Maustetytot: Οι Φινλανδές «Spice Girls» για πρώτη φορά στην Αθήνα - Ενα συγκρότημα με αντι-ποπ διάθεση

Maustetytot: Οι δύο Φινλανδές αδερφές, ήδη «πρωταγωνιστούν» στη μουσική σκηνή της πατρίδας τους, και όχι μόνο! Αυτόν τον χειμώνα «έντυσαν» με την ερμηνεία τους τη μαύρη κωμωδία, «Fallen Leaves», του βετεράνου arthouse σκηνοθέτη Aki Kaurismaki, και έγιναν talk of the town παγκοσμίως. Στην ταινία προβάλλουν σ' ένα σκοτεινό καραόκε μπαρ, σαν πλαστικές κούκλες, χωρίς να κινούν σχεδόν καθόλου το σώμα και το πρόσωπό τους, και τραγουδούν ένα από τα πιο πετυχημένα τραγούδια τους, ταξιδεύοντάς μας στον απόκρυφο κόσμο τους. Το τέλος αυτής της ιστορίας θα είναι άραγε αίσιο ή όχι;

Οι Maustetytot με την ασυνήθιστη μουσική τους προσέγγιση - απρόσμενα λιτή σκηνική παρουσία, παγωμένα πρόσωπα, υπερρεαλιστικοί απαισιόδοξοι και λακωνικοί στίχοι σε ένα φόντο αισιόδοξων ποπ ρυθμών, ασχολούνται με «δύσκολα» θέματα όπως το ποτό, η βία, οι ψυχικές ασθένειες και ο πόλεμος. Οι Maustetytot είναι σίγουρα η άλλη όψη του νομίσματος της πατρίδας τους, της "πιο ευτυχισμένης χώρας στον κόσμο" – και αυτό φαίνεται να οδηγεί σε μια εξαιρετική συνταγή επιτυχίας!

Το ντουέτο με την εμφάνιση του στην ταινία (που φέτος βρέθηκε υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία International Feature Film) μαγνήτισε την προσοχή του διεθνούς τύπου: έδωσαν συνέντευξη στον Guardian που έγραψε για τις Φινλανδές «Spice Girls» πως βρίσκουν χαρά στην θλίψη - και στη συνεργασία με τον Καουρισμάκι ενώ, σύμφωνα με την κριτική της Esther Zuckerman στους New York Times, οι Maustetytot είναι ένα «απίστευτα κουλ μοντέρνο φινλανδικό δίδυμο» και ο Bilge Ebiri από το Vulture βρίσκει στις Maustetytot «μια φανταστική εμφάνιση» στην ταινία.

Οι «Spice Girls» της Φινλανδίας

Οι αδελφές Karjalainen, όπως είναι το επίθετο τους, ξεκίνησαν την καριέρα τους αρχικά ως ένα τριμελές συγκρότημα - για πάνω από 10 χρόνια είχαν τις Kaneli (κανέλα στα φιλανδικά), στις οποίες συμμετείχε και η τρίτη τους αδελφή. Λίγο πριν εγκαταλείψουν τα όνειρά τους για μουσική σταδιοδρομία, δημιούργησαν τις Maustetytot που στα φινλανδικά σημαίνει Spice Girls, με την Anna στην κιθάρα και την Kaisa στα πλήκτρα. Ένας αυτοσαρκασμός που έπιασε και έφερε την επιτυχία!

Οι Maustetytot κυκλοφόρησαν το σινγκλ, «Tein kai lottorivini vaarin» στις αρχές του 2019. Το τραγούδι έγινε αμέσως επιτυχία και πλέον έχει πάνω από 10 εκατομμύρια στριμαρίσματα. Το ντεμπούτο άλμπουμ τους, Kaikki tiet vievat Peltolaan, κυκλοφόρησε το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς και πήγε κατευθείαν στην πρώτη θέση στο επίσημο φινλανδικό chart. Οι Maustetytot μέσα σε τέσσερα χρόνια έχουν προλάβει να κυκλοφορήσουν άλλα δύο άλμπουμ, «Eivat enkelitkaan ilman siipia lenna» το 2021 και «Maailman onnellisin kansa» το 2023, που σταθερά, βρίσκονται ανάμεσα σε αυτά με τις περισσότερες πωλήσεις στη Φινλανδία.

Ενα συγκρότημα με αντι-ποπ διάθεση

Οι Maustetytot είναι κάτι ασυνήθιστο: ένα συγκρότημα με αντι-ποπ διάθεση που δεν μπορεί παρά να γράφει υπέροχα ποπ τραγούδια. Οι ίδιες οι Maustetytot δηλώνουν ότι παίζουν electronic pop ενώ οι στίχοι τους που διαπνέονται από μαύρο χιούμορ, μιλούν συχνά για την έμφυτη σχεδόν θλίψη των Φινλανδών «Ίσως η απαισιοδοξία είναι κάτι που ζει στους περισσότερους Φινλανδούς», λέει η Άννα. «Έχει κρύο και σκοτάδι εδώ πάνω, οπότε το να είσαι χαρούμενος μπορεί να είναι δύσκολο».

Θεματικά, τα άλμπουμ τους με τους πολύ εύγλωττους τίτλους μας φέρνουν τη δυναμική των κοριτσιών της δεκαετίας του '90: Το Kaikki Tiet Vievat Peltolaan του 2019 (Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Peltola) αγγίζει «την παρακμή και το ποτό», αλλά η συνέχεια του το, Eivat Enkelitkain Η Lenna του 2020 (Ακόμη και οι άγγελοι δεν πετούν χωρίς φτερά) τις βρίσκει να ασχολούνται με θέματα «σχετικά με την αυτοκτονία, τη βία και τις ψυχικές ασθένειες», λέει η Άννα, ενώ το τελευταίο τους άλμπουμ, Maailman onnellisin kansa (Το πιο ευτυχισμένο έθνος στον κόσμο) αφορά στη «μετανάστευση, τους πρόσφυγες και τον πόλεμο».

Τα Βραβεία Emma, οι χρυσοί δίσκοι και οι εκατοντάδες sold-out συναυλίες σε όλη τη Φινλανδία έχουν εδραιώσει τη θέση των Maustetytot ως ένα από τα πιο δημοφιλή συγκροτήματα της πατρίδας τους. Η συνεργασία τους με το θρυλικό φινλαδικό συγκρότημα Agents (που μαζί τους τραγουδά και ο Ville Valo) διεύρυνε το κοινό τους, όπως και η πρόσφατη συνεργασία τους με τον Aki Kaurismaki, που τους άνοιξε τις πόρτες διεθνώς.

Δηλώνουν εθισμένες στο διάβασμα εφημερίδων και όχι στα social media, ασχολούνται με «δύσκολα» θέματα όπως ο αλκοολισμός, η βία, οι ψυχικές ασθένειες και ο πόλεμος. Ο τίτλος του τρίτου τους άλμπουμ, «Maailman onnellisin kansa» ("Happiest Nation in the World") ειρωνεύεται την ταμπέλα που εδώ και αρκετά χρόνια οι μετρήσεις των Ηνωμένων Εθνών για τους «Πιο Ευτυχισμένους Ανθρώπους στον Πλανήτη» αποδίδουν στους Φιλανδούς αλλά, ως φαίνεται, ερήμην τους!

Γι' αυτό, οι Maustetytot σχολιάζουν με τη μελωδική τους ειρωνεία: «Νομίζω ότι είναι πιο εύκολο να γράφεις για θλιβερά πράγματα γιατί είναι κάτι που πρέπει να το δουλέψεις στο μυαλό σου, αλλά όταν είσαι χαρούμενος και όλα είναι καλά, νιώθεις καλά, οπότε δεν υπάρχει λόγος να εξερευνήσεις το εσωτερικό σου».

Τα τραγούδια για την αυτοκτονία και τον θάνατο δεν προορίζονται να είναι επιτυχίες, ή μήπως μπορεί να συμβεί το αντίθετο; Έτσι φαίνεται να απαντούν οι Maustetytot με την ασυνήθιστη μουσική τους προσέγγιση – παγωμένα πρόσωπα και καταθλιπτικοί στίχοι σε ένα φόντο αισιόδοξων ποπ ρυθμών.

Η συνεργασία με τον Kaurismaki ήταν μια συνάντηση μυαλών

Το τραγούδι διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην πλοκή των ταινιών του 66χρονου σκηνοθέτη - που εμφανίζει σχεδόν πάντα κάποια ζωντανή μπάντα στις ταινίες του - όπως έκανε και το 1989 όταν ανακάλυψε τους Leningrad Cowboys Go America, έφτιαξε ένα mockumentary για το φινλανδικό ροκ συγκρότημα με τα ανεκδιήγητα χτενίσματα και τις winkle pickers «κατσαριδέ» μπότες που μετά έκαναν διεθνή καριέρα και οκτώ (!) άλμπουμ. Οι αδελφές γνωρίστηκαν μαζί του το 2022, όταν τους ζητήθηκε να συμμετέχουν στην κριτική επιτροπή ενός φοιτητικού φεστιβάλ κινηματογράφου στην πόλη Karkkila, όπου ζει ο Άκι. Ηταν έτοιμες ν' αρνηθούν αλλά μόλις έμαθαν πως θα συμμετείχε και ο Καουρισμάκι άλλαξαν γνώμη.

Ο σκηνοθέτης αναγνώρισε σε αυτές ότι «στη μουσική μας λέμε τα πράγματα όπως ακριβώς είναι» λέει η Kaisa. Η σκηνή την οποία έδωσε στις αδερφές τελικά, μοιάζει με μια ονειρική σεκάνς. «I'm a prisoner here forever» λέει στα φινλανδικά το ρεφρέν. «Even the graveyard has fences / When my earthly turn is done / You'll just dig me deeper into the ground». Με τους στίχους τους και το τραγούδι και η μουσική τους προϊδεάζουν την πρωταγωνίστρια, για το μέλλον του έρωτα της με τον Holappa αν αυτός δεν σταματήσει το ποτό. «Είναι το σημείο που ο πρωταγωνιστής συνειδητοποιεί ότι θα πεθάνει αν δεν σταματήσει». Και τελικά οι Maustetytot γίνονται προάγγελοι ενός αίσιου τέλους.

Οι αδελφές Maustetytot αγέλαστες, πάντα σοβαρές, λακωνικές και απαισιόδοξες εκφράζουν με σαρδόνιο και μαύρο χιούμορ μια άλλη πλευρά και της δικής μας ψυχής, όχι μόνο της φινλανδικής ψυχοσύνθεσης. Συνδυάζοντας ευφάνταστα τη λιτότητα με τη μελωδικότητα φτάνουν αποφασιστικά και ήρεμα στις πιο μύχιες πλευρές μας. Οι αδελφές Maustetytot είναι οι πιο ευαίσθητες, ανέκφραστες φιγούρες, είναι οι αληθινές ποιήτριες του σήμερα.

Τον Μάιο του 2024 το συγκρότημα θα ξεκινήσει για την πρώτη του μεγάλη ευρωπαϊκή περιοδεία σε Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, θα παίξει στο Primavera στην Βαρκελώνη και στις 31 Μαΐου θα εμφανιστεί στο Gazarte Ground Stage της Αθήνας!