Για τον Τσίπρα και την «Ιθάκη» του

Αυτή η εβδομάδα κινήθηκε πολιτικά στον απόηχο της παρουσίασης του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα και του ταξιδιού του με το παλιό και το νέο του πλοίο που κατά τα φαινόμενα ετοιμάζει, προς την “ΙΘΑΚΗ”.

Σε μια γιορτή πηγαίνεις για να τιμήσεις τον εορτάζοντα. Και στο Παλλάς ο Αλέξης Τσίπρας γιόρταζε για το βιβλίο του και την επιστροφή στην ενεργό πολιτική. Καλώς λοιπόν όσοι από τους παλιούς του συντρόφους και συνοδοιπόρους ανυστερόβουλα πήγαν για να τον τιμήσουν. Και ήταν πολλοί και με πολλά χαμόγελα στο φουαγέ του θεάτρου. Ως εκεί όλα καλά.

Κάποιοι όμως από τους πρώην και ενδεχόμενα και μελλοντικούς συνοδοιπόρους, την επόμενη κιόλας μέρα έγραψαν ολόκληρα σεντόνια γιατί δεν τους καλύπτει η πολιτική πρωτοβουλία του πρώην συντρόφου τους για νέο κόμμα. Για τους λιβέλους των αντιπάλων το κατανοώ, αισθάνονται κίνδυνο. Για τους υπολοίπους όμως υπάρχει πρόωρη σπουδή.

Ούτε υπήρξε ακόμη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, ούτε κάποιο ιδεολογικό και πολιτικό πρόγραμμα για να κρίνουν. Προφανώς και η εκδήλωση ήταν προάγγελος ίδρυσης κόμματος, αλλά ο Τσίπρας δεν έστειλε προσκλήσεις σε επώνυμους πιθανούς συνεργάτες, αντιθέτως μίλησε για κινηματικές πρωτοβουλίες απ΄ευθείας από τους πολίτες και εξ αυτού και ο συμβολισμός με τις ελεύθερες θέσεις στην πλατεία του θεάτρου.

Αυτό όμως είναι το τυπικό μέρος. Η ουσία είναι πως το 2023 ο Τσίπρας αποφάσισε να παραιτηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ. Παραιτήθηκε με αφορμή την εκλογική ήττα, αλλά είναι δεδομένο πως είχε την πολιτική νομιμοποίηση και αποδοχή αν ήθελε να μείνει κι αυτό φαίνεται και από την ευρύτερη αποδοχή του από την βάση του κόμματος αλλά και από πρόσφατες δηλώσεις πρωτοκλασάτων στελεχών όπως η Έφη Αχτσιόγλου. Επομένως ήταν προσωπική επιθυμία του να παραιτηθεί.

Το γράφει εξ άλλου και στο βιβλίο του πως ένοιωθε σαν το εγκλωβισμένο πουλί στο μπαλκόνι του. Τι τον εγκλώβιζε; Φαντάζομαι το ιδεολογικό και οργανωτικό πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ με τις αμέτρητες συνιστώσες, ιδεοληψίες και τις συνεπακόλουθες ίντριγκες που δημιουργούσαν αντιθέσεις, τριβές και αναποτελεσματικότητα.

Ο ιδεολογικός πλουραλισμός είναι πλούτος. Φτώχεια και μιζέρια γίνεται όταν σχηματοποιείται σε τάσεις και κάθε τάση δημιουργεί μια άτυπη οργανωτική δομή με τις ανάλογες αντιπαλότητες και ίντριγκες. Φανταστείτε δηλαδή να είσαι πρόεδρος σε ένα κόμμα και πρωθυπουργός, με ΛΑΕ (την διέγραψε ακόμη κι ο Βαρουφάκης), Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας, Ανανεωτική Κομμουνιστική και Οικολογική Αριστερά, Οικοσοσιαλιστές Ελλάδας, ΚΕΔΑ(πρώην ΚΚΕ), Διεθνιστική Εργατική Αριστερά (τροτσικιστές), Αντικαπιταλιστική Πολιτική Ομάδα, ΡΟΖΑ, Κόκκινο κλπ. και κάποιες από αυτές να λειτουργούν σαν κανονικό κόμμα μέσα στο κόμμα.

Κι όταν επώδυνα και με απώλεια της κυβερνητικής πλειοψηφίας αποχωρούν κάποιες από αυτές, να δημιουργούνται νέες (Προεδρικοί, ΡΕΝΕ, Κίνηση Μελών, Ομπρέλα, Κίνηση 53+, 6+6, ΓΕΦΥΡΑ). Κι αν κάποια στιγμή μετά την παραίτηση, αποφάσιζες να ενεργοποιηθείς πάλι πολιτικά, να αναβίωνες το παλιό σχήμα που θεωρούσες οτι εγκλώβιζε εσένα και την πορεία της χώρας.

Είναι γνωστή και λογική η αναθεωρητική τάση στον χώρο της αριστεράς. Και είναι λογική, γιατί σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς, σε έναν κόσμο με πολύπλοκες δομές και αντιθέσεις που αλληλοεπιδρούν και με υπαρξιακά και ψυχολογικά ζητήματα, ποτέ δεν μπορείς να μιλάς με επιστημονική βεβαιότητα για αβεβαιότητες.

Είναι η αναζήτησή σου για έναν καλύτερο κόσμο που με βεβαιότητα σου πιστώνεται θετικά, σε αντίθεση με όσους ανακυκλώνουν τις αιώνιες πληγές του κάτω από το ενστικτώδες δόγμα “το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό”. Μέσα από αυτή την λογική αλλά και την συμβολή του προσωπικού στοιχείου και υπερβολής, είναι κατανοητές και οι πολυδιασπάσεις του χώρου της αριστεράς διαχρονικά.

Δεν ξέρω ποιο ακριβώς θα είναι το στίγμα της νέας πολιτικής κίνησης του Αλέξη Τσίπρα. Για το μόνο που είμαι βέβαιος είναι πως θα κινείται αξιακά στον στόχο ενός καλύτερου και δίκαιου θεσμικά και κοινωνικά αύριο, δείχνοντας εκ των προτέρων ότι βρίσκεται σε θετική κατεύθυνση. Για τον επιπλέον λόγο ότι ο ίδιος είναι αυτή την στιγμή εκ των πραγμάτων, ο μόνος που έχει την ικανότητα, μαρτυρία και πιθανότητα, να αντιπαρατεθεί νικηφόρα με το φαύλο και ανάλγητο καθεστώς Μητσοτάκη.

Επίσης φαίνεται, είναι θετική και ελπίζω στην πορεία να μην αλλοιωθεί από την εγγενή δυσκολία, η πρόθεσή του να υπάρξει αμεσο-δημοκρατική πολιτική στροφή με την συμμετοχή των πολιτών στην οργάνωση και διαμόρφωση του νέου εγχειρήματος, βγάζοντάς τους από την αδράνεια και την αποστροφή προς τα κόμματα.

Στο νέο πολιτικό παζλ που θα διαμορφωθεί επομένως, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν φυσιολογικά και αξιακές και προγραμματικές συμμαχίες και συμπλεύσεις με όσα κόμματα της κεντροαριστεράς το επιθυμούν και πρεσβεύουν ότι κατέχουν μεγαλύτερη ή μικρότερη αλήθεια, προκειμένου να αλλάξει προς το καλύτερο το μέλλον της χώρας.