Εκθεση έργων σύγχρονης τέχνης προσφύγων: Ιστορίες ζωής πίσω από τα πρόσωπα (pics)

Η 26χρονη Reem από τη Συρία διηγείται πώς έβγαλε τον σταυρό από τον λαιμό της και φόρεσε μπούρκα για να κρυφτεί από τα μέλη του ISIS που θα την εκτελούσαν αν μάθαιναν πως είναι χριστιανή.

Ο 19χρονος Mo-Sabeeh από το Ιράκ θυμάται να περνά ανάμεσα από ελεύθερους σκοπευτές στη χώρα του και τώρα στην Αθήνα απολαμβάνει την ελευθερία να φορά σκουλαρίκι και να έχει τατουάζ.

Οι ανήλικοι μαθητές Amin από το Ιράν και John από τη Ζιμπάμπουε βρήκαν στην Ελλάδα γόνιμο έδαφος να εκδηλώσουν τις καλλιτεχνικές τους ανησυχίες, ο πρώτος στη μουσική και ο δεύτερος στην ποίηση, ενώ η 33χρονη Bibiche από το Κονγκό θεωρεί πως κάθε άνθρωπος αποτελεί ένα έργο τέχνης.

Πρόσφυγες που ζουν στην Ελλάδα αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, μοιράζονται τραυματικά βιώματα και μιλούν για τις ελπίδες και τα όνειρά τους στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, εμπνεόμενοι από έργα της συλλογής του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Ο επισκέπτης στέκεται μπροστά στη φωτογραφία, φοράει ακουστικά και ακούει την ιστορία του πρωταγωνιστή

Το διαδραστικό πρόγραμμα «Face Forward… Into my Home», που σχεδιάστηκε από το ΕΜΣΤ και την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, συστήνει στο κοινό 26 πρόσωπα προσφύγων, με στόχο να αποκαλύψει τον άνθρωπο και τη δική του ιστορία, πίσω από τους αριθμούς των ροών και την προσφυγική κρίση. Επειτα από την επιτυχημένη παρουσίασή του στην Αθήνα και τη θερμή υποδοχή του στο Ηράκλειο της Κρήτης, το πρόγραμμα παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκη, στις πρώην αποθήκες του στρατού, στην πρώτη προβλήτα του λιμανιού.

«Τα έργα τέχνης ήταν το έναυσμα, η αφορμή για να κοιτάξουν μέσα τους και να μιλήσουν για τα βιώματά τους» ανέφερε η διευθύντρια του ΕΜΣΤ, Κατερίνα Κοσκινά, στην τελετή εγκαινίων, που έγινε το Σάββατο, παρουσία του δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη και του αντιπροσώπου της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Φιλίπ Λεκλέρκ, προσθέτοντας πως παρά τις τραγικές τους εμπειρίες, τα λεγόμενα των προσφύγων δεν είναι γεμάτα αρνητισμό, αλλά εκπέμπουν και αισιοδοξία.

Ο επισκέπτης βλέπει το πρόσωπο του πρόσφυγα -τον άνδρα, τη γυναίκα, τον έφηβο, την οικογένεια-, φοράει τα ακουστικά που βρίσκει δίπλα στη φωτογραφία και ακούει  την ιστορία του όπως την αφηγήθηκε εκείνος, στο πλαίσιο των βιωματικών εργαστηρίων αφήγησης, που είχαν ως πηγή έμπνευσης ένα έργο σύγχρονης τέχνης.

«Ηταν οι χειρότερες μέρες της ζωής μου» λέει η 26χρονη Reem με το διαπεραστικό βλέμμα, για το πέρασμά της από μια πόλη κατειλημμένη από το ISIS στη διάρκεια του προσφυγικού ταξιδιού.

«Επρεπε να προσποιούμαι τη μουσουλμάνα. Εβγαλα τον σταυρό που μου χάρισε η μητέρα μου πριν φύγω, φόρεσα μπούρκα και κρυβόμουν από σπίτι σε σπίτι, γιατί αν καταλάβαιναν ότι είμαι χριστιανή θα με εκτελούσαν στην πλατεία» προσθέτει.

Να έχουν καλύτερη τύχη

Ο 32χρονος Αφγανός Azizi, που συστήνεται στο κοινό με μια οικογενειακή φωτογράφηση, βρίσκεται δύο χρόνια στην Ελλάδα και παλεύει για να έχουν τα δύο παιδιά του καλύτερη τύχη από τη δική του. «Εύχομαι να μπορούν να κοιμούνται ήρεμα, να πηγαίνουν σχολείο, να προοδεύσουν στη ζωή τους. Εύχομαι στον ύπνο τους να τα σκεπάζει ένα σκέπασμα ελαφρύ, με χαρούμενα χρώματα και να ονειρεύονται ένα μέλλον φωτεινό και γεμάτο ελπίδα» λέει.

Ο 59χρονος Chassan αναπολεί την εποχή της ηρεμίας στη Συρία, όταν ασχολούνταν με τα ζώα του πατέρα του, και θέλει να χτίσει κάτι ανάλογο στην Ελλάδα. «Ονειρό μου είναι να έχω ζώα, πρόβατα, αρνάκια, και κοτόπουλα. Δεν θέλω να κάθομαι. Θέλω και εδώ να βγάζω τα χρήματά μου δουλεύοντας με ζώα» αναφέρει. «Εκεί όπου δημιουργήθηκαν μεγάλοι πολιτισμοί, αναπτύχθηκαν τα μαθηματικά, η φιλοσοφία και υπήρχε ανεξιθρησκία, τώρα έχει χαθεί κάθε ελευθερία» λέει για τη χώρα του, το Ιράκ, ο 19χρονος Mo-Sabeeh, ο οποίος θυμάται πως στην πατρίδα του «δεν ήταν αποδεκτό να φοράω σκουλαρίκι, να αφήσω τα μαλλιά μου μακριά ή να κάνω τατουάζ».

Στο ίδιο πνεύμα ο 46χρονος Σύρος Zakaria απολαμβάνει στην Αθήνα την ελευθερία τού να κάνει κανείς ό,τι θέλει αρκεί να μη βλάπτει τον άλλο. «Μου αρέσει που εδώ οι άνθρωποι είναι πιο ανοιχτόμυαλοι» σημειώνει. Αυτή η ελευθερία έδωσε τη δυνατότητα σε δύο ασυνόδευτους ανήλικους να αναπτύξουν την κλίση τους προς την τέχνη. Ο Amin από το Ιράν, που ζει σε ξενώνα ασυνόδευτων, παίζει κιθάρα. «Η μουσική είναι η ζωή μου, μου δίνει δύναμη. Οπως φορτίζουμε τις μπαταρίες με το ηλεκτρικό ρεύμα, έτσι κι εγώ παίρνω ενέργεια από τη μουσική. Το όνειρό μου για το μέλλον μου είναι να γίνω τραγουδιστής». Ο John από τη Ζιμπάμπουε που μένει στην Κυψέλη γράφει ποιήματα. Το τελευταίο είναι αφιερωμένο στην κοπέλα του που άφησε πίσω και του λείπει, ενώ σκοπεύει να γράψει και για τα βιώματά του στη Μόρια.