Αποκάλυψη ΕΘΝΟΥΣ: Το πόρισμα-κόλαφος για το Μάτι

Οι διαβιβάσεις από το µοναδικό ελικόπτερο που πέταξε στη φονική πυρκαγιά της Ανατολικής Αττικής «καίνε» βαθµοφόρους της Πυροσβεστικής και των φορέων Πολιτικής Προστασίας, καθώς δείχνουν ότι υπήρχε έγκαιρη ενηµέρωση για την κατεύθυνση της φωτιάς προς τα σπίτια, χωρίς, όµως, να δοθούν ποτέ εντολές εκκένωσης.
Οι διαβιβάσεις από το χειρόγραφο ηµερολόγιο αεροσκαφών περιλαµβάνονται στο πόρισµα του ανεξάρτητου πραγµατογνώµονα ∆ηµήτρη Λιότσου, το οποίο έρχεται για πρώτη φορά στο φως της δηµοσιότητας από το «Εθνος».

Το ελικόπτερο που πετούσε πάνω από το Νταού Πεντέλης, όπου εκδηλώθηκε η πρώτη εστία, ενηµέρωσε από τις 17.30 το Συντονιστικό Κέντρο ∆ασοπυρόσβεσης ότι «η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης είναι κοντά σε σπίτια, κινείται ανατολικά και θα απειλήσει σπίτια».

Ο πραγµατογνώµονας αναφέρει ευθέως ότι θα µπορούσαν να είχαν σωθεί άνθρωποι, εάν η εντολή εκκένωσης είχε δοθεί τη σωστή στιγµή: «Η εντολή έπρεπε να δοθεί στις 17.30, µετά την αναφορά του ελικοπτέρου. Η πρόγνωση ότι η φωτιά θα απειλήσει σπίτια κρίνεται ιδια-ι τέρως σοβαρή, όχι µόνο λόγω της επικείµενης έκθεσης σε κίνδυνο να καούν άνθρωποι και σπίτια αλλά και λόγω της άµεσης και επικείµενης έκθεσης στον κίνδυνο αιτιώδους πρόκλησης ασφυξίας από τον πυκνό καπνό που είχε καλύψει ήδη την ευρύτερη περιοχή. Κατά συνέπεια, δίνοντας εντολή εκκένωσης της ανωτέρω περιοχής αµέσως µετά την ειδοποίηση του ελικοπτέρου για την επαπειλούµενη καταστροφή, είναι πιθανόν ότι δεν θα είχαµε θρηνήσει τόσες ανθρώπινες ζωές».

Το πόρισµα δεν αναφέρει εάν τελικά δόθηκαν, έστω µε καθυστέρηση, οι εντολές εκκένωσης για Νέο Βουτζά, Μάτι και Κόκκινο Λιµανάκι. Το ερώτηµα που γεννάται είναι γιατί το σηµαντικό αυτό στοιχείο µένει αδιερεύνητο.

Η πυρκαγιά ξέσπασε στις 16.41 και µόλις µισή ώρα µετά, στις 17.10, το ελικόπτερο ενηµέρωσε ότι «η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης είναι γύρω από σπίτια και στον περίβολο σπιτιών». Στην Ανατολική Αττική δεν πέταξαν άλλα αεροσκάφη λόγω τεχνικών προβληµάτων, µεταξύ άλλων: «Δόθηκε εντολή να συνδράµουν και άλλα αεροσκάφη, χωρίς όµως να µπορούν, γιατί λόγω άσχηµων καιρικών φαινοµένων και τεχνικών προβληµάτων αδυνατούσαν να προβούν σε ρίψεις νερού».

Ο ορισθείς από την Εισαγγελία Πρωτοδικών πραγµατογνώµονας κατακεραυνώνει αξιωµατικούς της ΕΛ.ΑΣ. και την Περιφέρεια, ενώ γίνεται σαφές ότι οι εµπλεκόµενοι φορείς ρίχνουν ο ένας στον άλλον το µπαλάκι των ευθυνών. Για τη διαχείριση του κρίσιµου ζητήµατος των κυκλοφοριακών ρυθµίσεων, για το οποίο υπήρξαν πολλές καταγγελίες πολιτών ότι εγκλωβίστηκαν στους δρόµους, ο κ. Λιότσος επιρρίπτει ευθύνες στην Αστυνοµία: «Η διαχείριση της κυκλοφορίας, αρµοδιότητας ΕΛ.ΑΣ., οδήγησε σε µεγάλο όγκο αυτοκινήτων στον κεντρικό παραλιακό δρόµο του Ματιού αλλά και στις φραγµένες από αυτοκίνητα κάθετες διόδους, προκαλώντας κυκλοφοριακή συµφόρηση λόγω πανικού των παρευρισκοµένων στην περιοχή».

Το πόρισµα επιβεβαιώνει, επίσης, ότι το έκτακτο Συντονιστικό Οργανο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής συγκλήθηκε στις 20.30, όταν δηλαδή ήταν πια πολύ αργά. Προκύπτει ότι στη φονικότερη πυρκαγιά που έχει ξεσπάσει στην Ελλάδα η Περιφέρεια δεν πήρε -κατά δήλωσή της- ποτέ από την Πυροσβεστική εισήγηση για εκκένωση: «Ουδέποτε περιήλθε στα όργανα Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής ή στην περιφερειάρχη απευθείας εισήγηση από τον επικεφαλής αξιωµατικό της Πυροσβεστικής για την εφαρµογή του µέτρου της οργανωµένης προληπτικής αποµάκρυνσης πολιτών από την εντοπισµένη ή την ευρύτερη περιοχή της πυρκαγιάς».

Πινγκ πονγκ ευθυνών υπήρξε και όταν ο πραγµατογνώµονας ρώτησε τους εµπλεκόµενους δήµους, Ραφήνας-Πικερµίου και Μαραθώνα, για την έλλειψη δικτύου πρόσβασης στην παραλία για να σωθεί ο κόσµος. Ο ∆ήµος Ραφήνας-Πικερµίου απάντησε ότι το µεγαλύτερο τµήµα της παραλίας αποτελεί δικαιοδοσία της Κτηµατικής Εταιρείας του Δηµοσίου και του Οργανισµού Λιµένος Ραφήνας-Πικερµίου. Στο ίδιο µήκος κύµατος, ο ∆ήµος Μαραθώνα απάντησε ότι η ακτογραµµή αποτελεί δικαιοδοσία της ΚΕΔ και της Αρχαιολογίας.

Ο κ. Λιότσος διαπίστωσε ότι ο «οικιστικός ιστός, πυκνοδοµηµένος και µε ιδιαίτερο πολεοδοµικό σχεδιασµό, ενήργησε ως αποτεφρωτήριο ψυχών για τους κατοίκους, που προσπάθησαν αυτοβούλως να εκκενώσουν την περιοχή». Βρέθηκαν παραποιηµένα στοιχεία Το περιβόητο σύστηµα «Engage», πρόγραµµα που καταγράφει τις ώρες κινητοποίησης των πυροσβεστικών δυνάµεων, όπως και το πού βρίσκεται το κάθε µέσο -και κατ’ επέκταση ο κάθε αξιωµατικός-, προκάλεσε παράλληλη έρευνα που «τρέχει» στην Εισαγγελία της Αθήνας.

Πρόκειται για δικογραφία που άνοιξε µε αφορµή τηνκαταγγελία ότι υπήρξε προσπάθεια παραποίησης των στοιχείων τα πρώτα λεπτά της πυρκαγιάς, µε την Εισαγγελία Πρωτοδικών να έχει ήδη καλέσει µε την ιδιότητα του υπόπτου δύο αξιωµατικούς της Πυροσβεστικής. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η εισαγγελική έρευνα έχει εστιάσει στους χειρισµούς των δύο πυροσβεστών, ένας εκ των οποίων βρισκόταν στο κέντρο επικοινωνίας της Πυροσβεστικής (199), ενώ ο άλλος στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων.

Σχετικά µε τα ψευδή στοιχεία, ο πραγµατογνώµονας διαπίστωσε ότι είχαν προσκοµιστεί λάθος ώρες από το σύστηµα «Engage» του Επιχειρησιακού Κέντρου της Πυροσβεστικής. Τα στοιχεία που δόθηκαν στη ∆ικαιοσύνη είχαν περαστεί στο σύστηµα «χειροκίνητα» και πολλά από αυτά ήταν αναληθή. Το πόρισµα επιρρίπτει ευθύνες σε βαθµοφόρους της Πυροσβεστικής, καθώς αναφέρει ότι «υπήρχε επιλογή στο “Engage” προκειµένου να µη γίνει χειροκίνητα η καταγραφή των στοιχείων». Ειδικότερα, αναφέρεται από την εταιρεία Satways Ltd ότι «απ’ όσο γνωρίζουµε δεν υπάρχει κάποια έλλειψη στην εφαρµογή λόγω της οποίας να επιτρέπεται η παρέµβαση του χρήστη», ενώ παρακάτω η διαχειρίστρια εταιρεία συµπληρώνει: «Σαφώς και µπορούν να προκύψουν αναντιστοιχίες από τη χειροκίνητη καταχώριση στοιχείων. Αν ο χρήστης καταχωρίσει, για παράδειγµα, ότι κάηκαν “Χ” στερέµατα, τότε αυτό είναι αλήθεια εφόσον είναι ακριβή τα στοιχεία που καταχωρίστηκαν».

Αναλυτικότερα, οι παρατυπίες είναι: Πυροσβεστικά οχήµατα που επιχειρούσαν στην Ανατολική Αττική δεν φαίνονταν πουθενά στο «Engage». ∆ύο υδροφόρα οχήµατα του 12ου Πυροσβεστικού Σταθµού Αθηνών, τα οποία φαίνονταν στα «χαρτιά» ότι βρίσκονταν την ώρα της πυρκαγιάς στο Νταού Πεντέλης, στην πραγµατικότητα επιχειρούσαν στην Κινέτα. Ενα πυροσβεστικό όχηµα από την Ανατολική Αττική εµφανιζόταν στα καταγεγραµµένα δεδοµένα πρώτα να φτάνει στο πύρινο µέτωπο και µετά να ενηµερώνεται για την πυρκαγιά. Η παρουσία δύο αξιωµατικών της Πυροσβεστικής στα µέτωπα της φωτιάς δεν φαίνεται πουθενά στο σύστηµα «Engage», ενώ δύο ακόµα υψηλόβαθµα στελέχη του ΠΣ µε συντονιστικό ρόλο εµφανίζονται να ειδοποιούνται για την πυρκαγιά µία ώρα µετά την εκδήλωσή της (στις 17.30). Σε σχέση µε την ώρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς στο Νταού Πεντέλης, στα στοιχεία αναφερόταν ότι ήταν στις 16.49, ενώ ο πραγµατογνώµονας διαπίστωσε ότι ήταν στις 16.41.
Το «µπαλάκι» των ευθυνών Στις απαντήσεις που παρείχαν οι φορείς στον πραγµατογνώµονα αποκαλύπτεται το χάος που επικράτησε στον συντονισµό των φορέων µεταξύ τους, η έλλειψη οργάνωσής τους, αλλά και η πρόθεση να πετάξουν ο ένας στον άλλο το µπαλάκι των ευθυνών. Αξιοσηµείωτο είναι, πάντως, πως η Γενική Γραµµατεία Πολιτικής Προστασίας σε έγγραφό της παραδέχεται ότι «δεν υπάρχει Συντονιστική Αρχή Πολιτικής Προστασίας γιατί δεν έχει εκδοθεί το απαιτούµενο για τον σκοπό αυτό εφαρµοστικό διάταγµα, ενώ δεν έχει εκδοθεί το προβλεπόµενο προεδρικό διάταγµα για τον Οργανισµό της Συντονιστικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας». Επίσης, «δεν έτυχε εφαρµογής η πρόβλεψη για κατάρτιση Ετήσιου Εθνικού Σχεδιασµού Πολιτικής Προστασίας, διότι δεν συστάθηκε το Κεντρικό Συντονιστικό όργανο Πολιτικής Προστασίας (ΚΣΟΠΠ)».

Αντίστοιχα, σε απαντητικά έγγραφά της η Περιφέρεια αποποιείται τις ευθύνες και «δείχνει» την Πολιτική Προστασία, επιµένοντας ότι ο «µόνος αρµόδιος να εισηγηθεί την ανάγκη λήψης της απόφασης οργανωµένης και προληπτικής αποµάκρυνσης είναι ο επικεφαλής της Πυροσβεστικού Σώµατος». Επιπλέον, η Περιφέρεια υποστηρίζει ότι στις 18.03 και στις 18.07 ζητήθηκε µέσω φαξ η συνδροµή της στην Πυροσβεστική «για την αντιµετώπιση της πυρκαγιάς µου µαίνεται στην περιοχή της Πεντέλης (Καλλιτεχνούπολη προς ∆ιώνη)», όπως γράφουν τα εν λόγω αιτήµατα. Το έγγραφο της Περιφέρειας συνεχίζει λέγοντας ότι «δηλαδή η κατεύθυνση του µετώπου της φωτιάς, που εκείνη την ώρα είχαµε ενηµέρωση πως ήταν από Καλλιτεχνούπολη προς ∆ιώνη, φαίνεται να έχει ακριβώς αντίθετη πορεία από εκείνη που είχε τελικά» 

Προσφυγή πυροπλήκτων για την πριµοδότηση υποψηφίων φοιτητών

Την ακύρωση της υπουργικής απόφασης Γαβρόγλου και Χουλιαράκη, µε την οποία πριµοδοτήθηκαν τα παιδιά των πυροπλήκτων που έδιναν εξετάσεις για το πανεπιστήµιο, ζητούν από το ΣτΕ δύο πυρόπληκτοι υποψήφιοι φοιτητές. Τα σπίτια των δύο νέων στο Μάτι έχουν υποστεί ζηµιές και είναι τυπικά και στατικά µόνο κατοικήσιµα, όπως αναφέρουν σε αίτηση ακύρωσης που κατέθεσαν στο Συµβούλιο της Επικρατείας. Αποτέλεσµα ήταν να χάσουν το πριµ των επιπλέον µορίων, το οποίο ανέρχεται σε 20% προσαύξηση του συνόλου των µορίων που έλαβαν κατά τις εισαγωγικές εξετάσεις, σύµφωνα µε τη σχετική ΚΥΑ, καθώς αυτό χορηγείται πλέον µε αυστηρότερα κριτήρια. Σηµειώνεται ότι µετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι αποφασίστηκε τα παιδιά των οικογενειών που περιέρχονται ή περιήλθαν προσωρινά ή µόνιµα σε κατάσταση απρόβλεπτης ανάγκης εξαιτίας των πυρκαγιών πριµοδοτούνται και µοριοδοτούνται. Στη συνέχεια, όµως, νεότερη υπουργική απόφαση αναφέρει ότι η πριµοδότηση ισχύει για τα «τέκνα θανόντων», καθώς και τα τέκνα των οποίων «η µόνιµη πρώτη κατοικία έχει καταστραφεί ολοσχερώς ή έχει υποστεί τέτοιας έκτασης λειτουργικές ζηµιές που τις καθιστούν µη κατοικήσιµες ή η επιχείρηση γονέα έχει καταστραφεί ολοσχερώς».