Τραμπ VS Ζελένσκι: Μια κόντρα που έρχεται από παλιά…

Μετά το ψυχρό ντους στο Μόναχο και την εποικοδομητική συνάντηση των διαπραγματευτών ΗΠΑ και Ρωσίας στο Ριάντ, ακολούθησε σκληρή κριτική του Τραμπ κατά του Ζελένσκι που προκάλεσε αρνητική αντίδραση του τελευταίου. Ακολούθησε εξαιρετικά σκληρή ανάρτηση του Τραμπ κατά του Ζελένσκι η οποία έδωσε την αφορμή στους αναλυτές να μιλάνε για την υιοθέτηση από τον Τραμπ της ρητορικής της Μόσχας ενώ μεγάλα ΜΜΕ γράφουν πως ο Τραμπ «παπαγαλίζει» τον Πούτιν.

Στην πραγματικότητα το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο και έχει να κάνει με δυο θέματα που έρχονται από παλιά και καταδεικνύουν την τεταμένη σχέση των δύο ανδρών:

Το πρώτο σχετίζεται με την πρώτη πρόταση μομφής κατά του Τράμπ. Τον Ιούλιο του 2019 ο Τραμπ, όντας Πρόεδρος, κάλεσε τηλεφωνικά τον ομόλογό του Ζελένσκι και του ζήτησε συμβολή στην διαλεύκανση της υπόθεσης της οικογένειας Μπάιντεν, του πατέρα και του υιού. Τότε ο Τζο Μπάιντεν ήταν βασικός αντίπαλος του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του 2020.

Η υπόθεση στην οποία αναφέρθηκε ο Τραμπ ήταν η υπόθεση της ουκρανικής ενεργειακής εταιρίας Burisma. Ο ιδρυτής της Burisma, Νικολάι Ζλοτσέβσκι ήταν στενός συνεργάτης του προέδρου της Ουκρανίας Βίκτωρ Γιανουκόβιτς. Μετά τα γεγονότα του Euromaidan, τον Απρίλιο του 2014, ο Ζλοτσέβσκι προτείνει θέση στο διοικητικό συμβούλιο της Burisma στον Χάντερ Μπάιντεν, τον υιό του τότε Αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Στα τέλη του 2014 ο Ζλοτσέβσκι -μετά από κατηγορίες των καινούργιων ουκρανικών αρχών για παράνομο πλουτισμό- εγκαταλείπει την Ουκρανία.

Τον Απρίλιο 2016 ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πιότρ Ποροσένκο απέλυσε τον Γενικό Εισαγγελέα της Ουκρανίας, Βίκτωρ Σόκιν, ο οποίος άρχισε τη διερεύνηση της δραστηριότητας της Burisma. Η απόλυση έγινε μετά από την παρέμβαση της ΕΕ, των ΗΠΑ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι οποίοι δεν ήταν ικανοποιημένοι με την δράση του Σόκιν στα θέματα της καταπολέμησης της διαφθοράς και ως επακόλουθο είχαν παγώσει την οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία.

Η αλληλουχία των γεγονότων - ότι ο υιός του τότε Αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μπάιντεν ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Burisma, η αναστολή της οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία, η απόλυση του Σόκιν, η άρση της ποινικής δίωξης κατά της Burisma και τέλος η παροχή οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία ύψους $1 δισ., κατά τον Τραμπ έθεταν ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων.

Η τηλεφωνική συνομιλία του Τραμπ με τον Ζελένσκι πήρε διαμετρικά αντίθετη τροπή. Ο Τραμπ δεν βρήκε υποστήριξη από την πλευρά του Ζελένσκι. Σύντομα η συνομιλία τους βγήκε στην δημοσιότητα, μετά από ανώνυμη καταγγελία η οποία ανέφερε πως ο Τραμπ τον Ιούλιο του 2019 άσκησε πίεση στον Ουκρανό Πρόεδρο Ζελένσκι για προσωπικό και πολιτικό όφελος - συγκεκριμένα, για να ωθήσει τις ουκρανικές αρχές να ερευνήσουν την εμπλοκή του Χάντερ Μπάιντεν, σε κυκλώματα διαφθοράς με αντάλλαγμα οικονομική και στρατιωτική βοήθεια.

Αυτό έδωσε αφορμή στην Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι να ξεκινήσει στις 24 Σεπτεμβρίου 2019 έρευνα για την υπόθεση, με το ερώτημα της μομφής κατά του Προέδρου Τραμπ. Στις 18 Δεκεμβρίου 2019 η Βουλή των Αντιπροσώπων υπερψηφίζει απόφαση κατά του Τραμπ με κατηγορίες για «κατάχρηση εξουσίας» και «παρεμπόδιση έρευνας του Κογκρέσου». Ωστόσο στις 5 Φεβρουαρίου 2020 μετά από διερεύνηση των κατηγοριών στην Γερουσία των ΗΠΑ, ο Τραμπ αθωώθηκε.

Το δεύτερο θέμα σχετίζεται με τα άτυχα δημόσια σχόλια του Ζελένσκι περί του Τράμπ.

Το πρώτο σχόλιο αφορούσε τα γεγονότα της κατάληψης Καπιτωλίου τον Ιανουάριο του 2021, τα οποία ο Ζελένσκι χαρακτήρισε ως «βαρύ πλήγμα κατά της δημοκρατίας στις Ηνωμένες Πολιτείες». Όπως είναι γνωστό η κατάληψη του Καπιτωλίου οδήγησε σε δεύτερη πρόταση μομφής κατά του Τραμπ. Μάλιστα τότε έγιναν προτάσεις στον Αντιπρόεδρο Πενς να απομακρύνει τον Τραμπ από την εξουσία με βάση την 25η Τροπολογία του Συντάγματος.

Το δεύτερο σχόλιο του Ζελένσκι αφορούσε την Agenda 47, δηλαδή το προεκλογικό πρόγραμμα του Τραμπ και συγκεκριμένα τη δέσμευση του να θέσει τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία. Σε συνέντευξη του στη The Guardian, ο Ζελένσκι σχολιάζοντας προτάσεις του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου, αναρωτήθηκε εάν εφαρμόζοντας το σχέδιο αυτό ο Τράμπ «θέλει να γίνει ένας αποτυχημένος πρόεδρος». Το να χρησιμοποιεί εν ενεργεία επικεφαλής κράτους αναφερόμενος στον υποψήφιο πρόεδρο των ΗΠΑ χαρακτηρισμό «loser president» είναι πολιτικό λάθος.

Παρόμοια λάθη έκαναν αρκετοί ευρωπαίοι ηγέτες, που σήμερα θερίζουν ό,τι έσπειραν.