Στα άκρα η κόντρα για τις μαζικές κοπές δέντρων στη Θεσσαλονίκη - Αδιανόητες εικόνες από το κέντρο της πόλης

Στα άκρα έφτασε για ακόμα μία φορά η κόντρα μεταξύ του δήμου Θεσσαλονίκης και πολιτών , οι οποίοι εδώ και μήνες διαμαρτύρονται για το κλάδεμα αλλά και την κοπή των δέντρων, στην οποία προχωρεί η δημοτική αρχή.

Την Τετάρτη η κοπή ενός ακόμα δέντρου στην οδό Τσιμισκή, το οποίο μάλιστα φαίνεται στις φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν με καταπράσινο πλούσιο φύλλωμα, προκάλεσε νέο κύμα αντιδράσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Επιπλέον το προηγούμενο διάστημα τόσο η Ολομέλεια του τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ όσο και η Ελληνική Δασολογική Εταιρία είχαν αντιταχθεί στη μαζική κοπή μεγάλων δέντρων που βρίσκεται σε εξέλιξη και μάλιστα σε μια πόλη, η οποία έχει μία από τις μικρότερες αναλογίες πρασίνου ανά κάτοικο, ενώ την ίδια στιγμή οι τιμές των ρύπων και κυρίως ων μικροσωματιδίων είναι ιδιαίτερα υψηλές.

Οι καθηγητες δασολογίας του ΑΠΘ είχαν ζητήσει τη διακοπή της μαζικής κοπής δέντρων χωρίς να έχει προηγηθεί μελέτη από ειδικούς επιστήμονες: «Οι σχεδιαζόμενες επεμβάσεις αντιστοιχούν σε μέγεθος σε μια πόλη με τριπλάσιο πληθυσμό και έκταση, ανάλογη του πολεοδομικού συγκροτήματος του Αττικού λεκανοπεδίου. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την σπουδή εφαρμογής του, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα του έργου αυτού σε μια περίοδο που η συγκέντρωση ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πόλη της Θεσσαλονίκης είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Η, άνευ προηγουμένου, διενεργούμενη εκτεταμένη κοπή των δένδρων του αστικού πρασίνου του Δήμου Θεσσαλονίκης έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τη σχετική μελέτη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (2020) για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω των υψηλών συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων (ΑΣ10) στον αέρα που αναπνέουν οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης», τόνιζε στο ψήφισμά της η ολομέλεια του Τμήματος Δασολογίας.

Από την πλευρά της η δημοτική αρχή επισημαίνει ότι τα δέντρα, τα οποία απομακρύνει αφενός είναι άρρωστα και αφετέρου πρόκειται να αντικατασταθούν, μία διαδικασία, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει. Κατηγορεί μάλιστα τους διαμαρτυρόμενους για «προεκλογικά μικροπολιτικά παίγνια». Αναφορικά με το συγκεκριμένο δέντρο στη συμβολή των οδών Τσιμισκή και Αγίας Σοφίας, ο δήμος σημειώνει πως ως φτελιά είχε αξιολογηθεί εδώ και χρόνια ως είδος ακατάλληλο και άκρως επικίνδυνο για την σωματική ακεραιότητα των πολιτών αλλά και τις περιουσίες. Διαβεβαιώνει πως «όλα τα δέντρα που απομακρύνονται είναι βεβαιωμένα άρρωστα και ο σχεδιασμός προβλέπει την αντικατάστασή τους με νέο ανθεκτικό είδος – κελτίδες, κατάλληλο για το αστικό περιβάλλον. Τα δέντρα που φυτεύονται είναι στην πλειονότητά τους 10 και 11 ετών, ύψους άνω των 7 μέτρων, γεγονός που διασφαλίζει τη γρήγορη ανάπτυξή τους και την αποκατάσταση του αστικού πρασίνου στα ίδια επίπεδα με πριν».
Ως προς την εικόνα του δέντρου, στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι «δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική κατάστασή του, καθώς έχουν προηγηθεί συστηματικές αξιολογήσεις και επιστημονικές εισηγήσεις που το καθιστούν ακατάλληλο και προς αντικατάσταση. Συνεχείς πτώσεις δέντρων – ακόμη και πρόσφατα – καταδεικνύουν την αναγκαιότητα των παρεμβάσεων».
Ο δήμος υπογραμμίζει ότι κανείς δε μονοπωλεί την ευαισθησία για τα δέντρα της Θεσσαλονίκης και καταλήγει: «Η δημιουργία εντυπώσεων ενταγμένη σε ένα προεκλογικό μικροπολιτικό παίγνιο είναι μια συνταγή που κράτησε την πόλη πίσω και μετέτρεψε τα προβλήματα σε χρόνιες παθογένειες. Η απόφαση που έχει ληφθεί είναι να προχωρήσουμε».

Από την πλευρά του ο αρμόδιος αντιδήμαρχος πρασίνου, Ερωτόκριτος Θεοτοκάτος μιλώντας στο «Εθνος» επεσήμανε ότι έως τώρα έχουν κοπεί συνολικά 550 δέντρα, ενώ φυτεύονται 3.200. Επιμένει ότι κόβονται μόνο ξερά ή άρρωστα δέντρα, ενώ αναφορικά με την υλοτόμηση των 41 λευκών στην Αρχαία Αγορά, για την οποία είχε γίνει και διαμαρτυρία πολιτών που οδήγησε στη σύλληψη του δημοτικού συμβούλου, ΜιχάληΤρεμόπουλου και άλλων 13 ατόμων τον περασμενο Μάρτιο, αναφέρει ότι «οι λεύκες απαγορεύεται να βρίσκονται εντός του ιστού των πόλεων. Είναι <τεμπέλικα> δέντρα με επιφανειακές ρίζες και ως εκ τούτου επικίνδυνα για δυστύχημα. Αν σκοτωνόταν κανείς όπως στο Ηράκλειο θα μας κατηγορούσαν για εγκληματική αμέλεια. Ηδη αντικαθιστούμε τα δέντρα της πόλης. Εχουμε φυτέψει 175 δέντρα διάφορων ειδών. Τα δέντρα θα αντικατασταθούν με νερατζιές, καλλωπιστικές δμασκηνιές και κερασιές, κελτίδες και πλατάνια. Θα δημιουργηθεί ένα πολύχρωμο μωσαικό».

Στον προβληματισμό των ειδικών επιστημόνων, απαντά ότι η διαχείριση του πρασίνου της πόλης γίνεται από δασολόγους και υπάρχει και η έγκριση του Δασαρχείου, ενώ αποδίδει τις αντιδράσεις σε ιδεολογικές και πολιτικές απόψεις ορισμένων τονίζοντας πως: «γιατί όταν κόπηκαν 50 δέντρα από το χώρο του Πανεπιστημίου δε μίλησε κανείς; Εμείς κόβουμε 10 δέντρα και φυτεύουμε 50 και 70».

Προθέτει ότι η απομάκρυνση των φτελιών από την Τσιμισκή ήταν πάγιο αίτημα και του Εμπορικού Συλλόγου: «Δέκα χρόνια παρακαλάει να αντικατασταθούν γιατί είναι άρρωστες. Οι κορμοί είναι σάποιοι, οι κάμπιες κυκλοφορούν στα πεζοδρόμια. Τρία χρόνια προσπαθούμε να λύσουμε το πρόβλημα με οικολογικά σκευάσματα. Δεν είχαμε αποτέλεσμα. Δεν μπορούμε να αφήσουμε τον καθρέφτη της πόλης μας σε αυτήν την κατάσταση. Κάθε δεύτερη μέρα ερχεται κρουαζιερόπλοιο με χιλιάδες τουρίστες, είναι δυνατόν να κολλάνε τα παπούτσια τους από τις κάμπιες;»

Τρεμόπουλος: Θα κόψουν 4.000 δέντρα

Μία εντελώς διαφορετική εικόνα μεταδίδει ο δημοτικός σύμβουλος και πρώην ευρωβουλευτής, Μιχάλης Τρεμόπουλος, ο οποίος σημειώνει στο «Εθνος» ότι υφίστανται δύο εργολαβίες για την κοπή 2.000 δεντρων από δεντροστοιχίες της πόλης + 2.000 δέντρων από τα πάρκα, ενώ κανείς δε γνωρίζει πόσα δέντρα έχουν υποστεί ακρωτηριασμό μέσω του κλαδέματος.

«Η δημοτική αρχή δεν είχε το πολιτικό θάρρος να αναλάβει την ευθύνη για τη σύλληψή μας τον Μάρτιο και για τις κατηγορίες για παράνομη βία, την ώρα που απλώς καθόμαστε στο γκαζόν».

Στις κατηγορίες για προεκλογικά παιχνίδια και μεμονωμένες αντιδράσεις απαντά ότι έχουν αντιδράσει από το Πανεπιστήμιο της πόλης έως τις 8 παρατάξεις του δημου.

Προσθέτει ότι παρόλο που η φυτευτική περίοδος τελείωσε τον Μάρτιο συνεχίζονται και οι κοπές και οι καταστροφικές κλαδεύσεις: «Για τις κλαδεύσεις μιλάμε για χιλιάδες δέντρα συχνά με θανατηφόρο αποτέλεσμα αφού όταν κάνεις μια τομή 30 και 40 εκατοστών το δέντρο μπορεί να μην ξαναδώσει ποτέ», λέει.

Ο ίδιος κάνει λόγο για μια «κοινωνική παθολογία που θεωρεί τα δέντρα πρόβλημα γιατί κουτσουλάνε τα πουλιά, γιατί έχουν κάμπιες. Πολλά όμως αφέθηκαν να φτάσουν σ΄αυτό το σημείο. Οταν κλαδεύουν με καταστροφικό τρόπο και αφήνουν μεγάλες τομές σε κάθε κλαδί, αυτές δεν μπορούν να κλείσουν και γίνονται πύλες εισόδου μυκήτων, εντόμων και τελικά το δέντρο σαπίζει. Ακόμα και οι φτελιές της Τσιμισκή δε χρειαζόταν να κοπούν και οι 115. Κάποιες μπορούσαν να θεραπευτούν».

Ως προς τις λεύκες, σημειώνει ότι ο δήμος τις έχει «επικηρύξει επειδή κάποτε θα γίνουν επικίνδυνες» χωρίς να έχουν όλες ζητημα σταθερότητας συμπληρώνοντας πως η νομοθεσία παρουσιάζει τρομερά κενά: «Για δέντρα στο πεζοδρόμιο αρκεί η γνωμοδότηση από τη διεύθυνση περιβάλλοντος και την πολεοδομία που συνήθως ανήκει στο δήμο. Δηλαδή Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει. Μόνο για τα δέντρα σε πάρκα χρειάζεται άδεια και από το Δασαρχείο».

Καθηγητές Δασολογίας: Οι επεμβάσεις θα έπρεπε να έχουν γίνει σταδιακά

«Οι μαζικές υλοτομίες δέντρων τα οποία έπρεπε να απομακρυνθούν για την ασφάλεια των πολιτών που επικαλούνται, θα έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και χρόνια ξεκινώντας σταδιακά και απομακρύνοντας προγραμματισμένα σε βάθος 20ετίας με παράλληλες φυτεύσεις νέων δέντρων όπου υπήρχαν διαθέσιμοι δενδροδόχοι προκειμένου να αυξηθεί και το πράσινο της πόλης που τώρα είναι 2,2 τ.μ. ανά κάτοικο ενώ θα έπρεπε να είναι πάνω από 10», εξηγεί ο ομότιμος καθηγητής Δασολογίας του ΑΠΘ, Θεοχάρης Ζάγκας.

Συνεχίζει λέγοντας πως οι μαζικές κοπές θα κάνουν την πόλη να χάσει κι άλλο πράσινο: «Βαδίζω καθημερινά σε συγκεκριμενους δρόμους και βλέπω τα δέντρα. Πρέπει να αξιολογηθούν και όσα έχουν προβλήματα να αντικατασταθούν, αλλά υπάρχουν δέντρα που μπορούν να ζήσουν μία και δύο δεκαετίες ακόμα».

Αλλωστε – όπως προσθέτει – η φύτευση μεγάλων δέντρων δεν είναι δεδομένο ότι θα πετύχει: «Ο,τι φυτεύουμε δεν προκόβει πάντα. Στις πόλεις το ποσοστό επιβίωσης των μεγάλων δεντρων που φυτεύονται είναι κάτω του 50%. Επιπλέον οι αρχές πρέπει να κατανοήσουν πως όταν φυτεύουμε ένα δέντρο, χρειαζεται ιδιαίτερη προσοχή για 5 – 10 χρόνια καθώς είναι πολύ ευάλωτο».

Ο ίδιος αναφέρεται και στις καταστροφικές κλαδεύσεις κάνοντας λόγο για «δέντρα – ήρωες»: «Τα διεθνή πρότυπα ορίζουν να μην αφαιρείται πάνω από το 20% της πράσινης φυλλωσιάς κι εδώ αφήνουμε μόνο τους κορμούς. Οσα καταφέρνουν να επιβιώσουν είναι δέντρα – ήρωες».

Για τις λεύκες αναφέρει ότι ο κλάδος είχε εξαρχής προειδοποιήσει πως πρόκειται για ένα λανθασμένο είδος για την πόλη, αλλά δεν εισακούστηκε. Ωστόσο δε συμφωνεί με τη μαζική κοπή: «Να απομακρυνθούν όσα είναι επικίνδυνα, αλλά οι αποψιλωτικές υλοτομίες δεν είναι λύση. Ακόμα και για τις φτελιές δεν μπορεί οι λύσεις να είναι οριζόντιες. Είχαμε πει για σταδιακή αντικατάσταση και τώρα μας πιάνει πανικός και τα κόβουμε όλα. Δε γίνεται έτσι. Οποια δέντρα μπορούν να λειτουργήσουν θα πρέπει να παραμείνουν».

Στο πρόγραμμα που είχε δημιουργηθεί την περίοδο 2013- 2015 το Green Tree αναφέρεται η ομότιμη καθηγητρια Δασολογίας του ΑΠΘ, Θέκλα Τσιτσώνη. Το πρόγραμμα αφορούσε τη διαχείριση του αστικού πρασίνου και είχε δημιουργηθεί ηλεκτρονικό μητρώο των 40.000 δέντρων στις δεντροστοιχίες της πόλης: «Στόχος ήταν να επιλέγουμε ποια δέντρα πρέπει να κλαδευτούν, αν κάποια είναι επικίνδυνα, ποια πρέπει να απομακρυνθούν. Τότε είχαμε δει ότι περίπου 10.000 δέντρα θα έπρεπε σταδιακά να απομακρυνθούν και να αντικατασταθούν κυριως για λόγους έλλειψης σταθερότητας. Ωστόσο οι κινήσεις που βλέπουμε είναι αποσπασματικές χωρίς να έχει γίνει σωστή μελέτη από ειδικούς, ενώ και το υφιστάμενο μητρώο θα πρέπει να επικαιροποιείται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο», επισημαίνει στο «Εθνος».

Η ίδια ξεκαθαρίζει ότι η μαζική απομάκρυνση δεν ήταν ποτέ η προτεινόμενη λύση καθώς η πόλη χρειάζεται το πράσινο και είχε μετρηθεί τότε πως τα δέντρα της Θεσσαλονίκης συγκρατούσαν 6.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο. «Επιπροσθέτως μέχρι να αποδώσει ένα δέντρο που φυτεύεται όσο ένα ώριμο δέντρο πρέπει να περάσουν χρόνια. Βλέπουμε ότι πολλές φορές δεν μπορούν να προσαρμοστούν μικρά δέντρα και γενικά όσο πιο νεαρό είναι τόσο καλύτερα εγκλιματίζεται. Σε κάθε περίπτωση τα φυτεμένα δέντρα χρήζουν ιδιαίτερης περιποίησης και συχνής άρδευσης γι΄αυτό και η συγκεκριμένη περίοδος δεν ενδείκνυται».

Η κυρία Τσιτσώνη χαρακτηρίζει πάντως τις κελτίδες κατάλληλο δέντρο για την πόλη επαναλαμβάνοντας ότι το Πανεπιστήμιο έχει κάνει πολλές μελέτες, τις οποίες ο δήμος θα μπορούσε να εφαρμόσει στην προσπάθεια μιας πιο ορθολογικής διαχείρισης του αστικού πρασίνου.