Ελληνικά, Greeklish, Γκρίκλις

Το παραπάνω ρητό, αφορά και τις γλώσσες, σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη.  Στη πατρίδα μας, τα τελευταία 40 χρόνια, είδαμε τη Δημοτική να διαδέχεται την Καθαρεύουσα και το μονοτονικό να καταργεί το τονικό σύστημα γραφής.  Είμαστε μάρτυρες πλέον, της χρήσης των Greeklish, ήτοι της γραφής της ελληνικής γλώσσας με λατινικούς χαρακτήρες,  χρήση ξένων λέξεων και μύριες συντμήσεις (lol, wtf κλπ). Ειδικότερα,  η νεότευκτη «γλώσσα» τείνει να παραμερίσει την Ελληνική, όσον αφορά τη νεολαία μας.

Ανησυχητικό φαινόμενο; Δρόμος χωρίς επιστροφή για τη γλώσσα μας;  Ανατρέχοντας στην Ιστορία, ανακαλύπτουμε αρκετές περιπτώσεις γλωσσών που κατά καιρούς, λόγω συνθηκών, εξελίχθηκαν κατά τρόπο αντίστοιχο.  Επί παραδείγματι, τα Γίντις (Yiddish) η γλώσσα των κέντρο-ευρωπαίων Εβραίων, αποτελούσε μια μίξη Γερμανικών, Σλαβικών γλωσσών και Εβραϊκών, γραμμένη στα εβραϊκά.

Επίσης, η γραπτή γλώσσα των Ελλήνων της Νότιας ΕΣΣΔ κατά τη Σταλινική περίοδο του τρόμου, η οποία χαρακτηριζόταν από την απλοϊκότητα χρησιμοποιώντας τα φωνήεντα α, ε, ο και ι και καταργώντας τα υπόλοιπα η, υ, ω, αι, οι, ει, κ.ο.κ.  Τελευταίο ιστορικό παράδειγμα, η επί Κεμάλ Ατατούρκ, υιοθέτηση του λατινικού αλφαβήτου στη γραφή της Τουρκικής γλώσσας.

Κάθε γλώσσα είναι ζωντανή. Σμιλεύεται από τις εκάστοτε κοινωνικές συνθήκες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα πνεύματα, οι ψιλές και οι δασείες, καθώς και η οξεία και η περισπωμένη προστέθηκαν από Βυζαντινούς λόγιους, ώστε να διευκολύνουν την εκμάθηση της γλώσσας από τους μη ελληνόφωνους πληθυσμούς. Ίσως, ο προβληματισμός οφείλεται στο γεγονός ότι υπεραπλουστεύεται και  περιορίζεται το λεξιλόγιο μας.

Προφανώς, έχω επηρεαστεί από την καταστροφή της γλώσσας που συντελείτο από το απολυταρχικό καθεστώς στο αριστούργημα του Τζόρτζ Όργουελ, «1984». Η λεγόμενη «Newspeak» υπεραπλούστευε τη γλώσσα και ως εκ τούτου μειωνόταν σταδιακά η δυνατότητα των ανθρώπων να εκφράζουν έννοιες όπως ελευθερία, δημοκρατία και δικαιοσύνη. Η συστηματική κατακρεούργηση της γλώσσας μπορεί να οδηγήσει σε κρίση αξιών, και μείωση της κριτικής ικανότητας ενός λαού…me mathimatiki akriveia!