Εγώ, επειδή όχι αυτός

Oι αναρχικοί χρησιµοποιούν τον όρο «ελευθεριακός» για να περιγρά ψουν τους εαυτούς τους και τις ιδέες τους από το 1850 περίπου. Πρώτος ο Γάλλος αναρχικός Ζοζέφ Ντεζάκ, ένας ιδιόρρυθµος µπογιατζής-συγγραφέας-επαναστάτης, χρησιµοποιεί τη λέξη αυτή και µάλιστα εκδίδει και την εφηµερίδα «Ο Ελευθεριακός» το 1858. 

Στον αντίποδα αυτής της ερµηνείας του κόσµου, θα µπορούσε κανείς να αντιπαραθέσει τον «αναρχοκαπιταλισµό». Σύµφωνα µε τον καθηγητή Πολιτικής Οικονοµίας στο Πανεπιστήµιο Rey Juan Carlos της Μαδρίτης, Χεσούς Ουέρτα ντε Σότο, το κράτος είναι εξαιρετικά αναποτελεσµατικό όταν προσπαθεί να επιβάλει στην αγορά παρεµβατικές πολιτικές, οπότε ο κρατισµός είναι καταδικασµένος σε αποτυχία, αλλά επίσης παράγει και σειρά στρεβλώσεων.

Εχουµε να κάνουµε µε δύο οπτικές που ξεκινούν από την κοινή αµφισβήτηση της αναγκαιότητας κρατικής εξουσίας και καταλήγουν σε εκ διαµέτρου αντίθετους δρόµους. Αλλά µπορεί να συµβεί και το ανάποδο.

Ο Πορτογάλος ποιητής και συγγραφέας Φερνάντο Πεσόα, στον «Αναρχικό τραπεζίτη» του, λέει ότι ο άνθρωπος πρέπει να προσπαθήσει να φτάσει στα αναρχικά ιδανικά µόνος του, γιατί αν το επιχειρήσουν πολλοί µαζί συγκροτώντας οµάδα, αυτή θα εµφανίσει αυτοµάτως τάσεις ιεραρχίας, κάτι που εξ ορισµού αντίκειται στον σκοπό για τον οποίο θεωρητικά παλεύει. Παγιδευµένος ανάµεσα στον καπιταλισµό και την ελευθερία, ο αναρχικός τραπεζίτης δεν ανήκει πουθενά.

Η συγγραφέας επιστηµονικής φαντασίας Ούρσουλα Λε Γκεν, στον «Αναρχικό των δύο κόσµων», όπου ο ήρωας Σεβέκ ζει στον αναρχικό κόσµο του Ανάρες, όπου δεν µπορεί να αξιοποιήσει τα ταλέντα του στη Φυσική καθώς τον βάζουν να κάνει κοινωνική, χειρωνακτική εργασία, ακολουθεί παράλληλο δρόµο: Ο Σεβέκ δεν µπορεί να ενταχθεί στην ελευθεριακή κοινότητα του Ανάρες, ούτε µπορεί να δεχτεί την ανισότητα και τη βλακεία του καπιταλιστικού συστήµατος στον αντίπαλο πλανήτη Γιουράς. Παγιδευµένος ανάµεσα στους δυο κόσµους, ο Σεβέκ δεν ανήκει πουθενά.

Κάτι σαν τους «βασιλοκοµµουνιστές» της ελληνικής πολιτικής ουτοπίας δηλαδή.

Τα θυµήθηκα αυτά βλέποντας όλους τους πολιτικούς µας αρχηγούς να τσακώνονται (και) για τη συνταγµατική αναθεώρηση. Το πρόβληµά µας είναι αν θα ψηφίζουµε για Πτ∆. Μου θύµισαν τους θυελλώδεις έρωτες και τα διαζύγια του ΚΚΕ (µ-λ) και του Μ-Λ ΚΚΕ, που θεωρούν ότι οι πολιτικές, οικονοµικές και κοινωνικές αναταράξεις των τελευταίων χρόνων επηρεάζονται από τις αποφάσεις της κοµµατικής τους ιντελιγκέντσιας.

Παγιδευµένοι ανάµεσα στην ξύλινη ρητορική και τον πέριξ τους γυάλινο κόσµο που τους κάνει να βλέπουν από απόσταση τα πραγµατικά προβλήµατα του λαού, δεν ανήκουν πουθενά. Ισως να ανήκουν ο ένας στον άλλον, αφού πάντα ετεροπροσδιοριζόµενοι (ψηφίστε εµάς για να µην έρθουν/µείνουν οι άλλοι), αναγορεύουν τους αντίπαλους σε στοιχείο απουσίας από τη δική τους ταυτότητα, µάλιστα πιο σηµαντικό από εκείνα που τη συγκροτούν.

Κάτι που µας δίνει εξάλλου την ύψιστη µορφή του βασιλοκοµµουνισµού αλά ελληνικά, τον υπαρκτό σουρεαλισµό: εγώ, επειδή όχι αυτός