρία κομβικά κείμενα και προβληματικές της διεθνούς βιβλιογραφίας. Με συμμετοχές από τα Πανεπιστήμια Αθηνών (ΕΚΠΑ), Πρίνστον, Νέας Υόρκης, Ιωαννίνων, Πατρών, Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Κρήτης, Παντείου, Λειψίας και Χούμπολτ του Βερολίνου, οι καθηγητές και οι καθηγήτριες, καθώς και οι ερευνητές και οι ερευνήτριες του φετινού εργαστηρίου των Τοπικών θα αναπτύξουν βασικές ιδέες των εργασιών τους, που αφορούν πολύπλευρες εκφάνσεις του «αρνητικού» στην τέχνη, το δίκαιο, τη φιλοσοφία, την κοινωνία, την πολιτική και τα κινήματα, διερευνώντας παράλληλα τις συνδέσεις αυτών των θεμάτων με ιστορικές ή επίκαιρες κρίσεις.

Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει και στον χώρο διεξαγωγής του εργαστηρίου, το οποίο θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο Καλαρρυτινής Αργυροτεχνίας. Πρόκειται για το τοπικό μουσείο που αναδεικνύει τη λαϊκή τοπική ασημουργική τέχνη, με τους Καλαρρύτες να έχουν αποτελέσει ένα από τα πιο σπουδαία ιστορικά κέντρα αργυροχοΐας στη χώρα ήδη από τις αρχές του 18^ου αιώνα.

Το τριήμερο θα κλείσει με τους Ethnic Jazz Group των Κωνσταντίνου Λιόντου στο κλαρίνο και Μάριου Τούμπα στο λαούτο, σε μια συναυλία γεμάτη σύγχρονο τοπικό ηχόχρωμα που θα απλωθεί στα πέτρινα καλντερίμια του χωριού και την απόκρημνη χαράδρα του Καλαρρύτικου ποταμού.

 Πληροφορίες:

Τοπικά Κ’: Άρνηση και Κρίση

Ημερομηνία: 26-28 Μαΐου

Τοποθεσία: Καλαρρύτες/Μουσείο Καλαρρυτινής Αργυροτεχνίας

Διοργάνωση: Εταιρεία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου, υπό την αιγίδα του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων

Λίγα Λόγια για την Εταιρεία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου (ΕΜΕΑ):

Η αστική μη κερδοσκοπική Εταιρεία ΕΜΕΑ, έχοντας ήδη διανύσει 31 χρόνια παρουσίας στον επιστημονικό χώρο, επικεντρώνεται στην προώθηση ζητημάτων που αφορούν τις επιστήμες του ανθρώπου. Ως εταιρεία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση του διεπιστημονικού διαλόγου, επιδιώκοντας τη δημιουργία δεσμών μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών κοινοτήτων και κατευθύνσεων. Παράλληλα, στοχεύει στη διαμόρφωση τόσο διεθνών όσο και εγχώριων συνεργασιών με αναπτυξιακούς φορείς, πανεπιστημιακά δίκτυα, φορείς ιδιωτικής πρωτοβουλίας και ΜΚΟ για την υλοποίηση προγραμμάτων, που αφορούν την κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ανάπτυξη, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την κοινωνική προστασία και πρόνοια, την εκπαίδευση και κατάρτιση, την έμφυλη ισότητα και την προστασία του περιβάλλοντος. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΜΕΑ έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμα προγράμματα κοινωνικής και πολιτισμικής παρέμβασης σε όλη την επικράτεια, σε προγράμματα ενίσχυσης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, σε δράσεις επιμόρφωσης, ευαισθητοποίησης και κατάρτισης κρατικών και ευρωπαϊκών φορέων, καθώς και σε επιστημονικές εκδόσεις και συνέδρια. Εκτός των Τοπικών, έχει διοργανώσει μέχρι σήμερα πάνω από 20 συνέδρια και ημερίδες, ενώ εντός του 2023 ολοκληρώνει τη συμμετοχή της σε ένα παρεμβατικό πρόγραμμα για την Αστεγία (Active Citizens Fund) και σε ένα μεγάλο πρόγραμμα καινοτομίας, με άξονα το έργο του Αριστοτέλη (Αριστοτελιστές: το συνεργατικό corpus+ του Αριστοτέλη, στο πλαίσιο της Δράσης «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ», συγχρηματοδούμενο από την ΕΕ).

Λίγα λόγια για τους Καλαρρύτες

Ένας από τους πιο όμορφους παραδοσιακούς οικισμούς των ορεινών Τζουμέρκων, οι Καλαρρύτες είναι ένα διατηρητέο χωριό στις δυτικές πλαγιές της Πίνδου, σε απόσταση 56 χλμ. από τα Ιωάννινα. Πανοραμικά χτισμένο στο χείλος μιας απότομης χαράδρας που καταλήγει στον ποταμό Καλαρρύτικο, το χωριό διατηρεί μια όμορφη παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με πετρόχτιστα σπίτια, καλντερίμια, τοξωτά γεφύρια και βρύσες με τρεχούμενα νερά. Τόπος μόνιμης εγκατάστασης Βλάχων από την περίοδο του Βυζαντίου και μετέπειτα της Τουρκοκρατίας, οι Καλλαρύτες γνωρίζουν από τον 18^ο έως τις αρχές του 19^ου αιώνα μεγάλη οικονομική και κοινωνική άνθηση, με σημαντική ανάπτυξη του εμπορίου, της τέχνης της αργυροχοΐας και με πνευματικούς δεσμούς με τον νεοελληνικό Διαφωτισμό. Ωστόσο, το χωριό υπέστη τραγική ερήμωση μετά τις οθωμανικές επιθέσεις που δέχθηκε κατά την Επανάσταση των Καλαρρυτών, στο πλαίσιο της Ελληνικής Επανάστασης. Στη νεότερη ιστορία, οι Καλαρρύτες μετρούν πολλές ανθρώπινες απώλειες, καθώς και οικονομικές και οικιστικές καταστροφές, κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, όπως άλλωστε όλα τα χωριά της περιοχής. Σήμερα, το χωριό παραμένει ένας προορισμός ανέγγιχτης φυσικής ομορφιάς και ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα.