Πνευµονία: Προληπτικοί έλεγχοι και εµβόλια - Οι ευπαθείς ομάδες

Η πνευμονία βρίσκεται προ τον πυλών και η ανάγκη εµβολιασµού των πολιτών -και κυρίως όσων βρίσκονται σε προχωρηµένη ηλικία- για την προστασία τους από την πνευµονιοκοκκική νόσο είναι µεγαλύτερη από ποτέ. Η αύξηση της ηλικίας του πληθυσµού σε παγκόσµιο επίπεδο είναι µια αναµφισβήτητη πραγµατικότητα που δείχνει την πρόοδο της επιστήµης και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής σε όλα τα επίπεδα.

Την ίδια στιγµή, κυρίως στις ανεπτυγµένες κοινωνίες, αυξάνεται και το ποσοστό των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας, κάτι που σε συνδυασµό µε τη µείωση της γονιµότητας αποτελεί πρόκληση για τα συστήµατα υγείας.

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα τις δηµογραφικές αλλαγές που καταγράφονται. Σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΟΗΕ και άλλων διεθνών οργανισµών, στην Ευρωπαϊκή Ενωση η µέση ηλικία αναµένεται να αυξηθεί από τα 40,9 έτη στα 47,6 έτη έως το 2060. Επίσης, το 2060 τα άτοµα ηλικίας 65 ετών και άνω θα αποτελούν το 29,5% του πληθυσµού της Ευρώπης από 17,4% που ήταν το 2010. Στο ίδιο χρονικό διάστηµα η αναλογία των ατόµων ηλικίας 80 ετών και άνω αναµένεται να τριπλασιαστεί.

Η Ελλάδα δεν θα µπορούσε να εξαιρεθεί από τον κανόνα και εµφανίζει τα ίδια συµπτώµατα δηµογραφικής γήρανσης, καθώς το ποσοστό των ηλικιωµένων άνω των 65 ετών αναµένεται να φτάσει το 32% έως το 2050 από 18% που είναι σήµερα. Οι άνθρωποι άνω των 65 ετών είναι, µαζί µε τα βρέφη, οι ηλικιακές οµάδες που κινδυνεύουν περισσότερο από την πνευµονιοκοκκική νόσο, µια ασθένεια που προκαλεί κάθε χρόνο 1,6 εκατ. θανάτους σε όλο τον κόσµο και πολλά επιπρόσθετα προβλήµατα υγείας στους ασθενείς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ασθενείς µε πνευµονιοκοκκική πνευµονία διατρέχουν αυξηµένο κίνδυνο για παράλληλη εµφάνιση οξέος καρδιακούσυµβάµατος, όπως το έµφραγµα του µυοκαρδίου, η σοβαρή αρρυθµία και η εµφάνιση ή η επιδείνωση συµφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας. Οι πρόσφατες έρευνες δείχνουν ξεκάθαρα ότι η διά βίου πρόληψη είναι απολύτως απαραίτητη για τους ανθρώπους που θέλουν να ζήσουν τα χρόνια της τρίτης ηλικίας µε καλή υγεία.

Οι πιο απαραίτητες κινήσεις που πρέπει να κάνει κάθε άνθρωπος είναι οι προληπτικοί έλεγχοι και ο εµβολιασµός. Λόγω της φυσικής αποδυνάµωσης του ανοσοποιητικού συστήµατός τους, οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας είναι περισσότερο ευπαθείς σε ασθένειες που προλαµβάνονται µε εµβολιασµό, όπως η πνευµονιοκοκκική πνευµονία, ο τέτανος, η ηπατίτιδα Β και η γρίπη. Πολύ σηµαντικός επίσης είναι ο ρόλος της ισορροπηµένης διατροφής σε συνδυασµό µε την αποχή από το κάπνισµα και την τακτική άσκηση, για τη βελτίωση της διάρκειας και της ποιότητας ζωής.

Κοστίζει ακριβά 

Ερευνα του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας έχει δείξει ότι ένας απότους παράγοντες αύξησης της δαπάνης υγείας δεν προκαλείται από την ίδια τη γήρανση του πληθυσµού, αλλά από τη γήρανση χωρίς καλή υγεία. Το ίδιο ισχύει και για τη χώρα µας, όπου η πνευµονία της κοινότητας ενέχει υψηλό οικονοµικό κόστος για το ελληνικό σύστηµα υγείας, κυρίως λόγω του κόστους νοσηλείας. Σε µελέτη που εκπονήθηκε από την Εθνική Σχολή ∆ηµόσιας Υγείας σε συνεργασία µε το Γενικό Νοσοκοµείο Νοσηµάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία», το µέσο άµεσο κόστος της πνευµονίαςκοινότητας για τους νοσηλευόµενους ασθενείς, οι οποίοι µένουν στο νοσοκοµείο κατά µέσο όρο 11,35 µέρες, υπολογίστηκε στα 7.406,56 ευρώ, όταν το αντίστοιχο κόστος στους εξωτερικούς ασθενείς δεν υπερέβη τα 110 ευρώ.

Στην Ελλάδα ο εµβολιασµός για πνευµονιόκοκκο συστήνεται στο Εθνικό Πρόγραµµα Εµβολιασµών (ΕΠΕ 2018-19) σε όλους τους ενήλικες άνω των 65 ετών, καθώς και στους ενήλικες από 19 έως 64 ετών που ανήκουν στις οµάδες κινδύνου για σοβαρές πνευµονιοκοκκικές λοιµώξεις. Σε αυτούς περιλαµβάνονται ασθενείς µε σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια καρδιακά και αναπνευστικά νοσήµατα, ανοσοκατεσταλµένοι ασθενείς, όπως επίσης και όλο το υγειονοµικό προσωπικό αλλά και οι συστηµατικοί καπνιστές. Ταυτόχρονα µε τον εµβολιασµό για τον πνευµονιόκοκκο οι πολίτες είναι καλό να κάνουν και το εµβόλιο της εποχικής γρίπης. Πολλές µελέτες έχουν δείξει ότι η λοίµωξη από γρίπη διευκολύνει τη µόλυνση και τη νόσηση από πνευµονιόκοκκο