Η παγκόσμια υποκρισία αντί της οφειλόμενης ευθύνης απέναντι στην Παλαιστίνη

Ανατολική Ιερουσαλήμ. Η καρδιά της Παλαιστίνης. Το πρόβλημα αναγνώρισης του Κράτους που δικαιούται η Παλαιστίνη είναι παλιό, πλησιάζει τώρα τον μισό αιώνα. Κατά καιρούς το ενδιαφέρον προς αυτό το δικαίωμα υποστηρίζεται θεωρητικά, και εκδηλώνεται ένα ένθερμο ενδιαφέρον, με ρεπορτάζ και ανταποκρίσεις, αλλά ύστερα, πάλι, βυθίζεται στην παγκόσμια αδιαφορία. Και, παρότι ο ΟΗΕ έχει πάρει απόφαση επ’ αυτού, ωστόσο, το πρόβλημα σέρνεται φανερά ή υπόγεια, σαν φίδι που έχει δαγκώσει τον αστράγαλο της ανθρωπότητας και δεν λέει να το αφήσει. Έρπεται με όσο δηλητήριο μπορεί, δηλητηριάζοντας έναν ολόκληρο λαό, που ακόμη ανθίσταται. Αντέχει ακόμη αυτός ο λαός να ενδυναμώνει την αγωνιστική του συνείδηση,  με μάρτυρες που έχουν τάξει τη ζωή τους σ’ αυτόν τον αγώνα. Πόσο όμως ακόμη θα διαρκέσει η αιματοχυσία, κάτω από τα κλειστά βλέφαρα της Ευρώπης και του κόσμου, κι ενώ όλοι υποκρίνονται πως δεν βλέπουν; Κανείς δεν ακούει τον πόνο των Παλαιστινίων και την αδικία που διεξάγεται εις βάρος τους;

Δεν θα μπω στην ουσία του προβλήματος. Τα έχω γράψει και δημοσιεύσει από το 1991, όταν επισκέφτηκα τον μαρτυρικό τόπο των κατεχόμενων περιοχών της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας. Όταν είδα με τα μάτια μου τους εποικισμούς των Ισραηλινών, τις γεμάτες φυλακές, τις συλλήψεις, τις ξαφνικές απαγορεύσεις κυκλοφορίας, το γκρέμισμα σπιτιών και τις μάχες με τα υπολείμματα της Ιντιφάντα. Υπήρξε μάλιστα και περίπτωση που έπεσα θύμα και των δύο, καθώς οι μεν με περνούσαν για την δε, και ή με απειλούσαν οι Ισραηλινοί ή μου πετούσαν πέτρες τα παιδιά της Παλαιστίνης. Ήταν ολοφάνερη, πάντως, η απόλυτα ελεγχόμενη οικονομία, και ιδίως η απόλυτα ελεγχόμενη εκπαίδευση των νεαρών Παλαιστινίων.

Τριάντα  ολόκληρα χρόνια έχουν περάσει από τότε. Κι όχι μόνο δεν επιλύθηκε το πρόβλημα, αλλά έγινε και οξύτερο. Ο χαρισματικός Αραφάτ ξεχάστηκε, διαχωρίστηκαν και οι Παλαιστίνιοι μεταξύ τους, καθώς η Χαμάς εκφράζει τους πιο ακραίους, με τους οποίους πολλοί δεν συμφωνούν. Απ’ την άλλη, ο γηραιός Μαχμούντ Αμπάς, 85 ετών, είναι ηγέτης της μη δημοφιλούς ημιαυτόνομης Παλαιστινιακής Αρχής, χωρίς να μπορεί οπωσδήποτε να εμπνεύσει και να συσπειρώσει μια Παλαιστίνη που βρίσκεται σήμερα στο πιο απομακρυσμένο σημείο απ’ τη λύση.

Η παγκόσμια πολιτική κοινότητα βολεύτηκε με αυτόν τον διαχωρισμό, καθώς έτσι έχει τη δυνατότητα να ελαφρώνει την συνείδησή της από κάθε ενοχή. Άφησε, δήθεν, τους Παλαιστίνιους να τα βρουν μεταξύ τους, και να τα βρουν δήθεν με τους Ισραηλινούς, ενώ έδωσε χώρο στο Ισραήλ να κατακτά περισσότερα εδάφη, να επεκτείνει όλο και περισσότερο τους απαράδεκτους εποικισμούς. Κατά τη διάρκεια των πέντε δεκαετιών που έχουν μεσολαβήσει από το 1967, το Ισραήλ με σκοπό την αλλοίωση του δημογραφικού στοιχείου και την άλωση των εδαφών, έχει δημιουργήσει περί τους 12 οικισμούς Εβραίων εποίκων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, με συνολικό πληθυσμό περί τις 200.000. Και παρά το γεγονός οτι το διεθνές δίκαιο (sic) υποστηρίζει οτι οι οικισμοί αυτοί είναι παράνομοι, εννοείται ότι ωστόσο το Ισραήλ δεν αποδέχεται αυτή τη θέση.

Ο Ντόναλτ Τραμπ, εξαιρετικά γενναιόδωρος απέναντι στο πανίσχυρο Ισραήλ, το 2017, πανηγυρικά και με εγκληματική απερισκεψία, έδωσε την χαριστική βολή στους Παλαιστίνιους, επιβραβεύοντας την επεκτατική και άπληστη πολιτική του Ισραήλ, με την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως Πρωτεύουσας του Ισραήλ. Ήταν η πιο παράλογη και άδικη κίνηση, που χτύπησε κυριολεκτικά την καρδιά της Παλαιστίνης. Η Ιερουσαλήμ ωστόσο διέπεται από συγκεκριμένου χαρακτήρα καθεστώς, εδώ και πολλά χρόνια. Η πόλη αποτελεί τον ιερό τόπο για τρεις από τις μεγαλύτερες θρησκείες, και διαθέτει θρησκευτικά μνημεία εβραϊκού, χριστιανικού και ισλαμικού πολιτισμού.

Από το 1948 που ιδρύθηκε το Κράτος του Ισραήλ, όλες οι χώρες διατηρούν τις πρεσβείες τους στο Τελ Αβίβ, και καμία μέχρι πρόσφατα δεν διανοήθηκε να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Το ζήτημα της ιερής πόλης συνιστά επί δεκαετίες το κέντρο της διαμάχης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, στο οποίο οι τελευταίοι έχουν την υποστήριξη των Αράβων και ευρύτερα του ισλαμικού κόσμου. Έτσι, το Ισραήλ κατέλαβε μεν απ’ τους Παλαιστίνιους το Ανατολικό τμήμα της Ιερουσαλήμ στον πόλεμο του 1967, αλλά οι Παλαιστίνιοι θεωρούν το τμήμα αυτό ως την μελλοντική πρωτεύουσα του κράτους τους. Η Ιερουσαλήμ αποτελεί, επομένως, την Αχίλλειο πτέρνα του λαού της Παλαιστίνης. Είναι το σύμβολο στο όνειρό τους για ένα ανεξάρτητο Κράτος, που τόσο ποθούν, αλλά και διαρκώς απομακρύνεται. Αν, δηλαδή, ποτέ δέχονταν ότι δεν θα μπορούν να προσκυνήσουν στο τέμενος Αλ-Άκσα, θα ήταν σαν να παραδέχονταν την καθολική ήττα τους. Κι αυτό είναι κάτι εντελώς ασύμβατο με την περήφανη φύση τους.

Οι παγκόσμιες δυνάμεις συχνά τους έχουν προδώσει και εγκαταλείψει, τασσόμενες όχι με τον αδύναμο, αλλά με τον Γολιάθ. Αλήθεια, όταν εξαγγέλθηκε το κραυγαλέο «δώρο» του Τραμπ, κανείς δεν αναρωτήθηκε τι θα προμήνυε το μέλλον, και κανείς δεν αναλογίστηκε ποιες αντιδράσεις θα προξενούσε αυτή η ακραία πρόκληση; Εκτός κι αν όλοι εθελοτυφλούν. Γιατί, πώς μπορεί να χαρακτηριστεί η τήρηση «ίσης απόστασης» απέναντι στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη; Οι επίσημες ανακοινώσεις των κρατών στις οποίες εκφράζουν δήθεν «την ανησυχία τους» για όσα διεξάγονται, είναι στην ουσία μια αντιμετώπιση ουδετερότητας και αποστασιοποίησης. Η ανακοίνωση του Μπάϊντεν, εξάλλου, ότι «επιτρέπεται στο Ισραήλ να προστατεύσει τις δυνάμεις του», είναι μια ακόμη υπεκφυγή. Αντί, επομένως, να υποστηριχθεί η άμεση κατάπαυση και των δύο πλευρών του πυρός, οι ΗΠΑ ανέχονται την άρνηση του Ισραήλ να σταματήσει τους σκοτωμούς και την επίδειξη δύναμης

Το υπόβαθρο της εξέγερσης

Το υπόβαθρο της εξέγερσης των Παλαιστινίων έχει στη βάση του μια σειρά ενεργειών, που προστιθέμενες αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα:

1. Οι ενέργειες του Τραμπ και της κυβέρνησης του Ισραήλ προξένησαν στις παλαιστινιακές περιοχές ασφυκτικό έλεγχο.
2. Η κίνηση του Ισραήλ το 2017 να εγκαταστήσει ανιχνευτές μετάλλων έξω από το συγκρότημα του τζαμιού Al-Aqsa γέμισε με οργή τους Παλαιστίνιους και πυροδότησε εβδομάδες αιματοχυσίας.
3. Η αναβολή των προγραμματισμένων εκλογών από την Παλαιστινιακή Αρχή (Αμπάς), ενέτεινε την απογοήτευση των Παλαιστινίων, καθώς έχουν να ψηφίσουν για ανάδειξη κοινοβουλίου από το 2006.
4. Οι ισραηλινές εκλογές του Μαρτίου 2021 ενίσχυσαν σημαντικά την ακροδεξιά, εισάγοντας στην Βουλή ένα κόμμα εβραίων υπερεθνικιστών, οι οποίοι και συμμάχησαν στις ακρότητες με τον πρωθυπουργό Νετανιάχου.
5. Η αναγνώριση από τις ΗΠΑ της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του εβραϊκού κράτους, ενίσχυσε την επιχειρηματολογία του Τελ Αβίβ έναντι των διεθνών επικριτών του για τον εποικισμό των Κατεχομένων. Ταυτόχρονα, ισχυροποίησε την αντιμετώπιση της Ιερουσαλήμ απ’ το Ισραήλ ως «ενοποιημένης, αιώνιας» πρωτεύουσας, περιορίζοντας επιδεικτικά τα δικαιώματα των Παλαιστινίων.
6. Η ισραηλινή στρατιωτική κατοχή μισού αιώνα, η ολοένα και μεγαλύτερη εμβάθυνσή της στην παλαιστινιακή ζωή, εξώθησαν τους εθνικιστές σε ακρότητες. Χιλιάδες ισραηλινοί εθνικιστές, κρατώντας σημαίες, προγραμμάτιζαν προκλητική παρέλαση στους δρόμους των μουσουλμανικών συνοικιών της Παλιάς Πόλης, για να γιορτάσουν την Ημέρα της Ιερουσαλήμ, δηλαδή την κατάκτηση της πόλης από το Ισραήλ το 1967. Και μπορεί η παρέλαση να άλλαξε πορεία, ωστόσο είχε πλέον δράσει επιζήμια.
7. Η παρέλαση στους δρόμους της Ιερουσαλήμ των εκατοντάδων ακροδεξιών Ισραηλινών που φώναζαν με φανατισμό «θάνατος στους Άραβες», προξένησε πλήρη αντιπαράθεση με τους Παλαιστινίους και αλγεινή εντύπωση σε όλους, ενώ έσπειραν εθνικιστικά ζιζάνια.  
8. Η ισραηλινή αστυνομία, όταν (προ μηνός) ξεκίνησε ο ιερός μήνας του Ραμαζανιού για τους Μουσουλμάνους, επέβαλε υπερβολικά μέτρα περιορισμού, απαγορεύοντας την παραμονή των Παλαιστινίων στην Ιερή Πόλη κι εμποδίζοντας την τήρηση της άγραφης παράδοσής τους.
9. Η αναμενόμενη απόφαση του Ανώτατου Ισραηλινού Δικαστηρίου, που επρόκειτο να εκδοθεί με σκοπό την εκδίωξη απ’ τις Αρχές δεκάδων Παλαιστινίων από την συνοικία Σέιχ Τζάρα (αραβικής πλειοψηφίας) και  την παραχώρηση των σπιτιών τους σε Εβραίους, εξόργισε τους Παλαιστίνιους. Η απόφαση περί της αναγκαστικής έξωσης δεκάδων οικογενειών απ’ τις οικίες τους εκεί, στόχευε στην ωμή υποκλοπή τους από ισραηλινούς εποίκους.
10. Στην συνοικία Σέιχ Τζάρα Εβραϊκές οικογένειες υποστηρίζουν ότι το 1948 κατά τη διάρκεια του πολέμου που οδήγησε στη δημιουργία του Ισραήλ, έχασαν τη γη τους. Όμως κατά την ίδια σύγκρουση, εκτοπίστηκαν επίσης και εκατοντάδες οικογένειες Παλαιστινίων. (Στον πόλεμο του 1967 το Ισραήλ κατέλαβε την Ανατολική Ιερουσαλήμ από τις δυνάμεις της Ιορδανίας και μετέπειτα την προσάρτησε). Ο ισραηλινός νόμος δίνει όμως τη δυνατότητα μόνο στους Εβραίους να αποδείξουν τον τίτλο κατοχής πριν από το 1948 και να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους στην Ιερουσαλήμ, ενώ για τους Παλαιστίνιους που έχασαν τα σπίτια τους στη Δυτική Ιερουσαλήμ, δεν υπάρχει παρόμοιος νόμος ή δικαίωμα.

Αναγκαία η αφύπνιση της διεθνούς κοινότητας

Τα παραπάνω δείχνουν την μονομερή και επεκτατική πολιτική των Εβραίων, που τα θέλουν όλα δικά τους, και μεθοδεύουν ασταμάτητα και ανεμπόδιστα την επέκτασή τους σε βάρος της Παλαιστίνης. Η δήθεν ουδετερότητα, επομένως, των κρατών συνιστά πολιτική επιλογή κατά των Παλαιστινίων. Κατανοεί κανείς σ’ ένα βαθμό ότι οι πολιτικές των κρατών βασίζονται στο ίδιον όφελος, ιδίως σε μια εποχή κατά την οποία ο ωφελιμισμός έχει εισχωρήσει σχεδόν σε κάθε επιλογή. Έτσι, το ισχυρό Ισραήλ που έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια ως σημαντικός παράγοντας δύναμης και κυριαρχίας, με στρατιωτικό και τεχνολογικό εξοπλισμό, είναι αρκούντως ελκυστικό. Δεν αμφιβάλλει κανείς για την ισχυροποίηση της εξουσίας του. Δεν μπορεί, όμως, αυτό να γίνεται σε βάρος ενός ολόκληρου λαού που αδικείται και εξοντώνεται. Ακόμη και σήμερα ο Νετανιάχου αρνείται την κατάπαυση του πυρός από την πλευρά του, ετοιμάζοντας ακόμη και χερσαία επίθεση, κι εκδηλώνοντας την αλαζονεία του.

Είναι ντροπή για τη Δύση να αποστρέφει το βλέμμα, να παραμένει αδρανής και να "ποιείται την νήσσαν", δίνοντας έτσι την δυνατότητα σ’ έναν ματαιόδοξο και επικίνδυνο Ερντογάν να παρεισφρήσει παριστάνοντας τον ηγέτη των Μουσουλμάνων, των αδικημένων και των αμάχων. Από πού προκύπτει η σχέση του με την Παλαιστίνη; Και πού είναι, αλήθεια, οι Άραβες; Πώς από όλους βρέθηκε αυτός να αναλάβει (με το αζημίωτο) τέτοιο ρόλο; Δεν απαξιώνεται ο αγώνας της Παλαιστίνης από την παρέμβαση αυτή του «σουλτάνου»; Γιατί η Δύση και οι μεγάλες δυνάμεις αφήνουν να δημιουργηθεί αυτή η διαστρεβλωτική και διαστρεβλωμένη εικόνα, του Ερντογάν ως σωτήρα των Παλαιστινίων;

Η κυβέρνηση της Παλαιστίνης ζητάει, πάντως, την συμβολή και την προστασία της διεθνούς κοινότητας: "Η παλαιστινιακή κυβέρνηση καταδικάζει την πολιτική της κλιμάκωσης των ισραηλινών αρχών κατοχής κατά του λαού μας στην Ιερουσαλήμ και την κατεχόμενη Δυτική Όχθη". Είναι ανάγκη, επομένως, να αφυπνιστεί η διεθνής κοινότητα και να ανταποκριθεί στο ανθρωπιστικό της ρόλο και στη ευθύνη εκείνη που οφείλει και που ταιριάζει στην περίσταση. Αλλά αυτό είναι ανάγκη να γίνει άμεσα. Πριν χυθεί κι άλλο αίμα.