Ζουν ανάµεσά µας (και λίγο πιο πάνω)

Στις δηλώσεις του, τις τηλεοπτικές του εµφανίσεις και σε όλα όσα τον έκαναν «πρόσωπο των ηµερών». Τον καθηγητή ειδήµονα σε θέµατα οικονοµίας της υγείας που πολλοί αξιωµατούχοι στο παρελθόν συµβουλεύονταν και τώρα... κανείς δεν τον ξέρει.

Υποθέτω ότι βγάλατε τα συµπεράσµατά σας. Γι’ αυτό θα σας πω κι εγώ τα δικά µου. Αφήνοντας στην άκρη τις λεπτοµέρειες του «σκανδάλου Novartis».

Το πρώτο που κατάλαβα είναι πως ο Ν. Μανιαδάκης δεν είναι µια ειδική περίπτωση. Αντιθέτως, ανήκει σε ένα συγκεκριµένο είδος της ιδιάζουσας πολιτικοοικονοµικής πραγµατικότητας της χώρας: του «ειδικού». Πρόκειται για πρόσωπα που ενδηµούν σε κάτι «γκρίζες ζώνες» της εξουσίας. Σε κάτι απροσδιόριστα σηµεία, στο «dark web», µεταξύ της πολιτικής, των επιχειρήσεων και της ακαδηµαϊκής κοινότητας.

Βλέπετε στις ΗΠΑ και τώρα τελευταία στην Κεντρική Ευρώπη, ο ρόλος του «λοµπίστα» είναι από θεσµοθετηµένος έως σχετικά οριοθετηµένος. Στην Ελλάδα όχι ακόµη. Οπότε τα «πλάσµατα» αυτά -που αποτελούν διασταύρωση επιχειρηµατικών και πολιτικών συµφερόντων- ζουν (κι από ότι κατάλαβα βασιλεύουν) σε «επιτροπές σοφών», «κύκλους επιρροής», «συναθροίσεις παραγόντων», «άτυπες συσκέψεις» και άλλα τέτοια βαλτώδη µέρη.

Το δεύτερο είναι πως πρόσωπα σαν τον Νίκο Μανιαδάκη δεν έχουν πολιτικά ουδέτερο φορτίο. Aς κοπιάζουν για να αποδείξουν κάτι τέτοιο κι ας µνηµονεύουν µε κάθε αφορµή το ότι είναι µόνο «τεχνοκράτες». Ανήκουν σε έναν συγκεκριµένο πολιτικό χώρο, που δεν προσδιορίζεται στενά κοµµατικά: τους φανατικούς τού «Μένουµε Ευρώπη».

Οι «αντικειµενικές προσεγγίσεις» και τα «επιστηµονικά συµπεράσµατα» πάνε περίπατο όταν προκύπτουν θεµελιακά πολιτικά ερωτήµατα. Κάτι που -όπως έγραψε και το «Εθνος της Κυριακής»- αποδείχθηκε για τον Ν. Μανιαδάκη και το καλοκαίρι του 2015 στο δηµοψήφισµα της 5ης Ιουλίου, όταν µαζί µε άλλους «ειδικούς» των οικονοµικών της υγείας προσυπέγραψε κείµενο που προειδοποιούσε ότι αν δεν βγει το «ναι» θα ξεµείνουµε από φάρµακα.

Το τρίτο που κατόρθωσα να συµπεράνω είναι πως άνθρωποι σαν τον Ν. Μανιαδάκη είναι µονίµως «προστατευόµενοι» αν και όχι απαραίτητα «µάρτυρες». Χαίρουν της προστασίας ενός ολόκληρου συστήµατος που φροντίζει να υπάρχει ακόµη και όταν «οι κυβερνήσεις πέφτουνε...».

Απολαµβάνουν της εκτίµησης της «επιχειρηµατικότητας» αλλά και «ευρωπαϊκών κύκλων». Μάλιστα αυτοί οι τελευταίοι έχουν αποδείξει πολύ πρόσφατα στην περίπτωση του Α. Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ ότι η προστασία τους είναι ιδιαίτερα αποτελεσµατική. Δεν γνωρίζω βέβαια αν θα ισχύσει αυτό στην περίπτωση του Ν. Μανιαδάκη.

Το τελευταίο που καταλήγω είναι πως στην υπόθεση της NOVARTIS έχουµε έναν πρώην µάρτυρα που έτσι όπως ήρθαν τα πράγµατα δεν έχει το τεκµήριο της αξιοπιστίας. Γιατί άσχετα από την κρίση που µπορεί να κάνει οποιοσδήποτε, είναι πλέον κατηγορούµενος. Και αυτό σαφώς δεν διευκολύνει τη διαλεύκανση του σκανδάλου της NOVARTIS, πολύ δε περισσότερο την τεκµηρίωση πιθανών ευθυνών πολιτικών προσώπων για τις οποίες έχουν γίνει εικασίες.

Τώρα που το ξανασκέφτοµαι όµως, δεν είναι η πρώτη φορά που συµβαίνει. Τουναντίον, είναι «παράδοση» να υπάρχουν τέτοιες εξελίξεις όταν ερευνώνται σκάνδαλα.