Η γηραιότερη γυναίκα του κόσμου και το μυστικό του εντέρου της

Όταν η Μαρία Μπράνιας Μορέρα έφυγε από τη ζωή το 2023, είχε συμπληρώσει 117 χρόνια και 168 ημέρες. Μια πραγματική «υπεραιωνόβια», που δεν έζησε απλώς πολύ· έζησε καλά.

Οι επιστήμονες φυσικά θέλησαν να μάθουν: ποιο ήταν το μυστικό της ανθεκτικότητάς της;

Έρευνα στο Ινστιτούτο Josep Carreras στην Ισπανία αποκάλυψε ότι τα γονίδιά της της έδιναν ένα προβάδισμα: τα κύτταρά της γερνούσαν πιο αργά και έφερε σπάνιες μεταλλάξεις που πιθανόν την προστάτευαν από τον καρκίνο. Όμως η γενετική δεν ήταν το μόνο κλειδί.

Ένα μικρό αλλά σημαντικό στοιχείο ξεχώρισε: η Μαρία έτρωγε καθημερινά τρία γιαούρτια.

Ζύμωση, φυτικές ίνες και μακροζωία

Τα ζυμωμένα τρόφιμα, όπως το γιαούρτι, δεν προσθέτουν απλώς «καλά» βακτήρια στον οργανισμό· ενισχύουν και θρέφουν όσα ήδη κατοικούν στο έντερό μας. Αυτό είναι καθοριστικό, γιατί η ποικιλία του μικροβιώματος συνδέεται στενά με την υγιή γήρανση.

Μια μελέτη του Stanford το 2021 έδειξε ότι μια διατροφή πλούσια σε ζυμωμένα τρόφιμα αυξάνει τη μικροβιακή ποικιλότητα και μειώνει τη φλεγμονή. Άλλη έρευνα αποκάλυψε ότι όσοι έχουν τα πιο «μοναδικά» μικροβιώματα είναι πιο υγιείς, πιο δραστήριοι και ζουν περισσότερο. Αντίθετα, όσοι έχουν περιορισμένη μικροβιακή ποικιλία χρειάζονται περισσότερα φάρμακα και αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας.

Το έντερό σου = ένα ζωντανό δάσος

Φαντάσου το έντερό σου σαν ένα δάσος. Δεν χρειάζεται να «εισάγεις» συνεχώς καινούρια ζώα (προβιοτικά). Το δάσος έχει ήδη μια πλούσια βιοποικιλότητα· χρειάζεται όμως τροφή για να ευδοκιμήσει.
Με τη σωστή διατροφή, τα ωφέλιμα μικρόβια πολλαπλασιάζονται και το οικοσύστημα διατηρείται ισορροπημένο και ανθεκτικό.

Τι μπορείς να κάνεις κι εσύ (χωρίς εγγυήσεις ότι θα φτάσεις τα 117!)

• Τρέφε τα καλά σου βακτήρια. Ξέχνα την εμμονή με τα συμπληρώματα. Στο έντερό σου κατοικούν ήδη τρισεκατομμύρια μικρόβια· χρειάζονται απλώς το κατάλληλο «καύσιμο».
• Καθημερινά διαφορετικές φυτικές ίνες. Κάθε είδος ίνας τρέφει άλλα είδη μικροβίων. Φασόλια, φακές, βρώμη, κριθάρι, μήλα, κρεμμύδι, σκόρδο… Η ποικιλία είναι το μυστικό.
• Μικρές δόσεις ζυμωμένων τροφών. Γιαούρτι, κεφίρ, ξινολάχανο, κιμτσί, κομπούχα. Λίγη ποσότητα καθημερινά μπορεί να γείρει την πλάστιγγα προς την ανθεκτικότητα.
• 30 φυτικά τρόφιμα την εβδομάδα. Η «πρόκληση των 30 φυτών», που ανέδειξε το American Gut Project, συνδέεται άμεσα με μεγαλύτερη ποικιλία μικροβίων.
• Εναλλαγή, όχι επανάληψη. Μη μένεις στην ίδια σαλάτα σπανάκι. Δοκίμασε ρόκα, kale, κάρδαμο. Τα μικρόβια αγαπούν την αλλαγή.
• Σκέψου το μακροπρόθεσμα. Μια εβδομάδα με πρόχειρο φαγητό δεν θα χαλάσει τα πάντα. Σημασία έχει το γενικό σου διατροφικό μοτίβο.

Το μυστικό της Μαρίας δεν ήταν κάποιο μαγικό χάπι, αλλά μια καθημερινότητα που θρέφει το μικροβίωμά μας. Κι εκείνο, με τη σειρά του, ανταποδίδει με ανθεκτικότητα που διαπερνά όλο μας το σώμα, από το ανοσοποιητικό μέχρι τη μακροζωία.

Δεν χρειάζεται να κυνηγάς κάθε καινούρια «μόδα» για το έντερο. Η φύση έχει ήδη τοποθετήσει μέσα σου ένα ισχυρό οικοσύστημα. Αυτό που χρειάζεται είναι αγάπη και φροντίδα.

Τρέφοντάς το σωστά, επενδύεις σε ένα μέλλον πιο υγιές, γεμάτο δύναμη και ζωή.