Αυτό που λείπει

Σε αυτά πρέπει να προστεθεί η ακροδεξιά στροφή σε πολλά κράτη και το Μεταναστευτικό. Ολα αυτά έχουν και έναν παρονοµαστή-φάντασµα: λείπει η αλληλεγγύη.

Ακριβώς γι’ αυτό ο Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, επέλεξε την τελετή τιµητικής απονοµής της ελληνικής ιθαγένειας στους δύο Αιγύπτιους και στον Αλβανό ψαρά που έσωσαν δεκάδες συµπολίτες µας στο Μάτι, προκειµένου να θυµίσει στους Ευρωπαίους εταίρους µας την παραγκωνισµένη σήµερα, αλλά θεµελιώδη στα πρώτα βήµατα της λεγόµενης τότε «κοινής αγοράς» έννοια.

Επέλεξε να αναφερθεί σε µία από τις εµβληµατικές µορφές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, τον διαπρεπή Γάλλο νοµικό και υπουργό Εσωτερικών Ροµπέρ Σουµάν, ο οποίος, σε συνεργασία µε τον Ζαν Μονέ, συνέταξε το µετέπειτα γνωστό «σχέδιο Σουµάν», το οποίο δηµοσιεύθηκε στις 9 Μαΐου 1950, ηµεροµηνία που αναγράφεται πλέον στη ληξιαρχική πράξη γέννησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πρότεινε τον από κοινού έλεγχο της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα, που ήταν οι σηµαντικότερες πρώτες ύλες για την πολεµική βιοµηχανία. Η ιδέα ήταν ότι καµία χώρα δεν θα µπορούσε να κηρύξει πόλεµο εάν δεν είχε τον έλεγχο της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα.

Σε εκείνη την πρώτη «χάρτα» της Ενωµένης Ευρώπης περιλαµβάνεται µια φράση η οποία, αν και στη συνέχεια εξειδικεύει τις σχέσεις µεταξύ των πρώην εµπολέµων κρατών Γερµανίας και Γαλλίας, εντούτοις αφορά όλους: «Η Ευρώπη δεν θα δηµιουργηθεί διά µιας, ούτε σε ένα συνολικό σχέδιο: θα οικοδοµηθεί µέσα από συγκεκριµένα επιτεύγµατα που κατ’ αρχάς θα δηµιουργήσουν µια πραγµατική αλληλεγγύη» είπε ο Σουµάν και αποδέχθηκε τότε η Ευρώπη.

Σήµερα ξέρουµε πια ότι η αλληλεγγύη ανάµεσα τόσο στα ευρωπαϊκά κράτη όσο και µεταξύ των Ευρωπαίων και των προσφύγων ή µεταναστών, όπως οι τρεις ηρωικοί ψαράδες, κάθε άλλο παρά δεδοµένη είναι. «Οι αλιείς µε το παράδειγµα και την αυτοθυσία τους διδάσκουν και σε ορισµένους εταίρους το χρέος τους, γιατί η Ευρώπη όπως την οραµατίστηκε η διακήρυξη του Σουµάν είναι η Ευρώπη της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης» είπε ο Πτ∆ και συµπλήρωσε: «Ας καταλάβουν ορισµένοι εταίροι ότι το να είναι κανείς Ευρωπαίος είναι µεγάλη τιµή, αλλά έχει και υποχρεώσεις».

Προς τιµήν του πρωτοποριακού έργου του Σουµάν προς την κατεύθυνση της Ενωµένης Ευρώπης, η συνοικία στην οποία βρίσκονται οι έδρες πολλών θεσµικών οργάνων της ΕΕ στις Βρυξέλες φέρει το όνοµά του. Τα ονόµατα των τριών ψαράδων µπορεί να µην τα δούµε σε κάποια γειτονιά, όµως οι πράξεις των δύο Αιγυπτίων και του Αλβανού είναι η ψυχή της Ευρώπης που θα θέλαµε. Και αυτό που λείπει και µας πληγώνει.