Μουσική|19.09.2019 00:20

Η εξομολόγηση της Τζέιν Μπίρκιν για τον χωρισμό με τον Γκενζμπούρ και την αυτοκτονία της κόρης της

Αναστασία Κουκά

Παρακολουθώντας την προσωπική ιστορία της έχεις την αίσθηση ότι αυτή η γυναίκα έχει ζήσει εκατό ζωές! Κι όμως, όταν συνομιλείς μαζί της, νιώθεις πως, παρότι έχει πατήσει τα 70, παραμένει το ίδιο εύθραυστη, γλυκιά και αισθησιακή όπως την εποχή που τραγουδούσε με απόλυτη φυσικότητα και συνάμα ασύγκριτο ερωτισμό το «Je t’ aime… Moi non plus» με τον αγαπημένο της Σερζ Γκενσμπούρ, τον σημαντικό συνθέτη, ποιητή –συγγραφέα και ηθοποιό με τον οποίο την έδενε ένας μεγάλος παθιασμένος έρωτας, που άρχισε και τελείωσε επεισοδιακά, εξελίχθηκε ωστόσο – κι αυτό είναι ίσως το πιο σημαντικό – σε μια ισόβια σχέση ζωής.

Η Τζέιν Μπίρκιν, το σαγηνευτικό κορίτσι με τα καστανά ίσια μαλλιά, τα τεράστια μπλε μάτια και το χαρακτηριστικό κενό ανάμεσα στα δύο μπροστινά δόντια, που της προσέδιδε ακόμη μεγαλύτερο αισθησιασμό, η αιώνια έφηβη του κινηματογράφου με την χαρακτηριστική γαλλο – αγγλική προφορά, που πρωταγωνίστησε σε περισσότερες από 80 ταινίες, η γυναίκα για την οποία ο διάσημος οίκος Hermes σχεδίασε μια πανάκριβη τσάντα με το όνομα της, διηγήθηκε  στο «ΈΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» ιστρορίες από την μυθιστορηματική ζωής της, τα πάθη, τα λάθη της αλλά και την πρόωρη απώλεια της κόρης της, το μοναδικό γεγονός για το οποίο, όπως εξομολογείται, θα ήθελε να γυρίσει το χρόνο πίσω…

Αυτήν την περίοδο παρουσιάζετε, σε ολόκληρο τον κόσμο, τα τραγούδια του Γκενζμπούρ με συμφωνική ορχήστρα; Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;

Η ιδέα «γεννήθηκε» πριν από περίπου τέσσερα χρόνια όταν έκανα μια παράσταση βασισμένη στους στίχους του Σερζ χωρίς καθόλου μουσική. Εκείνη την περίοδο έλεγα σε μια φίλη δημοσιογράφο πως ο Γκενζμπούρ συνήθιζε να τοποθετεί τους στίχους του σε κλασικές μελωδίες. «Γιατί δεν το κάνεις κι εσύ λοιπόν;» με ρώτησε εκείνη. Ομολογώ πώς αρχικά το φοβήθηκα και επειδή εγώ δεν διαθέτω πολύ μεγάλο εύρος φωνής αλλά και γιατί θεώρησα πως το αποτέλεσμα, πιθανότατα, να ήταν…βαρετό. Θυμήθηκα τότε τον Νομπουγιούκι Νακαζίμα, έναν εξαιρετικό πιανίστα και κινηματογραφικό συνθέτη τον οποίο είχα γνωρίσει στο Τόκιο και είχα μαγευτεί από τη μουσική του. Σκέφτηκα πως θα ήταν ο ιδανικός άνθρωπος για να κάνει τις ενορχηστρώσεις και την επιλογή των τραγουδιών σε αυτό το πρότζεκτ. Το παρουσιάσαμε για δυο βραδιές στο Μόντρεαλ και ήταν πραγματικά υπέροχα! Οι περισσότεροι ακροατές είχαν δακρύσει από συγκίνηση και τότε αντιλήφθηκα πόσο εξαιρετική ήταν αυτή η ιδέα μουσικής παρουσίασης. Σαν ένα μιούζικαλ για ένα άτομο… Λίγο αργότερα ηχογραφήσαμε ζωντανά όλο το πρόγραμμα και από εκεί κι έπειτα αρχίσαμε να το παρουσιάζουμε σε ολόκληρο τον κόσμο, από τις ΗΠΑ μέχρι τη Μεγάλη Βρετανία.

Πιστεύετε πως τα καλά, τα διαχρονικά τραγούδια μπορούν να ακουστούν, το ίδιο ευχάριστα, μέσα από πολλούς και διαφορετικούς μουσικούς τρόπους;

Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό ισχύει σίγουρα. Σε αυτές ανήκουν τόσο η αραβική μουσική όσο και η μουσική του Γκενζμπούρ.

Ποια ήταν η σχέση του Γκενσμπούρ με την κλασική μουσική; Θεωρείτε πως αν άκουγε τα τραγούδια του σε συμφωνική μορφή θα τού άρεσαν;

Ο Σερζ είχε μεγαλώσει με κλασική μουσική. Ο πατέρας του ήταν πιανίστας. Είμαι σίγουρη πως θα συγκινούνταν βαθιά με αυτή την παράσταση. Θα του άρεσε να βλέπει τον κόσμο να παρακολουθεί συγκινημένος έχοντας παραδοθεί απόλυτα στην μαγεία της μουσικής του. Το κοινό δείχνει να επικοινωνεί τόσο καλά με αυτόν τον μουσικό τρόπο, παρότι αρχικά θεωρούσα πως ήταν ένα δύσκολο πρόγραμμα, που είναι αδύνατο να μην συνεπάρει κάποιον όλη αυτή η εικόνα. Έχει μια μαγική δύναμη όλο αυτό!

Τί ακριβώς ήταν ο Γκενζμπούρ για την Τζέιν Μπίρκιν; Σπουδαίος δάσκαλος, μεγάλος έρωτας, αγαπημένος σύντροφος, πιστός φίλος…;

Ήταν όλα αυτά μαζί… Δεν νομίζω ότι έχουν υπάρξει πολλοί σημαντικοί καλλιτέχνες με την δική του προσωπικότητα. Ήταν τόσο διασκεδαστικός, τόσο αστείος, είχε μια απίστευτη αίσθηση του χιούμορ, μια μοναδική ικανότητα να κάνει τους άλλους να γελούν. Ποιητής και κλόουν ταυτόχρονα… Δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς πως η ζωή με έναν ποιητή θα μπορούσε να είναι τόσο διασκεδαστική. Ήταν ένας πολύ κουλ τύπος και μια τεράστια έκπληξη για όποιον τον γνώριζε για πρώτη φορά. Πραγματικά δεν ξέρω τι απ’ όλα θαύμαζα περισσότερο σε εκείνον. Ίσως την ευγένειά του και το χιούμορ του. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει πως τον θαύμαζα λιγότερο για το καλλιτεχνικό του έργο. Ήταν πολύ καλός συγγραφέας και ποιητής. Αυτήν, την συγγραφική πλευρά του βέβαια εγώ δεν την έβλεπα πολύ τότε γιατί, εκείνη την περίοδο ήταν πολύ ενεργός ως συνθέτης. Έκανε πολλούς δίσκους, πολύ γρήγορα. Περνούσαμε τόσο ωραία κάνοντας μουσική κι εκείνος ήταν ένας άνθρωπος που του άρεσε να περνά καλά και να μεταδίδει αυτή την διάθεση για ζωή στους γύρω του. Και αυτό είναι σπάνιο. Γιατί, συνήθως, οι άνθρωποι παίρνουν τη ζωή πολύ στα σοβαρά.

Ο έρωτας του Σερζ Γκενζμπούρ και της Τζέιν Μπίρκιν είχε πάρει μυθικές διαστάσεις

Η ιστορία αγάπης που μοιραστήκατε οι δυο σας πήρε μυθικές διαστάσεις. Ήταν ένας από εκείνους τους δυνατούς έρωτες που κάθε γυναίκα θα ήθελε να ζήσει…Όπως, για παράδειγμα, το μυθιστορηματικό πρώτο σας ραντεβού με την ορχήστρα να παίζει στο δρόμο μόνο για σάς ή οι έντονες και γεμάτες πάθος στιγμές της κοινής σας ζωής; Τι μπορεί άραγε να διαλύσει έναν τόσο μεγάλο έρωτα;

Μια τόσο έντονη ζωή, μετά από κάποια χρόνια, μπορεί να γίνει τρομερά κουραστική. Ατέλειωτα ξενύχτια, πολύ αλκοόλ, πρωινές ναυτίες από την κρεπάλη…Όλα αυτά με κούρασαν σε κάποια φάση. Κι ήταν εκείνη ακριβώς η περίοδος που ήρθε ο  σκηνοθέτης Ζακ Ντουαγιόν, ο μετέπειτα σύντροφός μου, και μού ζήτησε να παίξω σε μια ταινία του. Το είχα ανάγκη τόσο πολύ όλο αυτό τότε. Ήταν ένα είδος διαφυγής για  μένα. Ήταν όμως παράλληλα και μια πολύ δύσκολη προσωπική περίοδος καθώς ένιωθα πως ήθελα να είμαι με δύο διαφορετικούς άνδρες ταυτόχρονα και αυτό ήταν αδύνατο…Το πιο σημαντικό για μένα ωστόσο είναι, πως παρότι οι δρόμοι μας με τον Σερζ χώρισαν, ερωτικά, διατηρήσαμε μια πολύ στενή και ουσιαστική σχέση σε όλη την υπόλοιπη ζωή μας. Μετά τον χωρισμό μας, μπορέσαμε, επιτέλους, να γίνουμε φίλοι!

Πώς γίνεται ένας παθιασμένος έρωτας να μετατραπεί σε μια ουσιαστική φιλία και μάλιστα μετά από έναν τόσο δύσκολο χωρισμό;

Ο Σερζ ήξερε πόσο σημαντικός ήταν για μένα κι ας επέλεξα να μην μείνω μαζί του. Όπως, νομίζω, πως ήμουν κι εγώ σημαντική για εκείνον. Όταν χωρίσαμε μού έδινε να τραγουδήσω τα πιο θλιμμένα ερωτικά τραγούδια του. Μάλλον ήμουν το θηλυκό alter ego του!

Η παρουσίαση του έργου που άφησε πίσω του αποτελεί για σάς περισσότερο ύψιστη καλλιτεχνική υποχρέωση ή βαθιά προσωπική επιθυμία;

Σε καμιά περίπτωση δεν το νιώθω ως υποχρέωση. Είναι ένα σημαντικό κομμάτι και του δικού μου εαυτού εξάλλου. Κι είναι τα καλύτερα τραγούδια που έχω πει ποτέ. Άρα δεν τα τραγουδώ μόνο για εκείνον αλλά και για μένα.

Έχετε δουλέψει στη μουσική σκηνή, στον κινηματογράφο και στο θέατρο. Βαθιά μέσα σας νιώθετε περισσότερο τραγουδίστρια ή ηθοποιός;

Νομίζω ότι ακόμη κι όταν τραγουδούσα, υποδυόμουν ένα ρόλο. Οπότε είμαι μια ηθοποιός που τραγουδάει. Ο κινηματογράφος έχει τελειώσει για μένα πλέον. Ίσως να τολμούσα να κάνω κάτι στο θέατρο ή να γράψω. Θα ήθελα πολύ, για παράδειγμα, να παίξω την «Ηλέκτρα» αλλά πρέπει να είναι κανείς πολύ σίγουρος για να αναλάβει μια τόσο σημαντική καλλιτεχνική ευθύνη. Κι εγώ δεν είμαι σίγουρη ότι μπορώ να τα καταφέρω.

Λογική ή συναίσθημα; Τι από τα δύο εμπιστεύεστε όταν καλείστε να πάρετε σημαντικές αποφάσεις;

Συνήθως αποφασίζω στηριζόμενη αποκλειστικά στο συναίσθημα, στο ένστικτο της στιγμής. Δεν είμαι παράδειγμα προς μίμηση σε αυτόν τον τομέα. Είμαι σκέτη καταστροφή!

Αν γινόταν να ξεκινήσετε τη ζωή σας από την αρχή, θα κάνατε διαφορετικές επιλογές;

Δεν ξέρω. Το να πιστεύεις πάντα πως κάπου αλλού είναι καλύτερα από εκεί που βρίσκεσαι είναι θέμα χαρακτήρα. Και δυστυχώς στον δικό μου χαρακτήρα υπάρχει αυτή η τάση. Βέβαια, κάποιες φορές, όταν χάσεις αυτό που έχεις, αντιλαμβάνεσαι πόσο καλό ήταν και θέλεις να γυρίσεις πίσω. Τότε όμως είναι αργά. Προσπαθώ, ωστόσο, να μην κοιτάω πίσω γιατί νιώθω πως δεν υπάρχει νόημα. Έκανα τις επιλογές μου. Σωστές, λάθος, δεν μπορώ να κάνω κάτι πλέον γι΄ αυτό. Για το μοναδικό λόγο που θα ήθελα να γυρίσω τον χρόνο πίσω είναι για έχω και πάλι κοντά μου την κόρη μου, την Κέιτ, που δεν βρίσκεται πια στη ζωή. 

Τζέιν Μπίρκινσυνέντευξη